အားလံုး
ေပ်ာ္ရႊင္ ေအာင္ျမင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ
ႏွစ္သစ္ ျဖစ္ပါေစေၾကာင္း
ဆုမြန္ေတာင္းလ်က္
ေပ်ာ္ရႊင္ ေအာင္ျမင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ
ႏွစ္သစ္ ျဖစ္ပါေစေၾကာင္း
ဆုမြန္ေတာင္းလ်က္
ရဲမြန္
Monday, December 31, 2007
Tuesday, December 18, 2007
First Human Bird Flu Case in Myanmar
၁၈၊ ၁၂၊ ၂၀၀၇
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ လူကို ကူးစက္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိ
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါပိုး လူကိုကူးစက္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက အတည္ျပဳေျပာၾကားသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ (အေရွ႕ပိုင္း) က်ိဳင္းတံုၿမိဳ႕နယ္ရွိ အသက္ ၇-ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ကူးစက္ခံရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ႏို၀င္ဘာလလယ္ခန္႔က ၾကက္မ်ားတြင္ တုပ္ေကြးေရာဂါ က်ေရာက္ၿပီးေနာက္ ဆက္လက္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္စဥ္ အဆိုပါ လူနာကို ေတြ႔ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုအမ်ိဳးသမီးငယ္သည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာ ၂၁ ရက္တြင္ အဖ်ားတက္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း စသည့္ ေ၀ဒနာမ်ား စတင္ခံစားရၿပီး ႏို၀င္ဘာ ၂၇ ရက္တြင္ ေဆးရံုတင္ရသည္။ ယခုအခါတြင္ ျပန္လည္ သက္သာလာၿပီျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး ဓါတ္ခြဲခန္း ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး ဌာနတို႔၏ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားတြင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါပိုး (H5N1 ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး) ေတြ႔ရွိသည္။ ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ ႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ကိုင္ေနသည့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား ကူးစက္ေရာဂါ ဌာနကလည္း အဆိုပါ စမ္းသပ္ခ်က္ကို ထပ္မံအတည္ျပဳေပးသည္။
က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္း ၀န္ႀကီးဌာန ႏွင့္ ကမာၻ႔က်န္းမာေရး အဖြဲ႔တို႔မွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပါ၀င္ေသာ အဖြဲ႔က ေရာဂါျဖစ္ပြားရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကို သိရွိႏိုင္ရန္ ကြင္းဆင္း စံုစမ္းလွ်က္ရွိသည္။ ကနဦး ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအရ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား မျပမီ အခ်ိန္တြင္ ထိုအမ်ိဳးသမီး၏ အိမ္ပတ္၀န္းက်င္၌ ၾကက္မ်ားေသဆံုးမႈ ရွိခဲ့သည္။ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ထိုအမ်ိဳးသမီး ႏွင့္ ေတြ႔ထိမႈရွိေသာ လူမ်ားမွာ က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္လ်က္ရွိေၾကာင္း ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈမ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္ရာတြင္ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူ ထပ္မံ မေတြ႔ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ကမာၻ႔က်န္းမာေရး အဖြဲ႔၏ ၁၄ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၇ ရက္စြဲပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္ ကို ဘာသာျပန္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
1 comments
Labels:
bird-flu,
burmese,
news,
public health
Monday, December 17, 2007
Burmese Genealogical Terms
၁၈၊ ၁၂၊ ၂၀၀၇
ဗမာ ေဆြမ်ိဳးစပ္နည္း
ဗမာ ေဆြမ်ိဳးစပ္နည္းမ်ားမွာ အေနာက္တုိင္း ေဆြမ်ိဳးစပ္နည္းမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ အေတာ္ပင္ တိက်သည္ဟု ဆိုေသာ္ ရႏိုင္၏။ ဘိုလို “အန္ကယ္” (Uncle) ဆိုသည္မွာ မိခင္ (သို႔) ဖခင္၏ ညီ (သို႔) အစ္ကို (သို႔) ေမာင္ တစ္ဦးဦး ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။ ဗမာလို ဆိုလွ်င္ “ဦးႀကီး” ဟု ေျပာလိုက္သည္ႏွင့္ မိခင္၏ “အစ္ကို” မွန္း သိ၏။ ထို႔အတူ “ဘေဒြး” ဟု ေျပာလွ်င္ ဖခင္၏ “ညီ” မွန္း သိ၏။ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ရွိသည္။
ယေန႔ အင္တာနက္ ေခတ္တြင္ လူငယ္မ်ား အေနာက္တုိင္း ယဥ္ေက်းမႈကို ေလ့လာ၊ လိုက္စား၊ ေျပာင္းလဲ က်င့္သံုးၾကရာ၌ မိရိုးဖလာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားထဲမွ မွန္ကန္တိက် အသံုး၀င္ေသာ ကိစၥမ်ားကို မပစ္ပယ္ၾကေစရန္ အလို႔ငွာ ဤပို႔စ္ကို တင္ပါသည္။
အေဖတူ အေမတူ သားသမီးမ်ား
မိမိသည္ အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္ပါက ...မိမိထက္ အသက္ငယ္ေသာ ေယာက်္ားေလး ဆိုလွ်င္ ... ေမာင္
မိမိသည္ အမ်ိဳးသား ျဖစ္ပါက ...
မိမိထက္ အသက္ငယ္ေသာ ေယာက်္ားေလး ဆိုလွ်င္ ... ညီ
အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး မဟူ ...
မိမိထက္ အသက္ႀကီးေသာ မိန္းကေလး ဆိုလွ်င္ ... အစ္မ
မိမိထက္ အသက္ႀကီးေသာ ေယာက်္ားေလး ဆိုလွ်င္ ... အစ္ကို
မိမိထက္ အသက္ငယ္ေသာ မိန္းကေလး ဆိုလွ်င္ ... ညီမ၊ ႏွမ
ဖခင္ဖက္မွ အမ်ိဳးအေဆြမ်ား
ဖခင္၏ အစ္မ ... ေဒြးႀကီးဖခင္၏ ညီမ ... ေဒြးေလး
ဖခင္၏ အစ္ကို ... ဘႀကီး
ဖခင္၏ ညီ ... ဘေဒြး
မိခင္ဖက္မွ အမ်ိဳးအေဆြမ်ား
မိခင္၏ အစ္မ ... ေဒၚႀကီးမိခင္၏ ညီမ ... ေဒၚေလး
မိခင္၏ အစ္ကို ... ဦးႀကီး
မိခင္၏ ေမာင္ ... ဦးေလး
ဘိုး - ဘြားမ်ား
ဖခင္၊ မိခင္ တို႔၏ အေဖအေမ ... အဘိုး(က်ား)၊ အဘြား (မ)အဘိုး၊ အဘြား တို႔၏ အေဖအေမ ... ေဘး (က်ား၊မ ခြဲပံုမရ)
ေဘး တို႔၏ အေဖအေမ ... ဘီ (က်ား၊မ ခြဲပံုမရ)
ဘီ တို႔၏ အေဖအေမ ... ဘင္ (က်ား၊မ ခြဲပံုမရ)
ေျမး - ျမစ္မ်ား
မိမိ၏ သားသမီးက ေမြးေသာ ကေလးမ်ား ... ေျမး(က်ား)၊ ေျမးမ(မ)မိမိ၏ ေျမးမ်ားက ေမြးေသာ ကေလးမ်ား ... ျမစ္ (က်ား၊ မ ခြဲပံုမရ)
မိမိ၏ ျမစ္မ်ားက ေမြးေသာ ကေလးမ်ား ... တီ (ဟုတ္ေကာ ဟုတ္ရဲ႕လား မသိပါဘူးဗ်ာ)
မိမိ၏ တီမ်ားက ေမြးေသာ ကေလးမ်ား ... တြတ္ (ဟုတ္ေကာ ဟုတ္ရဲ႕လား မသိပါဘူးဗ်ာ)
တူ - တူမမ်ား
မိမိ၏ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွစ္မ မ်ားကေမြးေသာ ကေလးမ်ား ... တူ(က်ား)၊ တူမ(မ)၀မ္းကြဲမ်ား
ဖိုး-ဖြား ခ်င္း တူသူမ်ား ... တစ္၀မ္းကြဲေဘး ခ်င္း တူသူမ်ား ... ႏွစ္၀မ္းကြဲ
ဘီ ခ်င္း တူသူမ်ား ... သံုး၀မ္းကြဲ
အေဖႏွင့္ အေမ တစ္ဦးသာတူေသာ သားသမီးမ်ား
အေဖတူ၊ အေမကြဲ ... အကို၊ ေမာင္၊ ႏွမ၊ ညီ၊ ညီမအေမတူ၊ အေဖကြဲ ... အကို၊ ေမာင္၊ ႏွမ၊ ညီ၊ ညီမ
(မွတ္ခ်က္။ ။ ဘိုလို ဆိုလွ်င္ ... half cousin ဟု တစ္မ်ိဳးတည္းသာ သံုးသည္။)
အိမ္ေထာင္အသစ္ ထူေထာင္ျခင္း
မိမိသည္ အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္ၿပီး ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳပါက ...ထိုအမ်ိဳးသား၏ မူလ အိမ္ေထာင္မွ ကေလးမ်ားမွာ ... လင္ပါ သား၊ သမီး
မိမိသည္ အမ်ိဳးသား ျဖစ္ၿပီး ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳပါက ...
ထိုအမ်ိဳးသမီး၏ မူလ အိမ္ေထာင္မွ ကေလးမ်ားမွာ ... မယားပါ သား၊ သမီး
မိမိ၏ မိခင္မွ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳပါက ...
ထိုအမ်ိဳးသားမွာ ... ပေထြး
မိမိ၏ ဖခင္မွ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳပါက ...
ထိုအမ်ိဳးသမီးမွာ ... မိေထြး
မိမိ အိမ္ေထာင္ဖက္၏ အမ်ိဳးအေဆြမ်ား
အိမ္ေထာင္ဖက္၏ အေဖအေမ ... ေယာကၡမမိမိသည္ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ပါက ...
ခင္ပြန္း၏ အစ္မ၊ ႏွမ ... ေယာင္းမ
ခင္ပြန္း၏ အစ္ကို ... ခဲအို
ခင္ပြန္း၏ ညီ ... မတ္
မိမိသည္ အမ်ိဳးသား ျဖစ္ပါက ...
ဇနီး၏ အစ္မ ... မရီး
ဇနီး၏ ႏွမ ... ခယ္မ
ဇနီး၏ အစ္ကို၊ ေမာင္ ... ေယာက္ဖ
၀န္ခံခ်က္။
စာေရးသူ ငယ္စဥ္က ဖတ္ဖူးေသာ “ဗမာေဆြမ်ိဳးစပ္နည္း” (စာေရးသူအမည္ေမ့၊ စာေပဗိမာန္က ထုတ္သည္ထင္) စာအုပ္ထဲမွ အေၾကာင္းအရာမ်ား ကို မွတ္မိသေရြ႔ ေရးသားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စာရႈသူ မိတ္ေဆြအမ်ား လိုအပ္ခ်က္မ်ား ေတြ႔ရွိပါက ျဖည့္စြက္ေပးၾကပါရန္ ပန္ၾကားလိုက္ပါသည္။
7
comments
Labels:
burmese,
forget-me-not,
general
Online Family Tree
၁၇၊ ၁၂၊ ၂၀၀၇
အင္တာနက္ေပၚက ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ ဇယား
စာေရးသူ မိခင္ထံမွ အေမြရေသာ အက်င့္မ်ားထဲမွာ မိမိရဲ႕ ဘိုးေဘးဘီဘင္ေတြ၊ အမ်ိဳးအေဆြေတြက ဘယ္သူေတြ ဆိုတာကို စိတ္၀င္စားတာလဲ တစ္ခုအပါအ၀င္ပါ။ ငယ္စဥ္က စာအုပ္တစ္အုပ္နဲ႔ ေရးမွတ္ဖူးပါတယ္။
ေဒတာေဘ့စ္ ပရိုဂရမ္ေတြ (database softwares) ကို ေလ့လာျဖစ္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာမွာ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ဇယား လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သတိထားမိေပမယ့္ ကိုယ္တိုင္ ပရိုဂရမ္ မေရးတတ္တာက တစ္ေၾကာင္း အင္တာနက္မွာ အခမဲ့ သံုးလို႔ရမယ့္ ပရိုဂရမ္မရွိတာက တစ္ေၾကာင္းေၾကာင့္ မလုပ္ျဖစ္ပါ။ ဒီအတိုင္း ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့နဲ႔ ေနရင္းက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္ေလာက္မွာ မ်က္ႏွာစာအုပ္ (facebook) ထဲက ေၾကာ္ျငာေလးတစ္ခုကို သြားၿပီး သတိထားမိပါတယ္။ အြန္လိုင္း ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ဇယား ဆိုပဲ။ အေတာ္ စိတ္၀င္စားသြားၿပီး လက္ေတြ႔ စမ္းသပ္ၾကည့္ပါတယ္။
စာေရးသူက အစပ်ိဳးၿပီး အင္တာနက္နဲ႔ အထိအေတြ႔ရွိတဲ့ ဦးေလး၊ အေဒၚေတြရဲ႕ ျဖည့္စြက္မႈနဲ႔ ၁၂ ရက္အတြင္းမွာ ေဆြမ်ိဳးညာတက ၃၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကို စာရင္းျပဳစုၿပီး ျဖစ္သြားပါတယ္။ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြ လိုေနေသးေပမယ့္ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ ဇယားက ေတာ္ေတာ္ ရုပ္လံုးေပၚလာပါၿပီ။ အသံုးျပဳရတာလည္း လြယ္ကူပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ဗမာေတြ မိမိတို႔ အမ်ိဳးအေဆြ အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ဖို႔၊ မ်ိဳးဆက္သစ္ ကေလးမ်ား ၄င္းတို႔ရဲ႕ ဗမာ့အဆက္အႏြယ္ကို ေလ့လာႏိုင္ဖို႔ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ထားႏိုင္သည့္ ၀က္ဆိုဒ္ေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း လက္တို႔လိုက္ပါရေစ။ သြားၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ...
ေဒတာေဘ့စ္ ပရိုဂရမ္ေတြ (database softwares) ကို ေလ့လာျဖစ္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာမွာ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ဇယား လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သတိထားမိေပမယ့္ ကိုယ္တိုင္ ပရိုဂရမ္ မေရးတတ္တာက တစ္ေၾကာင္း အင္တာနက္မွာ အခမဲ့ သံုးလို႔ရမယ့္ ပရိုဂရမ္မရွိတာက တစ္ေၾကာင္းေၾကာင့္ မလုပ္ျဖစ္ပါ။ ဒီအတိုင္း ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့နဲ႔ ေနရင္းက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္ေလာက္မွာ မ်က္ႏွာစာအုပ္ (facebook) ထဲက ေၾကာ္ျငာေလးတစ္ခုကို သြားၿပီး သတိထားမိပါတယ္။ အြန္လိုင္း ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ဇယား ဆိုပဲ။ အေတာ္ စိတ္၀င္စားသြားၿပီး လက္ေတြ႔ စမ္းသပ္ၾကည့္ပါတယ္။
စာေရးသူက အစပ်ိဳးၿပီး အင္တာနက္နဲ႔ အထိအေတြ႔ရွိတဲ့ ဦးေလး၊ အေဒၚေတြရဲ႕ ျဖည့္စြက္မႈနဲ႔ ၁၂ ရက္အတြင္းမွာ ေဆြမ်ိဳးညာတက ၃၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကို စာရင္းျပဳစုၿပီး ျဖစ္သြားပါတယ္။ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြ လိုေနေသးေပမယ့္ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ ဇယားက ေတာ္ေတာ္ ရုပ္လံုးေပၚလာပါၿပီ။ အသံုးျပဳရတာလည္း လြယ္ကူပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ဗမာေတြ မိမိတို႔ အမ်ိဳးအေဆြ အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ဖို႔၊ မ်ိဳးဆက္သစ္ ကေလးမ်ား ၄င္းတို႔ရဲ႕ ဗမာ့အဆက္အႏြယ္ကို ေလ့လာႏိုင္ဖို႔ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ထားႏိုင္သည့္ ၀က္ဆိုဒ္ေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း လက္တို႔လိုက္ပါရေစ။ သြားၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ...
