Mexico City Policy

၂၇၊ ၁၊ ၂၀၀၉

မကၠဆီကိုစီးတီး ေပၚလစီ

ရီဘတ္ပလင္ကင္ သမၼတ တက္လာရင္ ဒီမိုကရက္တစ္ သမၼတ ခ်ခဲ့တဲ့ ေပၚလစီေတြကိုေျပာင္း၊ ဒီမိုကရက္တစ္ သမၼတ တက္လာရင္ ရီဘတ္ပလင္ကင္ သမၼတ ခ်ခဲ့တဲ့ ေပၚလစီေတြကိုေျပာင္း စသျဖင့္ ျဖစ္ေနက် အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရး ေလာကထဲမွာ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥေလးတစ္ခုမို႔ မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္ပါတယ္။ မကၠဆီကိုစီးတီး ေပၚလစီ (သို႔) Global Gag Rule လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ေပၚလစီတစ္ခုပါ။ ဒီအေၾကာင္း မေျပာမီ ေနာက္ခံသမိုင္းကို ေျပာမွ ဇာတ္ရည္လည္မယ္ ထင္ပါတယ္။

၁၉၇၀ ခုလြန္ ႏွစ္မ်ားတုန္းက ကမာၻ႔ လူဦးေရတိုးႏႈန္း ျမန္ေနမႈဟာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ ကိစၥတစ္ရပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကမာၻ႕ လူဦးေရတိုးႏႈန္း ျမန္သေလာက္ အစားအစာထုတ္လုပ္ႏိုင္မႈ (အဓိကအားျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳး၊ ေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕ႏိုင္မႈ) ႏႈန္းက အလ်င္မီေအာင္ မလိုက္ႏိုင္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလိုသာ ေရွ႕ဆက္သြားရင္ ကမာၻေပၚမွာ အငတ္ေဘး ဆိုက္ရေခ်ရဲ႕လို႔ ပညာရွင္ေတြက ေတြးၾကပါတယ္။

အေမရိကန္ အစိုးရရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေပးေရး ဌာန (USAID - the US Agency for International Development) ကလည္း ကမာၻ႕လူဦးေရတိုးႏႈန္း ေလ်ာ့ခ်ေရးကို အဓိကရည္ရြယ္ၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြက သားဆက္ျခား စီမံကိန္းေတြကို ပံ့ပိုးလာပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက ေခတ္ေပၚ သားဆက္ျခားနည္းေတြကလည္း တီထြင္ၿပီးခါစျဖစ္ၿပီး USAID ရဲ႕ အေထာက္အပံ့ဟာ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြအတြက္ စီမံကိန္းအသစ္ေတြစဖို႔ တကယ့္ကို ေလာက္ေလာက္လားလား အေထာက္အကူ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အစပိုင္းမွာေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြက အေမရိကန္ ေျပာတာကို မယံုမရဲနဲ႔ စမ္းသပ္ ၾကည့္ရံု အဆင့္ေလာက္သာ ရွိၿပီး ေနာက္ပိုင္း တကယ္ အက်ိဳးရွိမွန္း သိလာတဲ့အခါ (ဥပမာ - အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ) သားဆက္ျခား စီမံကိန္းေတြကို အစိုးရေတြက အေတာ္အားေပးလာပါတယ္။ ဒီလို အရွိန္ရလာၿပီးမွ သိပ္မၾကာေသးဘူး ၁၉၈၄ မွာ သမၼတာ ေရာ္နယ္ေရဂင္က မကၠဆီကိုၿမိဳ႕ ေပၚလစီကို ျပ႒ာန္းပါတယ္။ ေပၚလစီ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကေတာ့

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံက ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ သားဆက္ျခား စီမံကိန္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့ကူညီခဲ့ျခင္းသည္ ေအာက္ပါအခ်က္ ၃ခ်က္ေပၚတြင္ အေျခခံပါသည္။

• လူ႔အသက္ရွင္သန္မႈကို ေလးစားျခင္း၊
• လူ႔ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အညီ ရွင္သန္ၾကေစဖို႔လိုလားျခင္း ႏွင့္
• မိသားစု၀င္မ်ား အခ်င္းခ်င္း စည္းစည္းလံုးလံုး ေနထိုင္ႏိုင္ၾကေစျခင္း

သို႔ရာတြင္ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ျခင္းကို သားဆက္ျခားနည္း တစ္ရပ္အေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အတင္းအဓမၼ သားဆက္ျခားေစျခင္းတို႔သည္ မလုပ္သင့္ မလုပ္အပ္တဲ့ကိစၥမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ သားဆက္ျခား စီမံကိန္း အေထာက္အပံ့ကို ရယူတဲ့ အစိုးရမ်ားဟာ ထိုေထာက္ပံ့ေငြနဲ႔ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ေပးျခင္း ကိစၥမ်ား မေဆာင္ရြက္ရပါ။ ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအို (အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ၏ အန္ဂ်ီအိုမ်ား အက်ံဳးမ၀င္ပါ။) မ်ားအေနျဖင့္ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ျခင္း အေၾကာင္းကို အသိပညာေပးျခင္း၊ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း ျပဳလုပ္ပါက အေမရိကန္အစိုးရ၏ သားဆက္ျခား စီမံကိန္း ေထာက္ပံ့ေငြကို လံုး၀ ရယူခြင့္မရွိပါ။

