၅၊ ၁၂၊ ၂၀၀၉
က်န္းမာေရးအာမခံ - မိတ္ဆက္
“က်န္းမာေရးအာမခံ” ဆိုတာဘာလဲ၊ ဘယ္လို ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ အလုပ္လုပ္သလဲ စသျဖင့္ သိေကာင္းစရာေလးေတြကို အခန္းဆက္ ေဆာင္းပါးမ်ားနဲ႔ တင္ျပသြားပါမယ္။
လူေတြ မလြန္ဆန္ႏိုင္တဲ့ တရားထဲမွာ “နာျခင္း” က တစ္ခုအပါ၀င္ျဖစ္လို႔ တစ္ေန႔ နာၾကရမယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာ သိၾကေပမယ့္ …
အဲဒီလို ဘယ္ေန႔ ဘယ္ေထာင့္ကေန ဘယ္လို ေပၚလာမယ္မွန္းမသိ၊ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ နာေနမယ္မွန္း မသိတဲ့ “နာျခင္း” ဆိုတာႀကီးကို ကုသဖို႔ရာ ဘယ္ေလာက္ ကုန္က်မယ္ ဆိုတာက ပိုၿပီး မွန္းဆရခက္လာပါတယ္။ အသက္နဲ႔ ယွဥ္လာၿပီ ဆိုေတာ့ တျခားလိုအပ္ခ်က္ေတြ ေဘးခ်ၿပီး က်န္းမာေရးအတြက္ သံုးၾကရပါေတာ့တယ္။ တတ္ႏိုင္ရင္ ေတာ္ေသးရဲ႕ မတတ္ႏိုင္ရင္ ဘယ့္ႏွယ္လုပ္မလဲ။
ဒီလို မသိကိန္းေတြ ရွိေနေပမယ့္ မွန္းဆႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကလည္း ရွိေနျပန္ပါတယ္။
ဥပမာ - ကမာၻေပၚမွာ လူဦးေရ သန္း ၃ေထာင္ရွိတဲ့ အနက္ ဒီႏွစ္ေတာ့ လူ ၈ သန္းေလာက္ တီဘီျဖစ္မယ္၊ သန္း ၂၄၀ ေလာက္ ငွက္ဖ်ား ျဖစ္မယ္ စသျဖင့္ ခန္႔မွန္းလို႔ ရပါတယ္။ တီဘီျဖစ္ျဖစ္ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ျဖစ္ ကုသစရိတ္ တစ္ေယာက္ကို ေဒၚလာ ၅၀ ကုန္မယ္ ဆိုပါစို႔။ ဒါဆို စုစုေပါင္း ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၁၂၄၀၀ ကုန္ပါမယ္။ အဲ တစ္ကမာၻလံုးမွာရွိတဲ့ လူဦးေရ သန္း ၃၀၀၀ နဲ႔ပဲ တြက္ဦး လူတိုင္း ေငြေၾကးထည့္၀င္ရင္ တစ္ဦးကို ၄ ေဒၚလာပဲ ထည့္၀င္ရပါမယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း စဥ္းစားစရာေတြက ရွိေနပါေသးတယ္။ ၄ ေဒၚလာဆိုတာဟာ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ မုန္႔ဖိုးေလာက္ ရွိေပမယ့္ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ မိသားတစ္စုရဲ႕ တစ္ရက္စာ ၀င္ေငြ ျဖစ္ရင္ ျဖစ္ေနမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး “ကိုယ္က ေရာဂါမျဖစ္ပဲနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ လူေတြအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ကို မွ်ခံရတာဟာ တရားသလား” ဆိုတာမ်ိဳး ေစာဒဂ တက္မယ္ဆိုရင္လည္း တက္စရာပါပဲ။ အဲ … ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က မက်န္းမာတဲ့ လူျဖစ္လာရင္ေတာ့ … “အင္း … က်န္းမာေနတဲ့ လူေတြက ကုသစရိတ္မွ်ခံေပးရင္ေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ သက္သာမွာပဲ” လို႔ ေတြးမိစရာ ရွိပါတယ္။ ကဲပါေလ … ဒီလို စဥ္းစားစရာေတြကို ခဏ ေဘးခ်ထားလိုက္ပါဦးမယ္။
ရပ္ကြက္ထဲက ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ အသိမိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္ ေနထိုင္မေကာင္းျဖစ္လို႔ ရပ္ကြက္သူ ရပ္ကြက္သားေတြ ၀ိုင္းၿပီး ကူေငြ ထည့္ၾကတာက လြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕၊ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ ဆိုရင္ လူတိုင္းဆီကေန ေ၀ပံုက် ထည့္၀င္ေငြ ေကာက္ဖို႔ ေနာက္ၿပီး မက်န္းမာသူေတြကို စရိတ္ျပန္ေထာက္ေပးဖို႔ကတင္ အလုပ္တစ္ခု ျဖစ္လာပါတယ္။