3
comments
Labels:
burmese,
general
Tuesday, December 11, 2007
A Bachelor, A Van , and A Child-seat
A man who is not married.
Van
It is a car with seven or so seats with at least one sliding door on the side. Much more like a TownAce or HighAce in Myanmar.
Child-seat
In the United States, it is mandatory to use child seats for children under 6 years of age or 40 pounds of body weight. We can neither let those children sit on driver's lap nor sit in the lover seat. I was surprised when I learned about that law because as a kid I used to sit on my dad's lap while he was driving. Besides, lover seat is the privilege spot in the car and only the VIP in the family is allowed to sit there.But, there are reasons behind this child-seat law. Statistics showed that lover seat is the most dangerous place in a car followed by the driver seat. Why is that? Because drivers love themselves more so than their lovers who sit in lover seats. When accident happens, driver tries to save his/her own ass and it could inadvertently hurt the person in the lover seat more. Too bad, huh? Another fair reason is that driver has more time, though it may be a split of a second, than other passengers in the car right before the accident. So, s/he can prepare her/himself to a safer posture. On the contrary, the person in lover seat may be unaware of the situation and unprepared. As a result, s/he suffers more.
Then, air bags came along to save those beautiful souls. While air bags save lives, they can also hurt people. If it is a child, they can even kill. That's why kids are not allowed to sit in any of the front seats of a car.
They all come together
About a month ago, my friend's family arrived from Myanmar. Maung Min Thant is a bright and yet talkative 2 year old son of my friend. To pick him up from the airport I had to find a child-seat. We were fortunate that another friend of mine whose kids were grown up gave me a child-seat. From then on, that child-seat occupies my car's back seat. Then, the van came. A Burmese couple had their van broke down and they didn't want to bother fixing it. So, they said they would give it away. Me and two other friends decided to fix it though we were not so sure what would come next. Luckily, the car became usable after spending $600 or so. We swapped vehicles and I ended up using the van. My close friend - father of two - commented that even he didn't use a van because it is a trade mark (in the US) that you have many kids. OMG .... I didn't know that.
Now, I have a van with a child-seat in it. How could people believe that I am a bachelor? :(
7
comments
Labels:
english,
general
Wednesday, December 5, 2007
Snow Princess
၅၊ ၁၂၊ ၂၀၀၇
ႏွင္းမင္းသမီး
ဓါတ္ပံုရိုက္သူ လက္ရွိ ေနထိုင္ရာအိမ္၏ အေနာက္ဖက္ ၿခံထဲရွိ ပန္းပင္ေလး ဦးဦးဖ်ားဖ်ားက်ေသာ ႏွင္းမ်ားၾကား ျမဳပ္ေနပံု။
8
comments
Labels:
baltimore,
photo,
season
First Anniversary
၅၊ ၁၂၊ ၂၀၀၇
အခါလည္ အေတြးစမ်ားကို လိုက္ဖမ္းျခင္း
ဒီေန႔ ဘာေန႔တုန္း။ ဟိုက္ ... ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္။
ဟာ .. သြား .. ပါ .. ၿပီ။ မေန႔က ဒီဘေလာက္ တစ္ႏွစ္ျပည့္တဲ့ေန႔။
ေမ႔ေလ်ာ့ျခင္းေတြနဲ႔ ကိုယ္ပါလား။
ဘယ္မွာလဲ အခါလည္ ကိတ္မုန္႔နဲ႔ ဖေယာင္းတိုင္။ ကိတ္မုန္႔ရွိလဲ ဘယ္သူမွမ မရွိတာ။ ဘာလုပ္မွာလဲ။ ဘေလာက္ကလည္း ဖေယာင္းတိုင္ကို ၿငိမ္းေအာင္ မႈတ္ႏိုင္မွာမွ မဟုတ္တာ။
ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒါနဲ႔ဆို ပို႔စ္ ၁၀၀ လည္း ျပည့္ေလၿပီ။
တစ္ပတ္ကို ပို႔စ္ ႏွစ္ခုႏႈန္းက်ေပါ့ေလ။ ပ်မ္းမွ်ျခင္း ရွာတာက အက်င့္ပါေနတယ္။
ကာဖီ ေသာက္ခ်င္လိုက္တာ။ ဗိုက္ထဲက တဂြီဂြီျမည္ေနၿပီ။ အျပင္ထြက္စားရင္ ေကာင္းမယ္။
ဒါနဲ႔ အခုရက္ပိုင္း ေတာ္ေတာ္ေအးေနတယ္။
သူမ်ားေတြ ဘယ္ေလာက္ ထူထူ၀တ္ၾကလဲ အျပင္ကို ၾကည့္လိုက္ဦးမွ။
ဟာ အျပင္မွာ ႏွင္းေတြ က်ေနပါလား။ ခပ္ဖြဲဖြဲပဲ။
ေျမႀကီးနဲ႔ ထိေတာ့ ႏွင္းေတြ အရည္ေပ်ာ္ကုန္တယ္။ ဒါဆို ကားကို ႏွင္းထဲက ေကာ္ထုတ္စရာမလိုေတာ့ဘူး။
ဒီႏွစ္ ႏွင္း ေစာတယ္။ မႏွစ္ကဆို ေဖေဖာ္၀ါရီေလာက္မွ။
အျဖဴေရာင္ ခရစၥမတ္ (White X-mas) ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
အျပင္မသြားခင္ အီးေမးေလး စစ္လိုက္ဦးမွပါ။
ေဟာ က်မ္းျပဳႀကီးၾကပ္ ဆရာမ နဲ႔ တျခား ပါေမာကၡေတြ ဆီက အီးေမးေတြက တစ္ေစာင္ၿပီး တစ္ေစာင္။
ေတာ္ေသးရဲ႔ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ပါေမာကၡ ၇ ေယာက္ ဆီက ရက္ခ်ိန္းရၿပီ။
ဇႏၷ၀ါရီ ၉ ရက္ေန႔တဲ့။
ေျဖရေခ်ေသး။
ဟာ .. သြား .. ပါ .. ၿပီ။ မေန႔က ဒီဘေလာက္ တစ္ႏွစ္ျပည့္တဲ့ေန႔။
ေမ႔ေလ်ာ့ျခင္းေတြနဲ႔ ကိုယ္ပါလား။
ဘယ္မွာလဲ အခါလည္ ကိတ္မုန္႔နဲ႔ ဖေယာင္းတိုင္။ ကိတ္မုန္႔ရွိလဲ ဘယ္သူမွမ မရွိတာ။ ဘာလုပ္မွာလဲ။ ဘေလာက္ကလည္း ဖေယာင္းတိုင္ကို ၿငိမ္းေအာင္ မႈတ္ႏိုင္မွာမွ မဟုတ္တာ။
ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒါနဲ႔ဆို ပို႔စ္ ၁၀၀ လည္း ျပည့္ေလၿပီ။
တစ္ပတ္ကို ပို႔စ္ ႏွစ္ခုႏႈန္းက်ေပါ့ေလ။ ပ်မ္းမွ်ျခင္း ရွာတာက အက်င့္ပါေနတယ္။
ကာဖီ ေသာက္ခ်င္လိုက္တာ။ ဗိုက္ထဲက တဂြီဂြီျမည္ေနၿပီ။ အျပင္ထြက္စားရင္ ေကာင္းမယ္။
ဒါနဲ႔ အခုရက္ပိုင္း ေတာ္ေတာ္ေအးေနတယ္။
သူမ်ားေတြ ဘယ္ေလာက္ ထူထူ၀တ္ၾကလဲ အျပင္ကို ၾကည့္လိုက္ဦးမွ။
ဟာ အျပင္မွာ ႏွင္းေတြ က်ေနပါလား။ ခပ္ဖြဲဖြဲပဲ။
ေျမႀကီးနဲ႔ ထိေတာ့ ႏွင္းေတြ အရည္ေပ်ာ္ကုန္တယ္။ ဒါဆို ကားကို ႏွင္းထဲက ေကာ္ထုတ္စရာမလိုေတာ့ဘူး။
ဒီႏွစ္ ႏွင္း ေစာတယ္။ မႏွစ္ကဆို ေဖေဖာ္၀ါရီေလာက္မွ။
အျဖဴေရာင္ ခရစၥမတ္ (White X-mas) ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
အျပင္မသြားခင္ အီးေမးေလး စစ္လိုက္ဦးမွပါ။
ေဟာ က်မ္းျပဳႀကီးၾကပ္ ဆရာမ နဲ႔ တျခား ပါေမာကၡေတြ ဆီက အီးေမးေတြက တစ္ေစာင္ၿပီး တစ္ေစာင္။
ေတာ္ေသးရဲ႔ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ပါေမာကၡ ၇ ေယာက္ ဆီက ရက္ခ်ိန္းရၿပီ။
ဇႏၷ၀ါရီ ၉ ရက္ေန႔တဲ့။
ေျဖရေခ်ေသး။
ပထမဦးဆံုးပို႔စ္ေလးကို မဖတ္ဖူးတဲ့ ဘေလာက္ ဧည့္သည္မ်ားအတြက္ ...
i started blogging on a cold winter day
I am such a late adopter since I am thinking of blogging six years after the blogging revolution begins. Anyway, I will try my best to blog.
I woke up early today and the first thing I remembered was I had to move my car from left side of the road to the right side of the road. There is a long story behind this ritual. The Baltimore City cleans the street in front of my house (ie. Calvert Street) on Mondays & Tuesdays. Thus, cars are not allowed to park on left side of the street on Mondays and right side of the street on Tuesdays. What would happen if you forgot and parked on the wrong side of the road on a particular day of the week? Simple. Fine of $ 42. Now, you may guess did I ever pay any fine. Yea, you are right. I had to pay fine some months ago. From then on, I add moving my car in my to do list.
Actually, what I really wanted to tell you today was it was a terribly cold day in Baltimore. Temperature is 32 degree Fahrenheit - yea , freezing point. I was too lazy to wear a shoe so I went out with a pair of flipflop (that's what Americans call our slippers) to move my car. It was freezing cold and I had to run back into my house. Hopefully we will see snow soon.
This weather reminds me of Min-Dat and Aye-Sa-Khan during our trips to Mt. Victoria. Wouldn't it be nice if we have snow in Aye-Sa-Khan? I wish.
5
comments
Labels:
anniversary,
burmese,
forget-me-not,
general
Thursday, November 29, 2007
NGOs in the Golden Land
၂၉၊ ၁၁၊ ၂၀၀၇
ေရႊႏုိင္ငံမွအန္ဂ်ီအိုမ်ား (ေၾကာ္ျငာ)
အခုတေလာ ဘေလာက္ေရးဖို႔ရာ ဦးေႏွာက္ ဂ်မ္းျဖစ္ၿပီး ေသာ့တ္ဘေလာက္ (thought block) ျဖစ္ေနလို႔ ဆားပဲ ခ်က္ေနရတယ္။ ေခြးလႊတ္ၾကပါ ကြယ္ရို႕။ တကယ္ကိုက္တဲ့ ေခြးေတာ့ မလႊတ္နဲ႔ေနာ္။
ဒီဘေလာက္မွာက ကိုယ္ေရးခ်င္တာေတြ ေနာက္ေနာက္ေျပာင္ေျပာင္ေတြ ေရးေနက် ဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ေစတနာ့ ၀န္ထမ္း လုပ္ေပးေနတဲ့ ၀က္ဆိုဒ္ အေၾကာင္း တစ္ခါမွ မေျပာျဖစ္ဘူး။ ေဘးမွာေတာ့ လင့္ေပးထားပါတယ္။ ၀က္ဆိုဒ္ကို “ေရႊႏိုင္ငံမွအန္ဂ်ီအိုမ်ား” လို႔ ကင္ပြန္းတတ္ထားတယ္။ ဗုဒၶဟူးသားေလးေပါ့။ အသက္က တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ ရွိၿပီ။ ပါ၀င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကေတာ့ ...
NGO Directory
အန္ဂ်ီအိုမွာ အလုပ္ လုပ္ခ်င္သူေတြ နဲ႔ အေမးအေျဖခန္းေလးကို နမူနာ ဖတ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ေအာက္မွာ ဆက္လက္ ရႈစားပါ။
ဒီဘေလာက္မွာက ကိုယ္ေရးခ်င္တာေတြ ေနာက္ေနာက္ေျပာင္ေျပာင္ေတြ ေရးေနက် ဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ေစတနာ့ ၀န္ထမ္း လုပ္ေပးေနတဲ့ ၀က္ဆိုဒ္ အေၾကာင္း တစ္ခါမွ မေျပာျဖစ္ဘူး။ ေဘးမွာေတာ့ လင့္ေပးထားပါတယ္။ ၀က္ဆိုဒ္ကို “ေရႊႏိုင္ငံမွအန္ဂ်ီအိုမ်ား” လို႔ ကင္ပြန္းတတ္ထားတယ္။ ဗုဒၶဟူးသားေလးေပါ့။ အသက္က တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ ရွိၿပီ။ ပါ၀င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကေတာ့ ...