စာေရးသူမွ ရွင္းလင္းခ်က္။

• ဤေနရာတြင္ သားဆက္ျခားနည္းမ်ား အေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ ရွင္းလင္းရန္လိုအပ္ပါသည္။ တားေဆး၊ ထိုးေဆး၊ ကြန္ဒံုး၊ သားအိမ္တြင္းထည့္ပစၥည္း၊ သားေၾကာျဖတ္ျခင္း စသည့္ လူသံုးမ်ားေသာ သားဆက္ျခားနည္းမ်ားသည္ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ျခင္း မဟုတ္ပါ။ သို႔ရာတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပပါ သားဆက္ျခားနည္းမ်ားကို လြယ္လင့္တကူ ရရွိႏိုင္ပါလ်က္ အသံုးမျပဳပဲ ကိုယ္၀န္ရရွိလာမွသာ ဖ်က္ခ်ျခင္းျပဳလုပ္တတ္ၾကပါသည္။
• ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ျခင္းကို မကြ်မ္းက်င္သူမ်ားက ေဆာင္ရြက္ေသာေၾကာင့္ ေရာဂါပိုး၀င္ၿပီး အသက္အႏၱရာယ္ ထိခိုက္သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားပါသည္။
• အန္ဂ်ီအိုမ်ားတြင္ ရန္ပံုေငြ ရရွိပံု နည္းလမ္း တစ္ခု မကရွိတတ္ၾကသည္။ အေမရိကန္ အစိုးရေပးသည့္ ရန္ပံုေငြျဖင့္ မဟုတ္ပဲ အျခားရန္ပံုေငြျဖင့္ တရား၀င္ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ေပးျခင္း ကိစၥရပ္ကို ေဆာင္ရြက္ပင္ ေဆာင္ရြက္ျငားျဖစ္ေသာ္လည္း၊ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ရန္ပံုေငြကို မရရွိႏိုင္ပါ။

ဒီေပၚလစီကို ေရာ္နယ္ေရဂင့္ ကိုယ္စားလွယ္က ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူဦးေရညီလာခံ က်င္းပရာ မကၠဆီကိုၿမိဳ႕မွာ တရား၀င္ ေၾကညာလိုက္တာကို အစြဲျပဳၿပီး မကၠဆီကိုစီးတီး ေပၚလစီ လို႔ နာမည္ေပးခံရပါတယ္။

ေရာ္နယ္ေရဂင္ အစိုးရကို ဆက္ခံတဲ့ ေဂ်ာ့အိပ္ခ်္ဒပ္ဗလ်ဴဘြတ္ရွ္ အစိုးရ သက္တမ္းကုန္လို႔ ဘီလ္ကလင္တန္ အစိုးရ ျဖစ္လာခ်ိန္ ၁၉၉၃ ဇႏၷ၀ါရီလ မွာ ပထမဦးဆံုး ပယ္ဖ်က္ေပးလိုက္တဲ့ ေပၚလစီကေတာ့ မကၠဆီကိုစီတီး ေပၚလစီ ပါ။

ၾကမၼာရဟတ္ တစ္ပတ္လည္ၿပီး ရီဘတ္ပလင္ကင္ သမၼတ ေဂ်ာ့ခ်္ဒပ္ဗလ်ဴဘြတ္ရွ္ အလုပ္စ၀င္တဲ့ေန႔ ဇႏၷ၀ါရီ ၂၀၊ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ပထမဆံုး ျပန္လည္ အသက္သြင္းတဲ့ ေပၚလစီကလည္း ဒီ မကၠဆီကိုစီးတီး ေပၚလစီ ပါပဲ။

အခု ေနာက္ဆံုး ဒီမိုကရက္ ဘရက္ခ္အိုဘားမား သမၼတ ျဖစ္လာတဲ့ ပထမ ရက္သတၱပတ္ အတြင္းမွာပဲ မကၠဆီကိုစီးတီး ေပၚလစီကို ပယ္ဖ်က္လိုက္ျပန္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး ေနာက္ထပ္ ၄ ႏွစ္ေလာက္ေတာ့ ဒီေပၚလစီ အသက္မ၀င္ပဲ ရွိေနဦးမွာ ေသခ်ာပါတယ္။

စာကိုး။
http://en.wikipedia.org/wiki/Mexico_City_Policy
http://www.whitehouse.gov/statement-released-after-the-president-rescinds/
The White House Office of Policy Development. Population and Development Review, Vol. 10, No. 3 (Sep., 1984), pp. 574-579. US Policy Statement for the International Conference on Population.