ဒီအလုပ္ကို ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး(အစိုးရ၊ ပုဂၢလိက၊ သမ၀ါယမ၊ အန္ဂ်ီအို)က တာ၀န္ယူၾကပါတယ္။ တာ၀န္ယူတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ပံုသ႑န္ေပၚမူတည္ၿပီး လုပ္ထံုးလုပ္နည္း အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားသြားၾကေပမယ့္ “က်န္းမာေရးအာမခံ” ဆိုတဲ့ က်န္းမာေရး ကုန္က်စရိတ္ကို လူအမ်ားရဲ႕ ထည့္၀င္ေငြထဲမွ က်ခံေပးျခင္း အေျခခံသေဘာတရားကေတာ့ မေျပာင္းမလဲရွိေနဆဲပါ။ ေနာက္ပိုင္းေဆြးေႏြးရလြယ္ေအာင္ က်န္းမာေရးအာမခံ ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းကို အာမခံကုမၸဏီ လို႔႔ပဲ ဆိုၾကပါစို႔ရဲ႕။ ေစာေစာက ေျပာခဲ့သလို အာမခံကုမၸဏီ ဆိုတာဟာ အစုိးရလည္း ျဖစ္ႏိုင္သလို ပုဂၢလိက ဒါမွမဟုတ္ သမ၀ါယမ ဒါမွမဟုတ္ အန္ဂ်ီအို ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို မွတ္ခ်က္အေနနဲ႔ တို႔ထားခဲ့ခ်င္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ က်န္းမာေရးအာမခံ ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးသူ၊ လူနာ နဲ႔ အာမခံကုမၸဏီ ဆိုၿပီး သံုးဦး သံုးဖလွယ္ ရွိပါမယ္။ လူနာ (သို႔မဟုတ္) တခ်ိန္ခ်ိန္ လူနာ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ သူေတြက အာမခံကုမၸဏီကို လစဥ္ေၾကး ေပးသြင္းထားၿပီး မိမိေနထိုင္မေကာင္းျဖစ္လို႔ ေဆးကုသတဲ့အခါမွာေတာ့ အာမခံကုမၸဏီကေန ေဆးကုသစရိတ္ကို ျပန္ထုတ္ေပးပါမယ္။ ဒါက အရိုးရွင္းဆံုး က်န္းမာေရးအာမခံ စနစ္ပါ။ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ဒီ့ထက္ နည္းနည္းပိုၿပီး ရႈပ္ေထြးပါတယ္။
ေနာင္အခါ အျငင္းမပြားရေလေအာင္ ကတိက၀တ္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြနဲ႔ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ခ်ည္ေႏွာင္ထားၾကေလေတာ့ က်န္းမာေရးအာမခံစာခ်ဳပ္မွာ ပါ၀င္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြက ဥပေဒ အသံုးအႏႈန္း၊ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ အသံုးအႏႈန္း၊ က်န္းမာေရး အသံုးအႏႈန္းေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနၿပီး သာမာန္အားျဖင့္ လံုးေစ့ပတ္ေစ့ နားလည္ဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ တကယ္တန္း က်န္းမာေရးအာမခံကို အသံုးခ်ဖို႔ လိုလာၿပီဆိုေတာ့မွ အဆင္မေျပတာေတြ ျဖစ္ျဖစ္လာတတ္လို႔ အဲဒီအသံုးအႏႈန္းေတြထဲက မသိမျဖစ္ သိသင့္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြကို ေနာက္ဘေလာက္ပို႔စ္မွာ ဆက္ၿပီး တင္ျပပါမယ္။
အာေရာဂ်ံ ပရမံ လာဘံ
တကၠသိုလ္ လွမြန္
လူေတြ မလြန္ဆန္ႏိုင္တဲ့ တရားထဲမွာ “နာျခင္း” က တစ္ခုအပါ၀င္ျဖစ္လို႔ တစ္ေန႔ နာၾကရမယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာ သိၾကေပမယ့္ …