NGO Directory
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ႔ အန္ဂ်ီအို၊ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔မ်ား နဲ႔ တျခား လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေၾကာင္း အဓိကေပါ့။ သူတို႔ ဘာေတြလုပ္ေနလဲ၊ ရံုးေတြ ဘယ္နားမွာ ရွိလဲ၊ ၀က္ဆိုဒ္ လိပ္စာက ဘာလဲ အစရွိသျဖင့္ေပါ့။ စာရင္းထဲမွာ ရံုးလိပ္စာေပါင္း ၂၃၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ ရန္ကုန္လမ္းညႊန္၊ မႏၱေလး လမ္းညႊန္ေတြေတာင္ ဒီေလာက္ စံုပါ့မလားပဲ။Job Vacancies in NGO, INGO, UN, & Red Cross
အဲဒီ အဖြဲ႔ေတြက ေခၚေနတဲ့ အလုပ္ေတြအေၾကာင္း။ ဒါကေတာ့ အေတာ့္ကို ျပည့္စံုပါတယ္။ အြန္လိုင္းမွာ ျမန္မာျပည္က အန္ဂ်ီအို အလုပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အစံုဆံုး၊ အပ္ဒိတ္ အျဖစ္ဆံုး ေနရာလို႔ ေျပာရင္ ၾကြားရာမက်ပါဘူး။ ပီဒီအက္ဖ္ ေဒါင္းလုပ္ လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။Conferences & Professional Meetings
ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ညီလာခံေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ အစည္းအေ၀းေတြ ဘယ္ေတာ့ ဘယ္မွာ လုပ္မယ္ ဆိုတာေတြကိုလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သူမ်ားေပးတဲ့ စရိတ္နဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသြားရတာ ဟန္က်ပါတယ္။ အခ်ိန္မွီ ေလ်ာက္လႊာတင္ဖို႔ စာတမ္းတင္ဖို႔ အတြက္ေတာ့ ကာယကံရွင္က နည္းနည္းေလး ညွစ္လိုက္ပါ။ ၀မ္းႏႈတ္ေဆးကိုပဲ ပံုအပ္ထားလို႔ မရဘူးေလ။Scholarships
ဂူဂဲလ္ မွာ စေကာလားရွစ္ ဆိုၿပီး ရိုက္လိုက္ရင္ ေထာင္ခ်ီၿပီး ထြက္လာေပမယ့္ ျမန္မာ လူငယ္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ စေကာလားရွစ္ေတြကေတာ့ အေတာ့္ကို ျပဴးၿပဲ ရွာရမယ့္ အလုပ္ပါ။ ဒီဆိုဒ္မွာေတာ့ ျမန္မာေတြ တကယ္တန္း ရဖူးတဲ့ စေကာလားရွစ္ေတြ အေၾကာင္းကို အဓိက တင္ထားပါတယ္။ ဘာေတြ ရွိလဲ၊ ဘယ္ေတာ့ ေလွ်ာက္ရမလဲ၊ ရဖူးသူ ျမန္မာေတြရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳ စတာေတြ ေရးထားပါတယ္။ တိုင္ပင္ခ်င္ရင္ ဖိုရမ္မွာလည္း အခန္းဖြင့္ထားေပးပါတယ္။Useful links for development works
ဒါကေတာ့ အသံုးတဲ့မယ္ထင္တဲ့ ၀က္ဆိုဒ္လင့္ေတြ ေပးထားတာပါ။ အန္ဂ်ီအိုဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးေတြအတြက္ ဒီလင့္ေတြမွာ အေျဖ အျပည့္ရွိေနပါတယ္။Myanmar Development Community Forum
ျမန္မာ့ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဖိုရမ္ ကေတာ့ ေျပာခဲ့ၿပီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ျဖစ္ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးလို႔ ရတဲ့ေနရာပါ။ ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ ႏွစ္ဘာသာ နဲ႔ ေဆြးေႏြးလို႔ ရပါတယ္။ နဲနဲေတာ့ ဟဲဗီး ျဖစ္တယ္လို႔ ဘေလာက္ဂါ ေလာကသား တစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ျပဳဖူးပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အက္ဒမင္ ရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အေငြ႔အသက္ ပါသြားလို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဟာသဥာဏ္ရွိသူ ဖိုရမ္မာ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ရယ္စရာေလးေတြ ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ တုိင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အစရွိသည္တို႔ကို တည္တည္တံ့တံ့ ေျပာလိုသူေတြအတြက္ ေနရာ အဆင္သင့္ရွိေၾကာင္း အသိေပးလိုပါတယ္။Interactivity
ေနာက္ဆံုးမွ ေျပာေပမယ့္ ဒါကေတာ့ အႏွစ္ပါ။ ယေန႔ အင္တာနက္ ေလာကမွာ အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္မႈ (interactivity) ဟာ အေတာ့္ကို လူေျပာမ်ားလာပါတယ္။ အင္တာနက္ ေခတ္ဦးပိုင္းတုန္းက ဆိုရင္ ၀က္ဆိုဒ္ေတြဟာ ပ်င္းစရာေကာင္းတဲ့ ဆရာနဲ႔ စာသင္ရသလိုပါပဲ။ သူကခ်ည္းပဲ ေျပာေနတာ။ ဖတ္ရႈသူဖက္က အျမင္ကို ျပန္ၿပီး ေျပာခြင့္ သိပ္မရခဲ့ၾကဘူး။ အခုေတာ့ စာရႈသူေတြဖက္က မွတ္ခ်က္ေပးလို႔ရတယ္၊ ေကာင္းသင့္ညံ့ အကဲျဖတ္ခြင့္ရွိတယ္၊ မဲေပးလို႔ရတယ္၊ စံုလို႔ပါပဲ။ အခု ကြ်န္ေတာ္တို႔၀က္ဆိုဒ္လို CMS (Content Management System) ကို သံုးတဲ့ ၀က္ဆိုဒ္မ်ိဳးေတြမွာ ဆိုရင္ စာရႈသူကေန ၀က္ဆိုဒ္အတြက္လိုအပ္တဲ့ သတင္းေတြ အခ်က္အလက္ေတြကို တိုက္ရိုက္ တင္ျပလို႔ ရလာပါတယ္။ ဆိုလိုတာက အက္ဒမင္ေတြ ေမာ္ဒေရတာေတြက ေရးတဲ့ ၀က္ဆိုဒ္ မဟုတ္ေတာ့ပဲ မင္ဘာ (အဖြဲ႔၀င္) ေတြကေရးတဲ့ ၀က္ဆိုဒ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေခတ္စကားနဲ႔ ဆိုရင္ေတာ့ “ျပည္သူမွ ျပည္သူ႔ အတြက္” လို႔ ဆိုရင္ ရမယ္ထင္ရဲ႕။ အယ္ဒီတာေတြက စာလံုးေပါင္းသတ္ပံု၊ ဘာသာျပန္ နဲ႔ က်မ္းကိုးစာရင္း အစရွိသည္ တို႔ကို အနည္းငယ္ တည္းျဖတ္တာေတာ့ ရွိပါမယ္။ကဲ ေၾကာ္ျငာလည္း အေတာ္ရွည္သြားၿပီ။ ေျပာတာေတြ ဟုတ္မဟုတ္ မဆိုင္းမတြပဲ သြားၾကည့္လိုက္ရေအာင္ေနာ္ ...
www.NGOinMyanmar.org
အန္ဂ်ီအိုမွာ အလုပ္ လုပ္ခ်င္သူေတြ နဲ႔ အေမးအေျဖခန္းေလးကို နမူနာ ဖတ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ေအာက္မွာ ဆက္လက္ ရႈစားပါ။
ေမး
I am a house surgeon worked at insein hospital. My house surgeon training course will be ended on 31st December. After that, i want to work at NGO but i don't know how to do. I have no other qualification except my education.Now i'm studying english. Please advise me how can i get the job.ေျဖ
The followings are the things that you can do as a start:ေမးComputer skills (Microsoft Word, Excel, Power Point) will be helpful in addition to English.
- do a little bit of research on NGOs working in Myanmar. Who they are? What they do? Where they do it? (you can find a list and website links in our NGO directory)
- then, decide what kind of NGOs that you want to work with.
- find out whether they need any interns/volunteers
- check job vacancy page from this website regularly and apply
I'd like to know what is more important to get NGO job; the CV form or the interview. What would they ask me in the interview not concerning the theory . I've told that I've no experience even to face interview and what would I prepare for this. Hope your answer and advice later.ေျဖ
ကိုယ္ေရးရာဇ၀င္ နဲ႕ လူေတြ႔ ေမးတာ ဘယ္ဟာ ပိုအေရးႀကီးလဲ လို႔ ေမးထားပါတယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး တူတူပဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီဟာေတြထက္ ပိုၿပီး အေရးႀကီးတာက ေခၚတဲ့ အလုပ္မွာ လုပ္ရမွာေတြကို ကြ်မ္းကြ်မ္းက်င္က်င္ တတ္ေနဖို႔ နဲ႔ အလားတူ အလုပ္မ်ိဳး လုပ္ဖူးတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳပါ။ ကိုယ္ေရးရာဇ၀င္ဘက္ ျပန္လွည့္ရရင္။ အန္ဂ်ီအို အလုပ္ ေခၚတဲ့အခါမွာ ကိုယ္ေရးရာဇ၀င္ကို ပထမ အဆင့္ ဇကာတင္ေရြးခ်ယ္ဖို႔အတြက္ သံုးပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ကိုယ္ေရးရာဇ၀င္မွာ ပါတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ၾကည့္ၿပီး လူေတြ႔ ေမးမယ္ မေမးဘူး စဥ္းစားပါတယ္။ လူေတြ႔ မွာေတာ့ အလုပ္ေလွ်ာက္ထားသူဟာ ခန္႔မယ့္ အလုပ္ကို လုပ္ႏိုင္တဲ့လူ ျဖစ္မျဖစ္ကို ၾကည့္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အလုပ္မွာ စိတ္ပင္ပန္းခံႏိုင္ မခံႏိုင္ကို ေလ့လာပါတယ္။ က်န္တာကေတာ့ လူပံုပန္းကို အကဲခတ္တာပါပဲ။
ေနာက္တစ္ခ်က္က မိမိေလွ်ာက္တဲ့ အလုပ္ နဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းအေၾကာင္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာထားဖို႔ လိုပါတယ္။ မိတ္ေဆြတစ္ဦး ( အန္ဂ်ီအို အလုပ္ အင္တာဗ်ဴးေမးသူ ) ေျပာဖူးတာကေတာ့ တခ်ိဳ႕ အလုပ္လာေလွ်ာက္သူေတြဟာ မိမိ ေလွ်ာက္တဲ့ ရာထူး ကိုေတာင္ မွန္ေအာင္ မေျပာႏိုင္ၾကဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးကေတာ့ လံုး၀ မျဖစ္သင့္ပါ။ အင္တာနက္ ေခတ္မွာ အဖြဲ႕အစည္း အမည္ သိရင္ ဒီအဖြဲ႕ အေၾကာင္းကို အလြယ္တကူ ရွာလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။ မိမိဖက္က ျပင္ဆင္ဖို႔ေတာ့ လိုမွာပါ။
အားလံုး အဆင္ေျပၾကပါေစ။
ခင္မင္စြာျဖင့္
ရဲမြန္
၀က္ဆိုဒ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ဘက္စံုကူညီခဲ့ ကူညီဆဲ ျဖစ္ေသာ အမည္တြင္ “ပ” ျဖင့္စ၍ “တ” ျဖင့္ဆံုးသည့္ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းႀကီးအား ေရႊႏိုင္ငံမွအန္ဂ်ီအိုမ်ား ၀က္ဆုိဒ္ကိုယ္စား အထူးေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္အပ္ပါသည္။
1 comments
Labels:
burmese,
news,
ngo
Tuesday, November 27, 2007
World AIDS Day 2007
Take the Lead.
Stop AIDS. Keep the Promise.
1 December 2007
Reduce stigma and discrimination, all are human beings.
ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ဖို႔၊ အားလံုးပါ၀င္ေဆာင္ရြက္စို႔။
ကိုယ္ခ်င္းစာနာ နားလည္ပါ၊ သင္လည္း လူသားပါ။
ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ဖို႔၊ အားလံုးပါ၀င္ေဆာင္ရြက္စို႔။
ကိုယ္ခ်င္းစာနာ နားလည္ပါ၊ သင္လည္း လူသားပါ။
0
comments
Labels:
burmese,
english,
forget-me-not,
public health
Wednesday, November 14, 2007
Twenty Years Before
၁၄၊ ၁၁၊ ၂၀၀၇
လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ - ၂၀
တိတိက်က် ဆိုရပါလွ်င္ လြန္ခဲ့ေသာ ၂၁-ႏွစ္ ေဆာင္းတြင္း။ တီတီစီ (ပညာေရးတကၠသိုလ္ ေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္း) ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ား အသင္း၏ မိတ္ဆံု စားပြဲႏွင့္ အသင္း၀င္မ်ား၏ သားသမီးမ်ား အတြက္ ပညာရည္ခြ်န္ဆုေပးပြဲ အခမ္းအနားတြင္ျဖစ္သည္။ ကြ်န္ေတာ့္မိခင္မွာ တီတီစီ ေက်ာင္းသူေဟာင္း ျဖစ္၍ ထိုႏွစ္က ၁၀ တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ကြ်န္ေတာ္တစ္ေယာက္ ဆု သြားယူရေပသည္။ ၁၀ တန္း အတူ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကေသာ အျခား သူငယ္ခ်င္းမ်ား (သူတို႔၏ မိဘမ်ားကလည္း ေက်ာင္းသားေဟာင္း အသင္း၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္) ႏွင့္ ဓါတ္ပံု တစ္ပံု ရိုက္ခဲ့ေလသည္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္တြင္ ထိုဓါတ္ပံု မရွိ။ ဓါတ္ပံု ရိုက္မိမွန္းပင္ အမွတ္မရမိ။ တျမန္ေန႔ကမွ ပံုပါ သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦးက ထိုဓါတ္ပံုကို လူႀကံဳပါးလာေသာေၾကာင့္ ျပန္ၾကည့္ရင္း ငယ္မူျပန္ကာ ဘေလာက္တြင္ ေဖာ္ျပရေသာ္ ေကာင္းေပစြဟု ဖာသာ ေတြးမိသည္။ ျပသာျပရသည္ ေရာင္းရင္းတို႔ ကြ်န္ေတာ့္ ငယ္ရုပ္ကို ဖမ္းႏိုင္ပါ့မလား ဆိုသည္ကေတာ့ သိပ္မေသခ်ာ။ ရႈေလာ့ ...
13
comments
Labels:
autobio,
burmese,
forget-me-not,
friends
Tuesday, November 13, 2007
A visit to New England (5)
၁၃၊ ၁၁၊ ၂၀၀၇
အဂၤလန္ျပည္သစ္ သို႔ အလည္တစ္ေခါက္ (၅)
ေဘာ္စတြန္ၿမိဳ႕
ေဘာ္စတြန္ၿမိဳ႕
ေတာင္းပန္ျခင္း
ေထာပတ္ထမင္းစားၿပီး သကာလ ထံုးစံအတိုင္း ၀ိုင္းထိုင္ၾကကာ သန္းေခါင္တိုင္ေအာင္ စကားေဖာင္ဖြဲ႔ၾကျပန္သည္။ ဒီတစ္ခါ ေျပာျဖစ္ၾကတာကေတာ့ ဒီႏုိင္ငံမွာ အၿမဲတမ္းေနထိုင္ေတာ့မယ္ ဆိုရင္ မိမိတို႔ရဲ႕ သားသမီးေတြကို ဗမာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြအတိုင္း ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မွာလား ဒါမွမဟုတ္ ဒီက ယဥ္ေက်းမႈ ထံုးစံေတြအတိုင္း လိုက္ေလ်ာလိုက္မွာလား ဆိုတာပါပဲ။ စာေရးသူမွာ ကိုယ္ပိုင္ကေလး မရွိေသးေတာ့ ကေလးရွိသူ၊ ရွိႏိုင္ေခ် မ်ားသူေတြကို အခြ်န္နဲ႔ မ ေပးလိုက္ရံုပ။ အျမင္ေတြကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးပါ။ သားေယာက္်ားေလး ဆိုရင္ တစ္မ်ိဳး၊ မိန္းကေလး ဆိုရင္ တစ္မ်ိဳး။ ဘယ္လို အျပဳအမူမ်ိဳး ဆိုရင္ လက္ခံမယ္။ ဘယ္လိုဆိုရင္ေတာ့ လံုး၀ပဲ ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ ယတိျပတ္အေျဖေတာ့ ထြက္မလာပါ။ မိသားစု တစ္စုခ်င္း ကိစၥ ေပပဲကိုး။ စာေရးသူ သတိထားမိတာကေတာ့ ျမန္မာမိဘေတြဟာ ျမန္မာျပည္မွာတုန္းက လံုး၀လက္မခံႏိုင္ေလာက္တဲ့ အျပဳအမူေတြကို ဒီႏိုင္ငံေရာက္လာတဲ့အခါမွာ ေက်နပ္ လက္ခံလာၾကတာပါ။ ဆိုေတာ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အျပဳအမူ တစ္ခုဟာ ေနရာေဒသေပၚလိုက္ၿပီး ယဥ္ေက်း၏ မယဥ္ေက်း ဆိုတာမ်ိဳး ျဖစ္သြားပါတယ္။ ေလာကႀကီးမွာ “ႏိႈင္းရအမွန္” (relative truth) ေတြ အမ်ားႀကီးပါလားလို႔ သေဘာေပါက္မိပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ တနဂၤေႏြေန႔ မနက္မွာေတာ့ အိပ္ရာထကတည္းက ေဘာ္စတြန္သြားဖို႔ လံုးပမ္းၾကပါတယ္။ ကားငွားတဲ့ ဆိုင္က တနဂၤေႏြမဖြင့္ေတာ့ ခက္ေနပါေလေရာ။ သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ကားက လူ ၇ ေယာက္ က်ပ္က်ပ္သပ္ထိုင္ရင္ ရေပမယ့္ ခရီးေ၀းမွာေတာ့ သိပ္မသက္သာလွ။ ေဘာ္စတြန္ကလည္း ၀ီလီယံၿမိဳ႕ကေန မိုင္ ၁၅၀ ေက်ာ္ ေ၀းေသးတယ္ မဟုတ္လား။ ဒါနဲ႔ပဲ စာေရးသူက အႀကံေပးလိုက္ပါတယ္။ ကားေနာက္ဖက္ ပစၥည္းတင္တဲ့ေနရာမွာ တစ္ေယာက္ထုိင္လိုက္ရင္ မေကာင္းဘူးလားေပါ့။ တကယ္လုပ္ျဖစ္သြားေတာ့ ပထမဆံုး အလွည့္က်သူက အႀကံေပးသူ ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳးပါ။ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ ရႈခင္းမျမင္ရတာကလြဲလို႔ သိပ္ေတာ့မဆိုးပါ။ အိပ္ငိုက္လို႔ေတာင္ ရေသး။
အသြားမွာေတာ့ ျပည္နယ္တြင္း အေ၀းေျပးလမ္း အမွတ္-၂ ကေန သြားၾကပါတယ္။ ေန႔လည္စာကို မက္ေဒၚနယ္ဆိုင္မွာပဲ ကမန္းကတန္း စားၾကၿပီး ခရီးဆက္ၾကျပန္ပါတယ္။ နာမည္ႀကီး ဟားဗတ္ တကၠသိုလ္က ေဘာ္စတြန္ မေရာက္ခင္ ကိန္းဘရစ္ခ်္ ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ရွိေတာ့ အဲ့ဒီကို အရင္ ၀င္ၾကပါတယ္။
ရာသီဥတုကလည္းသာယာ တနဂၤေႏြကလည္းျဖစ္ျပန္ ဆိုေတာ့ ကိန္းဘရစ္ခ်္ မွာ ၾကက္ပ်ံမက် စည္ကားေနပါတယ္။ စာေရးသူတို႔လည္း ဟိုဟိုသည္သည္ ေလွ်ာက္သြားရင္း ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ကို တည္ေထာင္သူလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ John Harvard ရဲ႕ ရုပ္တုေရွ႕မွာ ဓါတ္ပံု ရိုက္ၾကပါတယ္။ ေနာက္မွ ၀ိကီကေနတဆင့္ သိရတာက မစၥတာ ဟားဗတ္ဟာ တကၠသိုလ္ကို တည္ေထာင္သူ တစ္ေယာက္မဟုတ္ပဲ အလွဴရွင္တစ္ဦးမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ စာေရးသူတို႔ သူငယ္ခ်င္း တသိုက္ ဓါတ္ပံုရိုက္လာတာကိုေတာ့ ေဘးမွာ ရႈစားႏိုင္ပါတယ္။
ကိန္းဘရစ္ခ်္မွာ လည္ၿပီးေတာ့ MIT (Massachusetts Institute of Technology) ကိုသြားမယ္ ဆိုၿပီး ထြက္လာလိုက္တာ ကံဆိုးခ်င္ေတာ့ လမ္းမွားၿပီး မေရာက္ခဲ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ ခ်ားလ္စ္ ျမစ္ထဲမွာ ေလွေလွာ္ၿပိဳင္ပြဲ လုပ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတာ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ၄ ေယာက္ေလွာ္၊ ၈ ေယာက္ေလွာ္ ေရာင္စံုေလွေတြေပၚက ေရာင္စံုအကႌ် ဆင္တူ၀တ္ ေလွေလွာ္သားေတြဟာ စိမ္းျမတဲ့ ျမစ္ျပင္ နဲ႔ ပနံရေနၾကပါတယ္။ အားလံုး အစီး ၂၀ ေလာက္ရွိမယ္ ထင္ရဲ႕။ အားေပးေနတဲ့ ပရိတ္သတ္ကလည္း ကမ္းလံုးညြတ္မွ်ပါပဲ။ စာေရးသူ တကၠသိုလ္ ေရာက္စက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မ်ား ေလွေလွာ္အသင္းမွာ ေလွေလွာ္ခဲ့ခ်ိန္ေတြကို ျပန္သတိရမိပါရဲ႕။ အခ်ိန္နည္းေနလို႔ ေလွၿပိဳင္ပြဲကို ကားေပၚကေနပဲ ကမန္းကတန္း ၾကည့္ၿပီး ခရီးဆက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ကဲ .. ေရာက္ပါၿပီ။ ေဘာ္စတြန္ၿမိဳ႕။ အေဆာက္အဦျမင့္ေတြ ျပည့္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ထဲကို ကားေလ်ာက္ေမာင္း ၾကည့္ရႈၿပီး ကမ္းနားကို အလည္သြားၾကပါတယ္။ အေပ်ာ္စီးသေဘၤာေတြ၊ ဇင္ေယာ္ေတြ၊ ေလညွင္းခံသူေတြြ နဲ႔ စည္ကားတဲ့ေနရာ တစ္ခုပါ။ စာေရးသူတို႔ေတြလည္း ေလညွင္းခံရင္း ဓါတ္ပံုေတြ ဟိုရိုက္ဒီရိုက္၊ သူမ်ားေတြကို ဟိုေငးဒီေငး လုပ္ေနရင္း ေနေစာင္းလာေတာ့ ကမ္းနားက ဆိုင္ေလးတစ္ဆိုင္ကို ခဏ၀င္ၿပီး ဘီယာေသာက္ၾကပါတယ္။ သဘာ၀ရႈခင္း ကို ၾကည့္ၿပီး ဘီယာေသာက္ရတာ အရသာတစ္မ်ိဳးပါ။
အားလံုး ဗိုက္ဆာလာၾကေတာ့ အိမ္ရွင္သူငယ္ခ်င္း ညႊန္းတဲ့ တရုတ္ဆိုင္ကို သြားစားျဖစ္ပါတယ္။ ညႊန္းသေလာက္လဲေကာင္း၊ ေကာင္းသေလာက္လဲစားၾကေတာ့ မွာသမွ် တက္တက္ ေျပာင္ပါေရာ။ မိုးလည္း ခ်ဳပ္လာၿပီဆိုေတာ့ ၀ီလီယံၿမိဳ႕ကို အျမန္ေရာက္မယ့္ အေ၀းေျပး လမ္းအမွတ္-၉၀ အတိုင္း အေသာ့ႏွင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တည္းအိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ မိုးအေတာ္ခ်ဳပ္ေနၿပီ။ ခရီးကလည္း ပမ္းလာေတာ့ သိပ္စကားမေျပာႏိုင္ၾကပဲ အိပ္ရာ၀င္ၾကပါတယ္။
တနလၤာေန႔မွာေတာ့ အိမ္ရွင္သူငယ္ခ်င္းတို႔ကို ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ျပန္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပန္လမ္းမွာ ေတြ႔ခဲ့တဲ့ Pontoosuc Lake အမည္ရ ေရကန္မွာ ခဏနားရင္း အေရာင္ေျပာင္းေတာအုပ္၊ အိမ္နဲ႔ ေကာင္းကင္ျပာျပာေတြ ေရကန္မွာ အေရာင္ျပန္ေနတာကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္။
အမွတ္တရ ခရီးတစ္ခု ျဖစ္ေျမာက္ခဲ့တဲ့အတြက္ သူငယ္ခ်င္းအားလံုးကို ေက်းဇူး အထူးတင္ရွိပါတယ္။
ၿပီးပါၿပီ။
အခုရက္ပိုင္းေတြမွာ ပို႔စ္အသစ္ မတင္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အလည္ေရာက္လာတဲ့ မိတ္ေဆြအမ်ားကို ေတာင္းပန္ပါတယ္။ အခုေတာ့ လက္က်န္ရွင္းတမ္းအေနနဲ႔ အဂၤလန္ျပည္သစ္ ခရီးသြားေဆာင္းပါး ေနာက္ဆံုးပိုင္းကို တင္လိုက္ပါတယ္။
ေထာပတ္ထမင္းစားၿပီး သကာလ ထံုးစံအတိုင္း ၀ိုင္းထိုင္ၾကကာ သန္းေခါင္တိုင္ေအာင္ စကားေဖာင္ဖြဲ႔ၾကျပန္သည္။ ဒီတစ္ခါ ေျပာျဖစ္ၾကတာကေတာ့ ဒီႏုိင္ငံမွာ အၿမဲတမ္းေနထိုင္ေတာ့မယ္ ဆိုရင္ မိမိတို႔ရဲ႕ သားသမီးေတြကို ဗမာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြအတိုင္း ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မွာလား ဒါမွမဟုတ္ ဒီက ယဥ္ေက်းမႈ ထံုးစံေတြအတိုင္း လိုက္ေလ်ာလိုက္မွာလား ဆိုတာပါပဲ။ စာေရးသူမွာ ကိုယ္ပိုင္ကေလး မရွိေသးေတာ့ ကေလးရွိသူ၊ ရွိႏိုင္ေခ် မ်ားသူေတြကို အခြ်န္နဲ႔ မ ေပးလိုက္ရံုပ။ အျမင္ေတြကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးပါ။ သားေယာက္်ားေလး ဆိုရင္ တစ္မ်ိဳး၊ မိန္းကေလး ဆိုရင္ တစ္မ်ိဳး။ ဘယ္လို အျပဳအမူမ်ိဳး ဆိုရင္ လက္ခံမယ္။ ဘယ္လိုဆိုရင္ေတာ့ လံုး၀ပဲ ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ ယတိျပတ္အေျဖေတာ့ ထြက္မလာပါ။ မိသားစု တစ္စုခ်င္း ကိစၥ ေပပဲကိုး။ စာေရးသူ သတိထားမိတာကေတာ့ ျမန္မာမိဘေတြဟာ ျမန္မာျပည္မွာတုန္းက လံုး၀လက္မခံႏိုင္ေလာက္တဲ့ အျပဳအမူေတြကို ဒီႏိုင္ငံေရာက္လာတဲ့အခါမွာ ေက်နပ္ လက္ခံလာၾကတာပါ။ ဆိုေတာ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အျပဳအမူ တစ္ခုဟာ ေနရာေဒသေပၚလိုက္ၿပီး ယဥ္ေက်း၏ မယဥ္ေက်း ဆိုတာမ်ိဳး ျဖစ္သြားပါတယ္။ ေလာကႀကီးမွာ “ႏိႈင္းရအမွန္” (relative truth) ေတြ အမ်ားႀကီးပါလားလို႔ သေဘာေပါက္မိပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ တနဂၤေႏြေန႔ မနက္မွာေတာ့ အိပ္ရာထကတည္းက ေဘာ္စတြန္သြားဖို႔ လံုးပမ္းၾကပါတယ္။ ကားငွားတဲ့ ဆိုင္က တနဂၤေႏြမဖြင့္ေတာ့ ခက္ေနပါေလေရာ။ သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ကားက လူ ၇ ေယာက္ က်ပ္က်ပ္သပ္ထိုင္ရင္ ရေပမယ့္ ခရီးေ၀းမွာေတာ့ သိပ္မသက္သာလွ။ ေဘာ္စတြန္ကလည္း ၀ီလီယံၿမိဳ႕ကေန မိုင္ ၁၅၀ ေက်ာ္ ေ၀းေသးတယ္ မဟုတ္လား။ ဒါနဲ႔ပဲ စာေရးသူက အႀကံေပးလိုက္ပါတယ္။ ကားေနာက္ဖက္ ပစၥည္းတင္တဲ့ေနရာမွာ တစ္ေယာက္ထုိင္လိုက္ရင္ မေကာင္းဘူးလားေပါ့။ တကယ္လုပ္ျဖစ္သြားေတာ့ ပထမဆံုး အလွည့္က်သူက အႀကံေပးသူ ကြ်န္ေတာ္မ်ိဳးပါ။ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ ရႈခင္းမျမင္ရတာကလြဲလို႔ သိပ္ေတာ့မဆိုးပါ။ အိပ္ငိုက္လို႔ေတာင္ ရေသး။
အသြားမွာေတာ့ ျပည္နယ္တြင္း အေ၀းေျပးလမ္း အမွတ္-၂ ကေန သြားၾကပါတယ္။ ေန႔လည္စာကို မက္ေဒၚနယ္ဆိုင္မွာပဲ ကမန္းကတန္း စားၾကၿပီး ခရီးဆက္ၾကျပန္ပါတယ္။ နာမည္ႀကီး ဟားဗတ္ တကၠသိုလ္က ေဘာ္စတြန္ မေရာက္ခင္ ကိန္းဘရစ္ခ်္ ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ရွိေတာ့ အဲ့ဒီကို အရင္ ၀င္ၾကပါတယ္။
ရာသီဥတုကလည္းသာယာ တနဂၤေႏြကလည္းျဖစ္ျပန္ ဆိုေတာ့ ကိန္းဘရစ္ခ်္ မွာ ၾကက္ပ်ံမက် စည္ကားေနပါတယ္။ စာေရးသူတို႔လည္း ဟိုဟိုသည္သည္ ေလွ်ာက္သြားရင္း ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ကို တည္ေထာင္သူလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ John Harvard ရဲ႕ ရုပ္တုေရွ႕မွာ ဓါတ္ပံု ရိုက္ၾကပါတယ္။ ေနာက္မွ ၀ိကီကေနတဆင့္ သိရတာက မစၥတာ ဟားဗတ္ဟာ တကၠသိုလ္ကို တည္ေထာင္သူ တစ္ေယာက္မဟုတ္ပဲ အလွဴရွင္တစ္ဦးမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ စာေရးသူတို႔ သူငယ္ခ်င္း တသိုက္ ဓါတ္ပံုရိုက္လာတာကိုေတာ့ ေဘးမွာ ရႈစားႏိုင္ပါတယ္။ကိန္းဘရစ္ခ်္မွာ လည္ၿပီးေတာ့ MIT (Massachusetts Institute of Technology) ကိုသြားမယ္ ဆိုၿပီး ထြက္လာလိုက္တာ ကံဆိုးခ်င္ေတာ့ လမ္းမွားၿပီး မေရာက္ခဲ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ ခ်ားလ္စ္ ျမစ္ထဲမွာ ေလွေလွာ္ၿပိဳင္ပြဲ လုပ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတာ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ၄ ေယာက္ေလွာ္၊ ၈ ေယာက္ေလွာ္ ေရာင္စံုေလွေတြေပၚက ေရာင္စံုအကႌ် ဆင္တူ၀တ္ ေလွေလွာ္သားေတြဟာ စိမ္းျမတဲ့ ျမစ္ျပင္ နဲ႔ ပနံရေနၾကပါတယ္။ အားလံုး အစီး ၂၀ ေလာက္ရွိမယ္ ထင္ရဲ႕။ အားေပးေနတဲ့ ပရိတ္သတ္ကလည္း ကမ္းလံုးညြတ္မွ်ပါပဲ။ စာေရးသူ တကၠသိုလ္ ေရာက္စက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မ်ား ေလွေလွာ္အသင္းမွာ ေလွေလွာ္ခဲ့ခ်ိန္ေတြကို ျပန္သတိရမိပါရဲ႕။ အခ်ိန္နည္းေနလို႔ ေလွၿပိဳင္ပြဲကို ကားေပၚကေနပဲ ကမန္းကတန္း ၾကည့္ၿပီး ခရီးဆက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ကဲ .. ေရာက္ပါၿပီ။ ေဘာ္စတြန္ၿမိဳ႕။ အေဆာက္အဦျမင့္ေတြ ျပည့္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ထဲကို ကားေလ်ာက္ေမာင္း ၾကည့္ရႈၿပီး ကမ္းနားကို အလည္သြားၾကပါတယ္။ အေပ်ာ္စီးသေဘၤာေတြ၊ ဇင္ေယာ္ေတြ၊ ေလညွင္းခံသူေတြြ နဲ႔ စည္ကားတဲ့ေနရာ တစ္ခုပါ။ စာေရးသူတို႔ေတြလည္း ေလညွင္းခံရင္း ဓါတ္ပံုေတြ ဟိုရိုက္ဒီရိုက္၊ သူမ်ားေတြကို ဟိုေငးဒီေငး လုပ္ေနရင္း ေနေစာင္းလာေတာ့ ကမ္းနားက ဆိုင္ေလးတစ္ဆိုင္ကို ခဏ၀င္ၿပီး ဘီယာေသာက္ၾကပါတယ္။ သဘာ၀ရႈခင္း ကို ၾကည့္ၿပီး ဘီယာေသာက္ရတာ အရသာတစ္မ်ိဳးပါ။
အားလံုး ဗိုက္ဆာလာၾကေတာ့ အိမ္ရွင္သူငယ္ခ်င္း ညႊန္းတဲ့ တရုတ္ဆိုင္ကို သြားစားျဖစ္ပါတယ္။ ညႊန္းသေလာက္လဲေကာင္း၊ ေကာင္းသေလာက္လဲစားၾကေတာ့ မွာသမွ် တက္တက္ ေျပာင္ပါေရာ။ မိုးလည္း ခ်ဳပ္လာၿပီဆိုေတာ့ ၀ီလီယံၿမိဳ႕ကို အျမန္ေရာက္မယ့္ အေ၀းေျပး လမ္းအမွတ္-၉၀ အတိုင္း အေသာ့ႏွင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တည္းအိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ မိုးအေတာ္ခ်ဳပ္ေနၿပီ။ ခရီးကလည္း ပမ္းလာေတာ့ သိပ္စကားမေျပာႏိုင္ၾကပဲ အိပ္ရာ၀င္ၾကပါတယ္။
တနလၤာေန႔မွာေတာ့ အိမ္ရွင္သူငယ္ခ်င္းတို႔ကို ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ျပန္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပန္လမ္းမွာ ေတြ႔ခဲ့တဲ့ Pontoosuc Lake အမည္ရ ေရကန္မွာ ခဏနားရင္း အေရာင္ေျပာင္းေတာအုပ္၊ အိမ္နဲ႔ ေကာင္းကင္ျပာျပာေတြ ေရကန္မွာ အေရာင္ျပန္ေနတာကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္။အမွတ္တရ ခရီးတစ္ခု ျဖစ္ေျမာက္ခဲ့တဲ့အတြက္ သူငယ္ခ်င္းအားလံုးကို ေက်းဇူး အထူးတင္ရွိပါတယ္။
ၿပီးပါၿပီ။
4
comments
Labels:
burmese,
forget-me-not,
friends,
travel
Tuesday, October 30, 2007
A visit to New England (4)
၃၀၊ ၁၀၊ ၂၀၀၇
အဂၤလန္ျပည္သစ္ သို႔ အလည္တစ္ေခါက္ (၄)
စားၾကမယ္ေဟ့ ေကာင္းေကာင္း
စားၾကမယ္ေဟ့ ေကာင္းေကာင္း
ဗားေမာင့္ကေန ျပန္လာေတာ့ ညေနစာ စားဖို႔ ေစာေနေသးတာနဲ႔ စာေရးသူက လႈံ႕ေဆာ္လိုက္ပါတယ္ “ေထာပတ္ထမင္း နဲ႔ ၾကက္သားဟင္း ခ်က္စားၾကရေအာင္” ဆိုၿပီးေတာ့ေပါ့။ အားလံုးပဲ ျငင္းပါတယ္ “ဟုတ္ကဲ့” တဲ့။ ဒါနဲ႔ပဲ စာေရးသူ ေဟာ့ပ္ကင္း မွာ အႏွစ္ႏွစ္အလလ သင္ယူလာတာေလးေတြ လက္စြမ္းျပခြင့္ ႀကံဳတာေပါ့။
ကဲ ခ်က္နည္းေလး ေရးေပးဦးမွပါ။ ဒါမွ စာရႈသူတို႔ စမ္းၾကည့္လို႔ရမွာ။
လိုတာေတြကေတာ့ ...