- အဲဒီတစ္ေန႔က ဘယ္ေန႔လဲ ဆိုတာ
- ဘယ္ေနရာက နာမယ္ဆိုတာ
- ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာအထိ နာမယ္ဆိုတာ
- ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ နာေနမယ္ဆိုတာ
အဲဒီလို ဘယ္ေန႔ ဘယ္ေထာင့္ကေန ဘယ္လို ေပၚလာမယ္မွန္းမသိ၊ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ နာေနမယ္မွန္း မသိတဲ့ “နာျခင္း” ဆိုတာႀကီးကို ကုသဖို႔ရာ ဘယ္ေလာက္ ကုန္က်မယ္ ဆိုတာက ပိုၿပီး မွန္းဆရခက္လာပါတယ္။ အသက္နဲ႔ ယွဥ္လာၿပီ ဆိုေတာ့ တျခားလိုအပ္ခ်က္ေတြ ေဘးခ်ၿပီး က်န္းမာေရးအတြက္ သံုးၾကရပါေတာ့တယ္။ တတ္ႏိုင္ရင္ ေတာ္ေသးရဲ႕ မတတ္ႏိုင္ရင္ ဘယ့္ႏွယ္လုပ္မလဲ။
ဒီလို မသိကိန္းေတြ ရွိေနေပမယ့္ မွန္းဆႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကလည္း ရွိေနျပန္ပါတယ္။
ဥပမာ - ကမာၻေပၚမွာ လူဦးေရ သန္း ၃ေထာင္ရွိတဲ့ အနက္ ဒီႏွစ္ေတာ့ လူ ၈ သန္းေလာက္ တီဘီျဖစ္မယ္၊ သန္း ၂၄၀ ေလာက္ ငွက္ဖ်ား ျဖစ္မယ္ စသျဖင့္ ခန္႔မွန္းလို႔ ရပါတယ္။ တီဘီျဖစ္ျဖစ္ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ျဖစ္ ကုသစရိတ္ တစ္ေယာက္ကို ေဒၚလာ ၅၀ ကုန္မယ္ ဆိုပါစို႔။ ဒါဆို စုစုေပါင္း ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၁၂၄၀၀ ကုန္ပါမယ္။ အဲ တစ္ကမာၻလံုးမွာရွိတဲ့ လူဦးေရ သန္း ၃၀၀၀ နဲ႔ပဲ တြက္ဦး လူတိုင္း ေငြေၾကးထည့္၀င္ရင္ တစ္ဦးကို ၄ ေဒၚလာပဲ ထည့္၀င္ရပါမယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း စဥ္းစားစရာေတြက ရွိေနပါေသးတယ္။ ၄ ေဒၚလာဆိုတာဟာ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ မုန္႔ဖိုးေလာက္ ရွိေပမယ့္ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ မိသားတစ္စုရဲ႕ တစ္ရက္စာ ၀င္ေငြ ျဖစ္ရင္ ျဖစ္ေနမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး “ကိုယ္က ေရာဂါမျဖစ္ပဲနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ လူေတြအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ကို မွ်ခံရတာဟာ တရားသလား” ဆိုတာမ်ိဳး ေစာဒဂ တက္မယ္ဆိုရင္လည္း တက္စရာပါပဲ။ အဲ … ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က မက်န္းမာတဲ့ လူျဖစ္လာရင္ေတာ့ … “အင္း … က်န္းမာေနတဲ့ လူေတြက ကုသစရိတ္မွ်ခံေပးရင္ေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ သက္သာမွာပဲ” လို႔ ေတြးမိစရာ ရွိပါတယ္။ ကဲပါေလ … ဒီလို စဥ္းစားစရာေတြကို ခဏ ေဘးခ်ထားလိုက္ပါဦးမယ္။
ရပ္ကြက္ထဲက ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ အသိမိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္ ေနထိုင္မေကာင္းျဖစ္လို႔ ရပ္ကြက္သူ ရပ္ကြက္သားေတြ ၀ိုင္းၿပီး ကူေငြ ထည့္ၾကတာက လြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕၊ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ ဆိုရင္ လူတိုင္းဆီကေန ေ၀ပံုက် ထည့္၀င္ေငြ ေကာက္ဖို႔ ေနာက္ၿပီး မက်န္းမာသူေတြကို စရိတ္ျပန္ေထာက္ေပးဖို႔ကတင္ အလုပ္တစ္ခု ျဖစ္လာပါတယ္။