ကဲ ထမင္း ခ်က္ရေအာင္။ ထမင္းကို ေပါင္းအိုးနဲ႔ ခ်က္ရင္ သိပ္အဆင္မေျပပါ။ အိုးမကပ္တတ္တဲ့ အိုးတစ္လံုးကို သံုးရင္ ပိုေကာင္းတယ္။ ေထာပတ္ကို အပူေပးၿပီး ဆီျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ကရေ၀းရြက္ နဲ႔ သစ္ဂ်ပိုးေခါက္ေလး ထည့္ၿပီး ခဏေမႊထားမယ္။ ၾကည့္ေနရင္းနဲ႔ ဆီက အနီေရာင္သမ္းလာၿပီ ဆိုရင္ ေရေဆးထားတဲ့ ပါစမာတီ ဆန္ကို ေရစစ္ၿပီး ထည့္မယ္။ နည္းနည္း ေမႊေပးလိုက္ၿပီး မက်က္တက်က္ ျပဳတ္ထားတဲ့ ကုလားပဲပါ ေရာၿပီး သမေအာင္ေမႊမယ္။ ၿပီးရင္ ေရကို ၆-ဗူးေလာက္ထည့္မယ္။ ဒါဆိုရၿပီ အဖံုးဖံုးၿပီး ထမင္းအိုးကို ဆက္တည္ထားမယ္။ ၾကက္သားဖက္ လွည့္ရေအာင္။
အေရးထဲ ၾကက္သားသြား၀ယ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ျပန္မလာေသးဘူး။ လုပ္လို႔ရတာေလးေတြ လုပ္ထားဦးမွ။ ၾကက္သြန္နီ၊ ျဖဴ ေထာင္းထားမယ္။ ျငဳပ္ဆံုမရွိရင္ စက္နဲ႔ႀကိတ္လို႔ရပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္လဲ ဓါးနဲ႔ ႏုတ္ႏုတ္စင္းေပါ့။ ၿပီးရင္ ဆီ (သင့္ရံု - ဘယ္ေလာက္မွန္းမသိဘူး။ ေခါင္းထဲ ေအာ္တို ေရာက္လာသေလာက္) ထည့္ၿပီး ၾကက္သြန္နီ ဆီသတ္မယ္။ ခဏေလာက္ၾကာမွ ၾကက္သြန္ျဖဴထည့္၊ တခါတည္း ငံျပာရည္ပါထည့္ ၿပီး ဆီဆက္သတ္မယ္။ ေဟာ ၾကက္သားလာၿပီ။ ကဲ ျမန္ျမန္ ေရေဆး၊ ဓါးနဲ႔မႊန္းၿပီး ဆား၊ ဆႏြင္းေလး နယ္ပါဦး။ အမွန္က ေစာေစာကတည္းက ၾကက္သားကို နယ္ထားရမွာ။ ထားပါေလ။ အၿမဲတမ္း စာအုပ္ႀကီးအတိုင္း လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး မဟုတ္လား။
ဟာ ၾကက္သြန္ဆီသတ္တာ တူးေတာ့မယ္။ ၾကက္သားေတြ ျမန္ျမန္ထည့္မွ။ ေနဦး အေရာင္တင္မႈန္႔ေမ့ေနၿပီ။ ကဲ ျမန္ျမန္ထည့္။ ဟုတ္ၿပီ ၾကက္သားေတြပါထည့္။ လံုးလိုက္။ ၿပီးရင္ ေရထည့္။ အိုေက။ ဒါဆိုရၿပီ။ ခ်ခါနီးမွ မဆလာေလး၊ ဆား၊ အခ်ိဳမႈန္႔ေလး သင့္သလို ခတ္လိုက္ရံုပ။
ထမင္းအိုးကို လည္း သြားျပန္ၾကည့္ဦး။ တူးေနဦးမယ္။ က်က္ၿပီထင္ရင္ မီးဖိုေပၚကခ်လိုက္။
ဒါပဲ။ ရၿပီ။ ခ်က္စားၾကေပေတာ့။
ခရီးသြား ေဆာင္းပါးလည္း ေတာ္ေတာ္ ရွည္သြားၿပီ။ ေနာက္တစ္ရက္ ေဘာ္စတြန္ သြားတဲ့ အေၾကာင္း ေရးၿပီးရင္ေတာ့ ေတာ္ပါၿပီ။ တစ္ခါတစ္ခါ ခရီးထြက္ရတာလည္း မလြယ္ပါလားေနာ္။
(၅) သို႔
ကဲ ခ်က္နည္းေလး ေရးေပးဦးမွပါ။ ဒါမွ စာရႈသူတို႔ စမ္းၾကည့္လို႔ရမွာ။
လိုတာေတြကေတာ့ ...
- ဆန္ (ပါစမာတီ) - ၄ ဗူး
- ေထာပတ္ (ရိုးရိုး သို႔မဟုတ္ ဟင္းခ်က္ေထာပတ္) - ထမင္းစားဇြန္း ၄ ဇြန္း
- ကရေ၀းရြက္ - ၄-၅ ရြက္ခန္႔
- သစ္ဂ်ပိုးေခါက္ - ၁ ခု
- ကုလားပဲ - ၁ ဗူး
- ၾကက္သြန္နီ - ၄-၅ လံုးခန္႔
- ၾကက္သြန္ျဖဴ - ၁ ဥ
- အေရာင္တင္မႈန္႔ - သင္ရံု
- မဆလာ - သင့္ရံု
- ငံျပာရည္ - သင့္ရံု
- ၾကက္သား - ၁ ကီလို
- အခ်ိဳမႈန္႔ - သင့္ရံု
- ဆား - သင့္ရံု
- ဆီ - သင့္ရံု
ကဲ ထမင္း ခ်က္ရေအာင္။ ထမင္းကို ေပါင္းအိုးနဲ႔ ခ်က္ရင္ သိပ္အဆင္မေျပပါ။ အိုးမကပ္တတ္တဲ့ အိုးတစ္လံုးကို သံုးရင္ ပိုေကာင္းတယ္။ ေထာပတ္ကို အပူေပးၿပီး ဆီျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ကရေ၀းရြက္ နဲ႔ သစ္ဂ်ပိုးေခါက္ေလး ထည့္ၿပီး ခဏေမႊထားမယ္။ ၾကည့္ေနရင္းနဲ႔ ဆီက အနီေရာင္သမ္းလာၿပီ ဆိုရင္ ေရေဆးထားတဲ့ ပါစမာတီ ဆန္ကို ေရစစ္ၿပီး ထည့္မယ္။ နည္းနည္း ေမႊေပးလိုက္ၿပီး မက်က္တက်က္ ျပဳတ္ထားတဲ့ ကုလားပဲပါ ေရာၿပီး သမေအာင္ေမႊမယ္။ ၿပီးရင္ ေရကို ၆-ဗူးေလာက္ထည့္မယ္။ ဒါဆိုရၿပီ အဖံုးဖံုးၿပီး ထမင္းအိုးကို ဆက္တည္ထားမယ္။ ၾကက္သားဖက္ လွည့္ရေအာင္။အေရးထဲ ၾကက္သားသြား၀ယ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ျပန္မလာေသးဘူး။ လုပ္လို႔ရတာေလးေတြ လုပ္ထားဦးမွ။ ၾကက္သြန္နီ၊ ျဖဴ ေထာင္းထားမယ္။ ျငဳပ္ဆံုမရွိရင္ စက္နဲ႔ႀကိတ္လို႔ရပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္လဲ ဓါးနဲ႔ ႏုတ္ႏုတ္စင္းေပါ့။ ၿပီးရင္ ဆီ (သင့္ရံု - ဘယ္ေလာက္မွန္းမသိဘူး။ ေခါင္းထဲ ေအာ္တို ေရာက္လာသေလာက္) ထည့္ၿပီး ၾကက္သြန္နီ ဆီသတ္မယ္။ ခဏေလာက္ၾကာမွ ၾကက္သြန္ျဖဴထည့္၊ တခါတည္း ငံျပာရည္ပါထည့္ ၿပီး ဆီဆက္သတ္မယ္။ ေဟာ ၾကက္သားလာၿပီ။ ကဲ ျမန္ျမန္ ေရေဆး၊ ဓါးနဲ႔မႊန္းၿပီး ဆား၊ ဆႏြင္းေလး နယ္ပါဦး။ အမွန္က ေစာေစာကတည္းက ၾကက္သားကို နယ္ထားရမွာ။ ထားပါေလ။ အၿမဲတမ္း စာအုပ္ႀကီးအတိုင္း လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး မဟုတ္လား။
ဟာ ၾကက္သြန္ဆီသတ္တာ တူးေတာ့မယ္။ ၾကက္သားေတြ ျမန္ျမန္ထည့္မွ။ ေနဦး အေရာင္တင္မႈန္႔ေမ့ေနၿပီ။ ကဲ ျမန္ျမန္ထည့္။ ဟုတ္ၿပီ ၾကက္သားေတြပါထည့္။ လံုးလိုက္။ ၿပီးရင္ ေရထည့္။ အိုေက။ ဒါဆိုရၿပီ။ ခ်ခါနီးမွ မဆလာေလး၊ ဆား၊ အခ်ိဳမႈန္႔ေလး သင့္သလို ခတ္လိုက္ရံုပ။
ထမင္းအိုးကို လည္း သြားျပန္ၾကည့္ဦး။ တူးေနဦးမယ္။ က်က္ၿပီထင္ရင္ မီးဖိုေပၚကခ်လိုက္။
ဒါပဲ။ ရၿပီ။ ခ်က္စားၾကေပေတာ့။
ခရီးသြား ေဆာင္းပါးလည္း ေတာ္ေတာ္ ရွည္သြားၿပီ။ ေနာက္တစ္ရက္ ေဘာ္စတြန္ သြားတဲ့ အေၾကာင္း ေရးၿပီးရင္ေတာ့ ေတာ္ပါၿပီ။ တစ္ခါတစ္ခါ ခရီးထြက္ရတာလည္း မလြယ္ပါလားေနာ္။
(၅) သို႔
6
comments
Labels:
burmese,
forget-me-not,
friends,
travel
Monday, October 29, 2007
Am I an Addict?
၂၉၊ ၁၀၊ ၂၀၀၇
ဘေလာက္ စြဲေနၿပီလား
ေရႊဂ်မ္းရဲ႕ ဘေလာက္ေရာဂါ ကို ဖတ္ၿပီး “ဘေလာက္ စြဲေနၿပီလား” လို႔ ကိုယ့္ဖာသာ ျပန္ေမးမိတယ္။ ဒါနဲ႔ အင္တာနက္ေပၚက ဘေလာက္ေရာဂါ စမ္းသပ္ခ်က္ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဒီလို အေျဖထြက္တယ္ ခင္ဗ်။ စာရႈသူတို႔ေရာ ...
78%
5
comments
Labels:
autobio
A visit to New England (3)
၂၉၊ ၁၀၊ ၂၀၀၇
အဂၤလန္ျပည္သစ္ သို႔ အလည္တစ္ေခါက္ (၃)
မန္ခ်က္စတာၿမိဳ႕၊ ဗားေမာင့္ျပည္နယ္
မန္ခ်က္စတာၿမိဳ႕၊ ဗားေမာင့္ျပည္နယ္
မူလအစီအစဥ္က မနက္ေစာေစာထၿပီး ေသာင္းေအးတို႔ လွေအးတို႔လို (TownAce, HighAce) ကားမ်ိဳး တစ္စီးငွားၿပီး ေဘာ္စတြန္ (Boston) ကို သြားလည္ၾကမလို႔ပါ။ ဒါေပမယ့္ ညက သူငယ္ခ်င္းတေတြ စကားေကာင္းေနၿပီး အေတာ္ညဥ္႔နက္သြားတာနဲ႔ မနက္ကို ေစာေစာ မႏိုးၾကပါ။ စာေရးသူက အိပ္ရာ၀င္ၿပီး ၆ နာရီၾကာရင္ အလိုလို ႏိုးလာတတ္ေတာ့ မနက္ ၈ နာရီေလာက္ ႏိုးေနၿပီး ျပန္လည္း မႏွပ္ခ်င္ေတာ့တာနဲ႔ မ်က္ႏွာသစ္ျပဳၿပီး မီးဖိုထဲ အစာရွာထြက္ပါတယ္။ ထမင္းၾကမ္းနဲ႔ ၾကက္ဥေတြ ေတြ႔ေတာ့ ဟုတ္ၿပီဟ ဆိုၿပီး အားလံုးအတြက္ ၾကက္ဥထမင္းေၾကာ္ ေၾကာ္ေနတုန္းမွာပဲ တစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္ ႏိုးလာၾကၿပီး ေရေႏြးတည္သူ၊ ေကာ္ဖီ ေဖ်ာ္သူ၊ ထမင္းစားပြဲျပင္သူနဲ႔ မီးဖိုထဲမွာ စည္ကားလာပါတယ္။
မနက္စာ စားေသာက္ၿပီးစီးေတာ့ ၁၀ နာရီေလာက္ ရွိေနၿပီ။ ေဘာ္စတြန္က မိုင္ ၁၅၀ ေက်ာ္ေလာက္ ေ၀းေတာ့ ၃ နာရီေလာက္ ေမာင္းရမယ္။ အသြားအျပန္ဆို ၆ နာရီ။ ကားငွားဖို႔ကလည္း ရွိေသး ဆိုေတာ့ ေဘာ္စတြန္မွာ လည္ဖို႔အခ်ိန္ နည္းေနမယ္ဆိုၿပီး အစီအစဥ္ေျပာင္းကာ ဗားေမာင့္ကို သြားဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကပါတယ္။
၀ီလီယံၿမိဳ႕က မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္ရဲ႕ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ေထာင့္နားေလးမွာ ရွိေတာ့ ဗားေမာင့္ ျပည္နယ္နဲ႔က ကပ္ေနတာ။ ဒီရာသီကလည္း ဗားေမာင့္ျပည္နယ္ရဲ႕ အလွဆံုးအခ်ိန္ဆိုေတာ့ အားလံုးသေဘာတူ ဗားေမာင့္ကိုပဲ ေရြ႕ၾကပါတယ္။
အိမ္ရွင္သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ RAV4 ထဲမွာ လူႀကီး ၆ ေယာက္နဲ႔ ကေလး တစ္ေယာက္ က်ပ္က်ပ္သပ္သပ္ထိုင္ရင္း ျပည္နယ္တြင္း အေ၀းေျပးလမ္း (Local Highway) အမွတ္ ၇ အတိုင္း ေျမာက္ဘက္ကိုသြားၾကပါတယ္။ လူ၀တာ နာမည္သာဆိုးတာ ဤေနရာတြင္ စားသာပါသည္။ အေရွ႕ခန္း ထိုင္ခံုကို အပိုင္စား ရကာ ကားေမာင္းခြင့္ ရေလ၏။ စာေရးသူလည္း ကိုယ့္လက္ရွိ၀င္ေငြ၊ ေနာင္လာမယ့္ ၀င္ေငြေတြနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ၀ယ္စီးႏိုင္မွာ မဟုတ္တဲ့ RAV4 ကို ေျမာက္ၾကြေျမာက္ၾကြနဲ႔ ေမာင္းလာပါတယ္။ လမ္းခရီးမွာ တစ္မိုင္ထက္ တစ္မိုင္ ပိုပိုလွလာတဲ့ ရႈခင္းေတြကို ၾကည့္ရင္း မိုင္ ၄၀ ေလာက္သြားလိုက္ရင္ပဲ ဗားေမာင့္ျပည္နယ္က မန္ခ်က္စတာၿမိဳ႕ကို ေရာက္ပါတယ္။ (ဓါတ္ပံု - စာေရးသူ၏ သူငယ္ခ်င္းႀကီး ႏွင့္ RAV4)
မန္ခ်က္စတာဆိုတာ စက္ရံုကေန တိုက္ရိုက္လာေရာင္းတဲ့ အ၀တ္အထည္နဲ႔ လူသံုးကုန္ ဆိုင္ေလးေတြျပည့္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေသးေသးေလးပါ။ မန္ခ်က္စတာ စီးတီးေဘာလံုးအသင္းရဲ႕ကြင္း ကို ရွာၾကည့္ၾကေသးတယ္။ မေတြ႔ပါ။ စေနေန႔ဆိုေတာ့ အနီးပတ္၀န္းက်င္ၿမိဳ႕ေတြက ေစ်း၀ယ္လာသူေတြနဲ႔ အေတာ္စည္ကားေနပါတယ္။ ရွမ္းျပည္က ငါးရက္တစ္ေစ်း လုပ္ေလ့ရွိတဲ့ ေစ်းေန႔ကို ျမင္ၾကည့္လိုက္ပါ။ ေထာ္လာဂ်ီနဲ႔ ေစ်းႀကိဳ ေရွးေဟာင္း ဘတ္စကားႀကီးေတြ အစား ၂၀၀၆၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္ ကားေတြကို ေတြ႔ရတာကလြဲလို႔ လူေတြ စည္ကားတာ၊ ကေလးေတြ ေပ်ာ္ရႊင္ေနတာ၊ ေစ်းသည္ေတြ တက္ၾကြေနတာ အတူတူပါပဲ။ စာေရးသူလည္း နတ္ကရာက်ီးေမာ နဲ႔ ဟိုဆိုင္၀င္လိုက္ ဒီဆိုင္၀င္လိုက္ ၀င္းဒိုးေရွာ့ပင္း လုပ္ေနလိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ တစ္ေဒၚလာတန္ဆိုင္မွာ ပရင္တာႀကိဳးရလို႔ ၀မ္းသာအားရ တစ္ခုတိတိ ၀ယ္လိုက္ပါတယ္။ (ဓါတ္ပံု - စာေရးသူ အိပ္ထဲ လက္ႏႈိက္ၿပီး ဂိုက္ေပးေနပံု။)
ဒီလိုနဲ႔ ဗိုက္ထဲက တယ္လီဖုန္းျမည္လာၿပီး ေန႔လည္စာသြားစားၾကပါတယ္။ ဘယ္ဆိုင္ရွိရမလဲ စာေရးသူတို႔ရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးေပါက္ေဖာ္ႀကီး ဆိုင္မွာေပါ့။ ေပါက္ေဖာ္ႀကီးကသာ ျမန္မာျပည္အေရး လက္ေရွာင္ခ်င္တာ။ စာေရးသူတို႔က ေပါက္ေဖာ္ႀကီးရဲ႕ မ်ိဳးဆက္ေတြ ေရာင္းတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ဆိုရင္ အားေပးၿပီးသားပဲ။ ကြာတာေလးေတြ ေျပာပါတယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ အေတာ္စားလို႔ေကာင္းတဲ့ ဆိုင္ပါ။ ဘာေတြမွာစားမိလဲ .. ျပန္စဥ္းစားဦးမွ။ ေၾသာ္ သတိရၿပီ။ မာလာပင္လယ္စာ၊ ခ်ဥ္စပ္ဟင္းခ်ိဳ၊ ေကာ္ျပန္႔ေၾကာ္၊ တိုဖူးအစပ္ခ်က္၊ အမည္းသားဟင္း နဲ႔ ထမင္းျဖဴ။ စားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ထမင္းလိုက္ပြဲ ထပ္ေတာင္းရပါေသးတယ္။
အျပန္ခရီးမွာ အက္ကြီေနာ့စ္ ဆိုတဲ့ ေတာင္ေၾကာေလး တစ္ခုေပၚကို ၀င္ခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ ေဆာင္းဦးေပါက္ ေဆးေရာင္စံု ရႈခင္းကို ေတာင္ေပၚကေန ၾကည့္လို႔ရေအာင္ေပါ့။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ စာေရးသူတို႔ ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ မိုးကအံု႔လာၿပီး ေလပါေရာလာေတာ့ အျပင္မွာေတာင္ ၾကာၾကာမေနႏိုင္ပဲ ကားေပၚေျပးေျပး တက္လာၾကရပါတယ္။ ေတာင္ေၾကာက ေပ-၃၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ျမင့္မယ္ မိုးသာ အံု႔မေနဘူး ဆိုရင္ အေတာ္လွမယ့္ ရႈခင္းသာ ေနရာပါပဲ။ အခုလို မိုးအံု႔ေနတာေတာင္ ေနကြက္ၾကားထိုးေနတဲ့ ေနရာေတြကို ၾကည့္ရတာ ၾကည္ႏူးစရာပါ။ ဓါတ္ပံုထဲမွာေတာ့ သိပ္မေပၚဘူး။ တခ်ိဳ႕ရႈခင္းေတြဟာ ဘယ္ပန္းခ်ီေရးလို႔ မမီ၊ ဘယ္ဓါတ္ပံု ရိုက္လို႔မမီ ဆိုသလို ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် ျမင္ရမွ ခံစားလို႔ ရတာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္။
တည္းအိမ္အျပန္မွာေတာ့ ညစာကို ေထာပတ္ထမင္း နဲ႔ ၾကက္သားဟင္း ခ်က္စားဖို႔ ႀကံၾကပါတယ္။ ေနာက္ရက္မွ အျမည္းေၾကြးမယ္ေလ။
(၄) သို႔
္
မနက္စာ စားေသာက္ၿပီးစီးေတာ့ ၁၀ နာရီေလာက္ ရွိေနၿပီ။ ေဘာ္စတြန္က မိုင္ ၁၅၀ ေက်ာ္ေလာက္ ေ၀းေတာ့ ၃ နာရီေလာက္ ေမာင္းရမယ္။ အသြားအျပန္ဆို ၆ နာရီ။ ကားငွားဖို႔ကလည္း ရွိေသး ဆိုေတာ့ ေဘာ္စတြန္မွာ လည္ဖို႔အခ်ိန္ နည္းေနမယ္ဆိုၿပီး အစီအစဥ္ေျပာင္းကာ ဗားေမာင့္ကို သြားဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကပါတယ္။
၀ီလီယံၿမိဳ႕က မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္ရဲ႕ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ေထာင့္နားေလးမွာ ရွိေတာ့ ဗားေမာင့္ ျပည္နယ္နဲ႔က ကပ္ေနတာ။ ဒီရာသီကလည္း ဗားေမာင့္ျပည္နယ္ရဲ႕ အလွဆံုးအခ်ိန္ဆိုေတာ့ အားလံုးသေဘာတူ ဗားေမာင့္ကိုပဲ ေရြ႕ၾကပါတယ္။
အိမ္ရွင္သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ RAV4 ထဲမွာ လူႀကီး ၆ ေယာက္နဲ႔ ကေလး တစ္ေယာက္ က်ပ္က်ပ္သပ္သပ္ထိုင္ရင္း ျပည္နယ္တြင္း အေ၀းေျပးလမ္း (Local Highway) အမွတ္ ၇ အတိုင္း ေျမာက္ဘက္ကိုသြားၾကပါတယ္။ လူ၀တာ နာမည္သာဆိုးတာ ဤေနရာတြင္ စားသာပါသည္။ အေရွ႕ခန္း ထိုင္ခံုကို အပိုင္စား ရကာ ကားေမာင္းခြင့္ ရေလ၏။ စာေရးသူလည္း ကိုယ့္လက္ရွိ၀င္ေငြ၊ ေနာင္လာမယ့္ ၀င္ေငြေတြနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ၀ယ္စီးႏိုင္မွာ မဟုတ္တဲ့ RAV4 ကို ေျမာက္ၾကြေျမာက္ၾကြနဲ႔ ေမာင္းလာပါတယ္။ လမ္းခရီးမွာ တစ္မိုင္ထက္ တစ္မိုင္ ပိုပိုလွလာတဲ့ ရႈခင္းေတြကို ၾကည့္ရင္း မိုင္ ၄၀ ေလာက္သြားလိုက္ရင္ပဲ ဗားေမာင့္ျပည္နယ္က မန္ခ်က္စတာၿမိဳ႕ကို ေရာက္ပါတယ္။ (ဓါတ္ပံု - စာေရးသူ၏ သူငယ္ခ်င္းႀကီး ႏွင့္ RAV4)
မန္ခ်က္စတာဆိုတာ စက္ရံုကေန တိုက္ရိုက္လာေရာင္းတဲ့ အ၀တ္အထည္နဲ႔ လူသံုးကုန္ ဆိုင္ေလးေတြျပည့္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေသးေသးေလးပါ။ မန္ခ်က္စတာ စီးတီးေဘာလံုးအသင္းရဲ႕ကြင္း ကို ရွာၾကည့္ၾကေသးတယ္။ မေတြ႔ပါ။ စေနေန႔ဆိုေတာ့ အနီးပတ္၀န္းက်င္ၿမိဳ႕ေတြက ေစ်း၀ယ္လာသူေတြနဲ႔ အေတာ္စည္ကားေနပါတယ္။ ရွမ္းျပည္က ငါးရက္တစ္ေစ်း လုပ္ေလ့ရွိတဲ့ ေစ်းေန႔ကို ျမင္ၾကည့္လိုက္ပါ။ ေထာ္လာဂ်ီနဲ႔ ေစ်းႀကိဳ ေရွးေဟာင္း ဘတ္စကားႀကီးေတြ အစား ၂၀၀၆၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္ ကားေတြကို ေတြ႔ရတာကလြဲလို႔ လူေတြ စည္ကားတာ၊ ကေလးေတြ ေပ်ာ္ရႊင္ေနတာ၊ ေစ်းသည္ေတြ တက္ၾကြေနတာ အတူတူပါပဲ။ စာေရးသူလည္း နတ္ကရာက်ီးေမာ နဲ႔ ဟိုဆိုင္၀င္လိုက္ ဒီဆိုင္၀င္လိုက္ ၀င္းဒိုးေရွာ့ပင္း လုပ္ေနလိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ တစ္ေဒၚလာတန္ဆိုင္မွာ ပရင္တာႀကိဳးရလို႔ ၀မ္းသာအားရ တစ္ခုတိတိ ၀ယ္လိုက္ပါတယ္။ (ဓါတ္ပံု - စာေရးသူ အိပ္ထဲ လက္ႏႈိက္ၿပီး ဂိုက္ေပးေနပံု။)ဒီလိုနဲ႔ ဗိုက္ထဲက တယ္လီဖုန္းျမည္လာၿပီး ေန႔လည္စာသြားစားၾကပါတယ္။ ဘယ္ဆိုင္ရွိရမလဲ စာေရးသူတို႔ရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးေပါက္ေဖာ္ႀကီး ဆိုင္မွာေပါ့။ ေပါက္ေဖာ္ႀကီးကသာ ျမန္မာျပည္အေရး လက္ေရွာင္ခ်င္တာ။ စာေရးသူတို႔က ေပါက္ေဖာ္ႀကီးရဲ႕ မ်ိဳးဆက္ေတြ ေရာင္းတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ဆိုရင္ အားေပးၿပီးသားပဲ။ ကြာတာေလးေတြ ေျပာပါတယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ အေတာ္စားလို႔ေကာင္းတဲ့ ဆိုင္ပါ။ ဘာေတြမွာစားမိလဲ .. ျပန္စဥ္းစားဦးမွ။ ေၾသာ္ သတိရၿပီ။ မာလာပင္လယ္စာ၊ ခ်ဥ္စပ္ဟင္းခ်ိဳ၊ ေကာ္ျပန္႔ေၾကာ္၊ တိုဖူးအစပ္ခ်က္၊ အမည္းသားဟင္း နဲ႔ ထမင္းျဖဴ။ စားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ထမင္းလိုက္ပြဲ ထပ္ေတာင္းရပါေသးတယ္။