ဒီအလုပ္ကို ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး(အစိုးရ၊ ပုဂၢလိက၊ သမ၀ါယမ၊ အန္ဂ်ီအို)က တာ၀န္ယူၾကပါတယ္။ တာ၀န္ယူတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ပံုသ႑န္ေပၚမူတည္ၿပီး လုပ္ထံုးလုပ္နည္း အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားသြားၾကေပမယ့္ “က်န္းမာေရးအာမခံ” ဆိုတဲ့ က်န္းမာေရး ကုန္က်စရိတ္ကို လူအမ်ားရဲ႕ ထည့္၀င္ေငြထဲမွ က်ခံေပးျခင္း အေျခခံသေဘာတရားကေတာ့ မေျပာင္းမလဲရွိေနဆဲပါ။ ေနာက္ပိုင္းေဆြးေႏြးရလြယ္ေအာင္ က်န္းမာေရးအာမခံ ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းကို အာမခံကုမၸဏီ လို႔႔ပဲ ဆိုၾကပါစို႔ရဲ႕။ ေစာေစာက ေျပာခဲ့သလို အာမခံကုမၸဏီ ဆိုတာဟာ အစုိးရလည္း ျဖစ္ႏိုင္သလို ပုဂၢလိက ဒါမွမဟုတ္ သမ၀ါယမ ဒါမွမဟုတ္ အန္ဂ်ီအို ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို မွတ္ခ်က္အေနနဲ႔ တို႔ထားခဲ့ခ်င္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ က်န္းမာေရးအာမခံ ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးသူ၊ လူနာ နဲ႔ အာမခံကုမၸဏီ ဆိုၿပီး သံုးဦး သံုးဖလွယ္ ရွိပါမယ္။ လူနာ (သို႔မဟုတ္) တခ်ိန္ခ်ိန္ လူနာ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ သူေတြက အာမခံကုမၸဏီကို လစဥ္ေၾကး ေပးသြင္းထားၿပီး မိမိေနထိုင္မေကာင္းျဖစ္လို႔ ေဆးကုသတဲ့အခါမွာေတာ့ အာမခံကုမၸဏီကေန ေဆးကုသစရိတ္ကို ျပန္ထုတ္ေပးပါမယ္။ ဒါက အရိုးရွင္းဆံုး က်န္းမာေရးအာမခံ စနစ္ပါ။ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ဒီ့ထက္ နည္းနည္းပိုၿပီး ရႈပ္ေထြးပါတယ္။
ေနာင္အခါ အျငင္းမပြားရေလေအာင္ ကတိက၀တ္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြနဲ႔ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ခ်ည္ေႏွာင္ထားၾကေလေတာ့ က်န္းမာေရးအာမခံစာခ်ဳပ္မွာ ပါ၀င္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြက ဥပေဒ အသံုးအႏႈန္း၊ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ အသံုးအႏႈန္း၊ က်န္းမာေရး အသံုးအႏႈန္းေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနၿပီး သာမာန္အားျဖင့္ လံုးေစ့ပတ္ေစ့ နားလည္ဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ တကယ္တန္း က်န္းမာေရးအာမခံကို အသံုးခ်ဖို႔ လိုလာၿပီဆိုေတာ့မွ အဆင္မေျပတာေတြ ျဖစ္ျဖစ္လာတတ္လို႔ အဲဒီအသံုးအႏႈန္းေတြထဲက မသိမျဖစ္ သိသင့္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြကို ေနာက္ဘေလာက္ပို႔စ္မွာ ဆက္ၿပီး တင္ျပပါမယ္။
အာေရာဂ်ံ ပရမံ လာဘံ
တကၠသိုလ္ လွမြန္
1 comment:
hmm .. no progress
ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေလးေတြ ေရးပါဦး။
မုန္႔ေလေပြအေၾကာင္း ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး :P.
Post a Comment