အျပန္ခရီးမွာ အက္ကြီေနာ့စ္ ဆိုတဲ့ ေတာင္ေၾကာေလး တစ္ခုေပၚကို ၀င္ခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ ေဆာင္းဦးေပါက္ ေဆးေရာင္စံု ရႈခင္းကို ေတာင္ေပၚကေန ၾကည့္လို႔ရေအာင္ေပါ့။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ စာေရးသူတို႔ ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ မိုးကအံု႔လာၿပီး ေလပါေရာလာေတာ့ အျပင္မွာေတာင္ ၾကာၾကာမေနႏိုင္ပဲ ကားေပၚေျပးေျပး တက္လာၾကရပါတယ္။ ေတာင္ေၾကာက ေပ-၃၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ျမင့္မယ္ မိုးသာ အံု႔မေနဘူး ဆိုရင္ အေတာ္လွမယ့္ ရႈခင္းသာ ေနရာပါပဲ။ အခုလို မိုးအံု႔ေနတာေတာင္ ေနကြက္ၾကားထိုးေနတဲ့ ေနရာေတြကို ၾကည့္ရတာ ၾကည္ႏူးစရာပါ။ ဓါတ္ပံုထဲမွာေတာ့ သိပ္မေပၚဘူး။ တခ်ိဳ႕ရႈခင္းေတြဟာ ဘယ္ပန္းခ်ီေရးလို႔ မမီ၊ ဘယ္ဓါတ္ပံု ရိုက္လို႔မမီ ဆိုသလို ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် ျမင္ရမွ ခံစားလို႔ ရတာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္။
တည္းအိမ္အျပန္မွာေတာ့ ညစာကို ေထာပတ္ထမင္း နဲ႔ ၾကက္သားဟင္း ခ်က္စားဖို႔ ႀကံၾကပါတယ္။ ေနာက္ရက္မွ အျမည္းေၾကြးမယ္ေလ။
(၄) သို႔
္
3
comments
Labels:
burmese,
forget-me-not,
friends,
travel
Saturday, October 27, 2007
Fall
၂၇၊ ၁၀၊ ၂၀၀၇
ေဆာင္းဦး ရြက္ေၾကြ
“ေဆာင္းဦးရြက္ေၾကြ ခ်စ္သက္ေသ” ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ သမပိုင္း ရာသီဥတု အေၾကာင္း ေျပာမလို႔။
သမပိုင္းေဒသေတြမွာ ၄-ရာသီ ရွိၿပီး ေႏြဦး၊ ေႏြ၊ ေဆာင္းဦး နဲ႔ ေဆာင္း တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ေဆာင္းဦးရာသီ ကိုေတာ့ အဂၤလိပ္လို Autumn လို႔ေခၚၿပီး အေမရိကန္လို Fall လို႔ အေခၚမ်ားပါတယ္။ ကမာၻ႕ေျမာက္ဘက္ျခမ္းမွာ ရွိတဲ့ သမပိုင္း ႏိုင္ငံေတြမွာ စက္တင္ဘာ နဲ႔ ေအာက္တိုဘာ လေတြဟာ ေဆာင္းဦးရာသီျဖစ္ၿပီး ကမာၻ႔ေတာင္ဘက္ျခမ္းက ႏိုင္ငံေတြမွာ ဆိုရင္ေတာ့ မတ္လပတ္၀န္းက်င္ေလာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္မွာ နဂိုစိမ္းေနတဲ့ အရြက္ေတြ ဘာေၾကာင့္ ၀ါ - နီ - ညိဳ - ေၾကြကုန္ၾကတယ္ ဆိုတာ စပ္စုတတ္သူဆိုရင္ေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပါပဲ။ ဖတ္မိထားတာေလးေတြ ေျပာျပမယ္ေနာ္။
အဲဒီျဖစ္စဥ္ကို ဘိုလို abscission လို႔ေခၚပါတယ္။ ဗမာလိုေတာ့ သစ္ရြက္တို႔၏ေန၀င္ခ်ိန္ လို႔ ေျပာရမလားပဲ။ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုလံုးက သံုးေလးငါး ပတ္ေလာက္ၾကာပါတယ္။ သစ္ရြက္ညွာတံနဲ႔ သစ္ပင္ကို ဆက္ထားတဲ့ ေနရာမွာ ရွိတဲ့ ဆဲလ္ေတြရဲ႔ အခြံေလးေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းမာေက်ာလာၿပီး ေရအ၀င္ အထြက္မရွိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ သစ္ရြက္ညွာတံမွာ ရွိတဲ့ ဆဲလ္ေလးေတြဟာ ေယာင္ကိုင္းလာၿပီး ေပါက္ထြက္ ပ်က္စီး ကုန္ပါတယ္။ ရလာဒ္ကေတာ့ သစ္ပင္အျမစ္ကေန ပင္စည္ အဲဒီကမွ တဆင့္ အရြက္ဆီကို ေရာက္လာရမယ့္ ေရ နဲ႔ အျခား အာဟာရဓါတ္ေတြ ေရာက္မလာေတာ့တာပါပဲ။ ေရနဲ႔အာဟာရ ျပတ္လပ္လာတဲ့ သစ္ရြက္ေလးေတြဟာ သူတို႔ ထုတ္လုပ္ေနက်ျဖစ္တဲ့ ကလိုရိုဖီးဓါတ္ (chlorophyll) - သစ္ရြက္မ်ားကို အစိမ္းေရာင္ ျဖစ္ေစေသာ ဓါတ္ - ကို မထုတ္ႏိုင္ၾကေတာ့ပါဘူး။
ေန႔တာကလည္း တျဖည္းျဖည္း တိုလာေလေတာ့ ေနေရာင္ျခည္ရႏႈန္း နည္းလာၿပီး သစ္ရြက္ကေလးေတြ အစာမခ်က္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ တစ္ေန႔ေၾကြရေတာ့မွာကို သိလာတဲ့ သစ္ရြက္ကေလးေတြဟာ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ သစ္ရြက္ေတြအတြက္ ပင္စည္နဲ႔ အျမစ္ေတြ အသက္ရွင္သန္ေနဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ သူတို႔ စုေဆာင္းထားတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ ဓါတ္ပစၥည္းေတြကို ပင္စည္ကို ျပန္လႊဲပို႔ေပးၿပီး ဘ၀ ေန၀င္ခ်ိန္ကို သတၱိရွိရွိ ရင္ဆိုင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကပါသတဲ့။
အစိမ္းေရာင္ ကလိုဖီးလ္ဓါတ္ေတြ ျပယ္လာတာနဲ႔ အမွ် အရင္ကတည္းကရွိေနၿပီး အစိမ္းေရာင္ ရင့္ရင့္ရဲ႕ အလႊမ္းမိုးခံေနခဲ့ရတဲ့ တျခား အေရာင္ေတြပိုၿပီး ေပၚလြင္လာၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ ေဆာင္းဦး သစ္ပင္ေတြမွာ အ၀ါေရာင္၊ အနီေရာင္ေတာက္ေတာက္ နဲ႔ အညိဳေရာင္ေတြ ဖံုးလႊမ္းလာခဲ့ေတာ့တာေပါ့။
လူေတြက ျမင္ေတြ႔ေနက် မဟုတ္တဲ့ ေရာင္စံုသစ္ပင္ေတြကို ၾကည့္ရႈ ၾကည္ႏူးေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ေရာင္စံုသစ္ရြက္ေတြဟာ ေျမမွာ ခၾကရေလတယ္။
၀န္ခံခ်က္
ဓါတ္ပံုမ်ားမွာ မႏွစ္က ေဆာင္းဦးေပါက္မွာ ရွဲနန္ဒို အမ်ိဳးသား ဥယ်ာဥ္ (Shenandoah National Park) ကို သြားစဥ္က ရိုက္ထားေသာ ပံုမ်ားျဖစ္ပါသည္။
စာကိုး
Autumn leaves can fertilize the landscape, if we allow them
http://en.wikipedia.org/wiki/Autumn
သမပိုင္းေဒသေတြမွာ ၄-ရာသီ ရွိၿပီး ေႏြဦး၊ ေႏြ၊ ေဆာင္းဦး နဲ႔ ေဆာင္း တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ေဆာင္းဦးရာသီ ကိုေတာ့ အဂၤလိပ္လို Autumn လို႔ေခၚၿပီး အေမရိကန္လို Fall လို႔ အေခၚမ်ားပါတယ္။ ကမာၻ႕ေျမာက္ဘက္ျခမ္းမွာ ရွိတဲ့ သမပိုင္း ႏိုင္ငံေတြမွာ စက္တင္ဘာ နဲ႔ ေအာက္တိုဘာ လေတြဟာ ေဆာင္းဦးရာသီျဖစ္ၿပီး ကမာၻ႔ေတာင္ဘက္ျခမ္းက ႏိုင္ငံေတြမွာ ဆိုရင္ေတာ့ မတ္လပတ္၀န္းက်င္ေလာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္မွာ နဂိုစိမ္းေနတဲ့ အရြက္ေတြ ဘာေၾကာင့္ ၀ါ - နီ - ညိဳ - ေၾကြကုန္ၾကတယ္ ဆိုတာ စပ္စုတတ္သူဆိုရင္ေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပါပဲ။ ဖတ္မိထားတာေလးေတြ ေျပာျပမယ္ေနာ္။
အဲဒီျဖစ္စဥ္ကို ဘိုလို abscission လို႔ေခၚပါတယ္။ ဗမာလိုေတာ့ သစ္ရြက္တို႔၏ေန၀င္ခ်ိန္ လို႔ ေျပာရမလားပဲ။ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုလံုးက သံုးေလးငါး ပတ္ေလာက္ၾကာပါတယ္။ သစ္ရြက္ညွာတံနဲ႔ သစ္ပင္ကို ဆက္ထားတဲ့ ေနရာမွာ ရွိတဲ့ ဆဲလ္ေတြရဲ႔ အခြံေလးေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းမာေက်ာလာၿပီး ေရအ၀င္ အထြက္မရွိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ သစ္ရြက္ညွာတံမွာ ရွိတဲ့ ဆဲလ္ေလးေတြဟာ ေယာင္ကိုင္းလာၿပီး ေပါက္ထြက္ ပ်က္စီး ကုန္ပါတယ္။ ရလာဒ္ကေတာ့ သစ္ပင္အျမစ္ကေန ပင္စည္ အဲဒီကမွ တဆင့္ အရြက္ဆီကို ေရာက္လာရမယ့္ ေရ နဲ႔ အျခား အာဟာရဓါတ္ေတြ ေရာက္မလာေတာ့တာပါပဲ။ ေရနဲ႔အာဟာရ ျပတ္လပ္လာတဲ့ သစ္ရြက္ေလးေတြဟာ သူတို႔ ထုတ္လုပ္ေနက်ျဖစ္တဲ့ ကလိုရိုဖီးဓါတ္ (chlorophyll) - သစ္ရြက္မ်ားကို အစိမ္းေရာင္ ျဖစ္ေစေသာ ဓါတ္ - ကို မထုတ္ႏိုင္ၾကေတာ့ပါဘူး။
ေန႔တာကလည္း တျဖည္းျဖည္း တိုလာေလေတာ့ ေနေရာင္ျခည္ရႏႈန္း နည္းလာၿပီး သစ္ရြက္ကေလးေတြ အစာမခ်က္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ တစ္ေန႔ေၾကြရေတာ့မွာကို သိလာတဲ့ သစ္ရြက္ကေလးေတြဟာ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ သစ္ရြက္ေတြအတြက္ ပင္စည္နဲ႔ အျမစ္ေတြ အသက္ရွင္သန္ေနဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ သူတို႔ စုေဆာင္းထားတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ ဓါတ္ပစၥည္းေတြကို ပင္စည္ကို ျပန္လႊဲပို႔ေပးၿပီး ဘ၀ ေန၀င္ခ်ိန္ကို သတၱိရွိရွိ ရင္ဆိုင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကပါသတဲ့။အစိမ္းေရာင္ ကလိုဖီးလ္ဓါတ္ေတြ ျပယ္လာတာနဲ႔ အမွ် အရင္ကတည္းကရွိေနၿပီး အစိမ္းေရာင္ ရင့္ရင့္ရဲ႕ အလႊမ္းမိုးခံေနခဲ့ရတဲ့ တျခား အေရာင္ေတြပိုၿပီး ေပၚလြင္လာၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ ေဆာင္းဦး သစ္ပင္ေတြမွာ အ၀ါေရာင္၊ အနီေရာင္ေတာက္ေတာက္ နဲ႔ အညိဳေရာင္ေတြ ဖံုးလႊမ္းလာခဲ့ေတာ့တာေပါ့။
လူေတြက ျမင္ေတြ႔ေနက် မဟုတ္တဲ့ ေရာင္စံုသစ္ပင္ေတြကို ၾကည့္ရႈ ၾကည္ႏူးေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ေရာင္စံုသစ္ရြက္ေတြဟာ ေျမမွာ ခၾကရေလတယ္။
၀န္ခံခ်က္
ဓါတ္ပံုမ်ားမွာ မႏွစ္က ေဆာင္းဦးေပါက္မွာ ရွဲနန္ဒို အမ်ိဳးသား ဥယ်ာဥ္ (Shenandoah National Park) ကို သြားစဥ္က ရိုက္ထားေသာ ပံုမ်ားျဖစ္ပါသည္။
စာကိုး
Autumn leaves can fertilize the landscape, if we allow them
http://en.wikipedia.org/wiki/Autumn
4
comments
Labels:
burmese,
season,
travel
Friday, October 26, 2007
A visit to New England (2)
၂၆၊ ၁၀၊ ၂၀၀၇
အဂၤလန္ျပည္သစ္ သို႔ အလည္တစ္ေခါက္ (၂)
၀ီလီယံၿမိဳ႕
၀ီလီယံၿမိဳ႕
စာေရးသူရဲ႔ သူငယ္ခ်င္း လင္မယားက ဒီၿမိဳ႕ေလးကို ေျပာင္းလာတာ ၂-ႏွစ္ေလာက္ရွိပါၿပီ။ သူ႔အလုပ္ဌာနက ၅ မိုင္သာသာေလာက္ ေ၀းတဲ့ ေျမာက္အာဒမ္ ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ၀ီလီယံၿမိဳ႕ေလးက ပိုၿပီး ေအးေဆးလို႔ ဒီမွာပဲ အေျခခ်ေနဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါသတဲ့။ ေကာလိပ္ေက်ာင္း တစ္ခု (၀ီလီယံ ေကာလိပ္ - ဓါတ္ပံု) ရွိၿပီး ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ဦးေရက ၿမိဳ႕လူဦးေရရဲ႔ ေလးပံုတစ္ပံုေလာက္ေတာင္ ရွိပါတယ္။ ဒါနဲ႔ စကားမစပ္ အဲဒီ ေကာလိပ္ေက်ာင္းက ေက်ာင္းသူေလးေတြ တယ္ေခ်ာ ဆိုပဲ။ ငယ္ဂုဏ္ေလးေတြကလည္း ရွိ ဆိုေတာ့ ဒီၿမိဳ႕ကို လာတဲ့ အကုိ ကာလသားေတြ စက္ဘီးစီးၿပီး သြားသြား ပိုးၾကသတဲ့။ စာေရးသူကေတာ့ ... စိတ္မ၀င္စားပါဘူး။ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ေတြ႔ရဖို႔က အဓိကပဲေလ (ယံုလိုက္ေနာ္ .. )။ၿမိဳ႕ေလးက ေသးေပမယ့္ ရာဇ၀င္ကေတာ့ မေသးလွပါဘူး။ ၿမိဳ႕စတည္တာ ၁၇၅၃ ဆိုေတာ့ သက္တမ္း ၂၅၀ ေက်ာ္ေနၿပီေလ။ ၿမိဳ႔အက်ယ္အ၀န္းကေတာ့ လူဦးေရ ၈၀၀၀ နဲ႔လိုက္ေအာင္ ခပ္ေသးေသးပါပဲ။ တစ္မိုင္ပတ္လည္ကို လူ ၂၀၀ ႏႈန္းေလာက္ေနတယ္ဗ်။ ရန္ကုန္က စာေရးသူ အလုပ္လုပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ သာေကတၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ စိတ္ထဲမွာ ယွဥ္ၾကည့္မိတယ္။ သာေကတမွာ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္လို႔ စာရႈသူ ထင္ပါလဲ။ တစ္သိန္း ေက်ာ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။ ၀ီလီယံၿမိဳ႔ ၁၀ ၿမိဳ႕စာထက္ လူပိုမ်ားေသးတယ္။ ၿမိဳ႕ေသးတာကို ပိုေသခ်ာသြားေစတာကေတာ့ စာေရးသူတို႔ ေစ်းထြက္၀ယ္တုန္းမွာ အိမ္ရွင္သူငယ္ခ်င္းက သူ႔အသိမိတ္ေဆြ ၃-၄ေယာက္ေလာက္နဲ႔ တိုးတာကို ေတြ႔ရတာပါပဲ။ အသား၀ါ ရွားေတာ့ စာေရးသူတို႔ေတြကို ကြက္ၾကည့္ကြက္ၾကည့္ နဲ႔ေပါ့။ တရုတ္စားေသာက္ဆိုင္ တစ္ဆိုင္ေတာ့ရွိေလရဲ႔။ အစားအေသာက္ မဆိုးပါ။ ဆိုင္နာမည္က “တူ” (Chopsticks) တဲ့။ ပါဆယ္မွာတဲ့ အခါက်ေတာ့ တူထည့္ေပးဖို႔ ေမ့ေနလို႔ ရီေနရေသးတယ္။ ေရွးတုန္းကေတာ့ စိုက္ပ်ိဳး ေမြးျမဴေရး နဲ႔ အထည္စက္ လုပ္ငန္းေတြ တြင္က်ယ္ခဲ့ေပမယ့္ အခုေတာ့ ၿမိဳ႕စီးပြားေရးက ေကာလိပ္ကိုပဲ အဓိက မွီတည္ေနပါေတာ့တယ္။
အင္း .. ေျပာရင္းေျပာရင္း အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ပထ၀ီ ဆရာမကို စာဆိုျပရသလို ျဖစ္လာၿပီ။ တနည္းေျပာင္းဦးမွပါ။
အေတာ္ သာယာတဲ့ ၿမိဳ႕ေလးပါ။ အခုလို ရာသီေျပာင္းခ်ိန္မွာဆို ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ သာယာပါေသးတယ္။ (ဓါတ္ပံုေတြေတာ့ မၾကာမီ လာမည္ ... ေမွ်ာ္ .. ) စာေရးသူကလည္း နယူးေယာက္တို႔လို ၿမိဳ႕ႀကီးေတြထက္စာရင္ အေမရိကန္ ၿမိဳ႔ေသးေသးေလးေတြကို သေဘာက်တတ္ေတာ့ ဟန္က်ေနတာေပါ့။ ေရာက္ခါစ ညတုန္းကဆို တိတ္ဆိတ္လြန္းေတာ့ မေနတတ္ေအာင္ျဖစ္ရတယ္။ ေက်ာင္းအားရင္ ဒီဘက္လာၿပီး ဘေလာက္ အခန္းဆက္ ၀တၳဳေလး ဘာေလး ေရးမလားစဥ္းစားမိတယ္။ ကုန္ၾကမ္းေပးၾကပါဦး။
ေနာက္ေန႔ေတာ့ ဟိုနားဒီနား ေျခရွည္ၾကတဲ့ အေၾကာင္း ဆက္ပါဦးမယ္။ ယေန႔ေတာ့ ဤမွ်သာ။
(၃) သို႔
စာကိုး
၀ီလီယံၿမိဳ႕ ၀က္ဆိုဒ္
ဓါတ္ပံု - မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းမ်ား ၀က္ဆိုဒ္
6
comments
Labels:
burmese,
forget-me-not,
friends,
travel
Thursday, October 25, 2007
A visit to New England (1)
၂၅၊ ၁၀၊ ၂၀၀၇
အဂၤလန္ျပည္သစ္ သို႔ အလည္တစ္ေခါက္ (၁)
စာေရးသူလည္း စာေမးပြဲတစ္ခု ၿပီးသြားလို႔ တက္မ ေထာင္လိုက္ဦးမဟ ဆိုၿပီး ခရီးတစ္ခုထြက္ျဖစ္ပါတယ္။ သြားခဲ့တဲ့ ေနရာကေတာ့ အဂၤလန္ျပည္သစ္ (New England) ရယ္လို႔အမည္ရတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္က ေဒသတစ္ခုပါ။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရယ္လို႔ ျဖစ္မလာခင္က အဂၤလန္ႏိုင္ငံသားေတြ စတင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ ေနရာေပါ့။ အခုဆိုရင္ အဂၤလန္ျပည္သစ္လို႔ ေခၚတဲ့ေဒသမွာ ျပည္နယ္ ၆-ခု ပါရွိပါတယ္။ မိန္း၊ နယူးဟမ္ပ္ရႈိင္းယား၊ ဗားေမာင့္၊ မက္ဆာခ်ဴးဆက္၊ ရုဒ္အိုင္လန္း နဲ႔ ကြန္နက္တီကက္ ျပည္နယ္ေတြပါ။ ၿမိဳ႕ေတြ၊ လမ္းေတြရဲ႕ အမည္ေတြက အဂၤလန္ ေအာင္းေမ႔ဖြယ္ ေပးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ မွတ္မိသေလာက္ဆိုရင္ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္၊ ကိန္းဘရစ္ခ်္ စသျဖင့္ေပါ့။
ခရီးစတဲ့ေနရာကေတာ့ စာေရးသူေနတဲ့ ေဘာ္လ္တီးမိုးၿမိဳ႕ပဲ ဆိုၾကပါစို႔ရဲ႕။ တကယ္တန္း ကေတာ့ ရစ္ခ်္မြန္ၿမိဳ႕ (ရဲမြန္ၿမိဳ႕ မဟုတ္ပါ ဓါတ္တူနာမ္တူ ျဖစ္ေနျခင္းမွ်သာ) ေနသူငယ္ခ်င္းနဲ႔ ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေန သူငယ္ခ်င္း လင္မယားတို႔လဲ အတူလိုက္ပါလာၾကပါတယ္။ ေဘာ္လ္တီးမိုးက ရစ္ခ်္မြန္နဲ႔ မိုင္-၁၅၀ ေ၀းၿပီး၊ ၀ါရွင္တန္ဒီစီနဲ႔ မိုင္-၅၀ ေ၀းပါတယ္။ ခရီးဆံုးျဖစ္တဲ့ ၀ီလီယံၿမိဳ႕ကေတာ့ ေဘာ္လ္တီးမိုးနဲ႔ ၃၇၆-မိုင္ ေ၀းပါတယ္။ ရန္ကုန္ နဲ႔ မႏၱေလးေလာက္ေပါ့။ (ၿမိဳ႕တည္ေနရာမ်ားကို ေျမပံုတြင္ရႈ)
ရစ္ခ်္မြန္က သူငယ္ခ်င္းက ေခြးတံဆိပ္ ဘတ္စကားကို စီးၿပီး ၀ါရွင္တန္ဒီစီကို လာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ဒီစီကသူငယ္ခ်င္း လင္မယားနဲ႔အတူ ေဘာ္လ္တီးမိုးမွာ လာဆံုၾကၿပီး ခရီးစပါတယ္။ ေသာၾကာေန႔မနက္ ၉ နာရီခြဲေလာက္မွာ ေဘာ္လ္တီးမိုးကေန ထြက္ျဖစ္ပါတယ္။ အင္တာနက္ ေျမပံုခန္႔မွန္းေျခအရ ဆိုရင္ ကားေမာင္းခ်ိန္ ၆ နာရီခြဲပဲ ၾကာသင့္ၿပီး ညေန ၄ နာရီေလာက္ဆို ေရာက္သင့္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ စာေရးသူတို႔လည္း မသြားဖူးတဲ့ ခရီးဆိုေတာ့ ဟိုေငး ဒီေမာ့ ဟို၀င္ ဒီ၀င္ နဲ႔ ခရီးမွာ အေတာ္ၾကာသြားပါတယ္။ အိမ္ရွင္ သူငယ္ခ်င္းလင္မယားကေတာ့ တေမွ်ာ္ေမွ်ာ္နဲ႔ေပါ့။ ေနာက္ဆံုး ၀ီလီယံၿမိဳ႕ေရာက္ေတာ့ ညေန ၆နာရီခြဲ ေနၿပီ။
သူငယ္ခ်င္းေတြလည္းစံု၊ ညစာကလည္းေကာင္း၊ ၀ီစကီကလည္းေလာင္း ဆိုေတာ့ ဘယ္ေျပာေကာင္းမလဲ။
x - x - x - x - x (ဆင္ဆာျဖတ္ထားသည္)
ဒါနဲ႔ပဲ ည ၂-နာရီထိုးမွ အိပ္ရာ၀င္ျဖစ္ၾကပါတယ္။
(၂) သို႔
ခရီးစတဲ့ေနရာကေတာ့ စာေရးသူေနတဲ့ ေဘာ္လ္တီးမိုးၿမိဳ႕ပဲ ဆိုၾကပါစို႔ရဲ႕။ တကယ္တန္း ကေတာ့ ရစ္ခ်္မြန္ၿမိဳ႕ (ရဲမြန္ၿမိဳ႕ မဟုတ္ပါ ဓါတ္တူနာမ္တူ ျဖစ္ေနျခင္းမွ်သာ) ေနသူငယ္ခ်င္းနဲ႔ ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေန သူငယ္ခ်င္း လင္မယားတို႔လဲ အတူလိုက္ပါလာၾကပါတယ္။ ေဘာ္လ္တီးမိုးက ရစ္ခ်္မြန္နဲ႔ မိုင္-၁၅၀ ေ၀းၿပီး၊ ၀ါရွင္တန္ဒီစီနဲ႔ မိုင္-၅၀ ေ၀းပါတယ္။ ခရီးဆံုးျဖစ္တဲ့ ၀ီလီယံၿမိဳ႕ကေတာ့ ေဘာ္လ္တီးမိုးနဲ႔ ၃၇၆-မိုင္ ေ၀းပါတယ္။ ရန္ကုန္ နဲ႔ မႏၱေလးေလာက္ေပါ့။ (ၿမိဳ႕တည္ေနရာမ်ားကို ေျမပံုတြင္ရႈ)
ရစ္ခ်္မြန္က သူငယ္ခ်င္းက ေခြးတံဆိပ္ ဘတ္စကားကို စီးၿပီး ၀ါရွင္တန္ဒီစီကို လာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ဒီစီကသူငယ္ခ်င္း လင္မယားနဲ႔အတူ ေဘာ္လ္တီးမိုးမွာ လာဆံုၾကၿပီး ခရီးစပါတယ္။ ေသာၾကာေန႔မနက္ ၉ နာရီခြဲေလာက္မွာ ေဘာ္လ္တီးမိုးကေန ထြက္ျဖစ္ပါတယ္။ အင္တာနက္ ေျမပံုခန္႔မွန္းေျခအရ ဆိုရင္ ကားေမာင္းခ်ိန္ ၆ နာရီခြဲပဲ ၾကာသင့္ၿပီး ညေန ၄ နာရီေလာက္ဆို ေရာက္သင့္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ စာေရးသူတို႔လည္း မသြားဖူးတဲ့ ခရီးဆိုေတာ့ ဟိုေငး ဒီေမာ့ ဟို၀င္ ဒီ၀င္ နဲ႔ ခရီးမွာ အေတာ္ၾကာသြားပါတယ္။ အိမ္ရွင္ သူငယ္ခ်င္းလင္မယားကေတာ့ တေမွ်ာ္ေမွ်ာ္နဲ႔ေပါ့။ ေနာက္ဆံုး ၀ီလီယံၿမိဳ႕ေရာက္ေတာ့ ညေန ၆နာရီခြဲ ေနၿပီ။
သူငယ္ခ်င္းေတြလည္းစံု၊ ညစာကလည္းေကာင္း၊ ၀ီစကီကလည္းေလာင္း ဆိုေတာ့ ဘယ္ေျပာေကာင္းမလဲ။
x - x - x - x - x (ဆင္ဆာျဖတ္ထားသည္)
ဒါနဲ႔ပဲ ည ၂-နာရီထိုးမွ အိပ္ရာ၀င္ျဖစ္ၾကပါတယ္။
(၂) သို႔
2
comments
Labels:
baltimore,
burmese,
forget-me-not,
friends,
travel
Wednesday, October 17, 2007
Changing car radiator
၁၇၊ ၁၀၊ ၂၀၀၇
ကား ေရတုိင္ကီ လဲျခင္း
စီးေတာ္ယာဥ္က ကိုယ့္ကို ျပန္စီးတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။ ကားတန္ဖိုးကေတာ့ သက္သာပါရဲ႕ ထိခိုက္မႈအာမခံ နဲ႔ ျပင္ဆင္စရိတ္ကေတာ့ ေထာင္းေလတယ္။ လတ္တေလာ ျပႆနာကေတာ့ ကားေရတိုင္ကီ အေပၚနားမွာရွိတဲ့ စြန္ကုတ္ကေန ေရစိမ့္ေနတာပါ။
ရြာမွာဆိုရင္ေတာ့ ေရႊ၀ါ ဆပ္ျပာေလာက္နဲ႔ ကိစၥၿပီးပါတယ္။ ဒီမွာက ေရႊ၀ါဆပ္ျပာ ရွာမရဖူးေလ။ စက္ျပင္ဆရာက ေရတိုင္ကီ အသစ္လဲဖို႔ အႀကံေပးတယ္။ ခန္႔မွန္း ကုန္က်စရိတ္ ေဒၚလာ ၂၅၀ တဲ့။ ( မ်က္လံုး နဲနဲ ျပဴးသြား ) ဒါေပမယ့္လဲ သြားရင္းလာရင္း ကားထိုးရပ္သြားရင္ ကရိန္းကား ေခၚဆြဲေနရမယ္။ ဒါဆို ကားဆြဲခ နဲ႔ အေရးေပၚ ျပင္ခ အပိုထပ္ကုန္ဦးမယ္။ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ လဲဦးမွပါ။
သူငယ္ခ်င္းႀကီးကေတာ့ မူလီ ေလးလံုးေလာက္ ျဖဳတ္ရမွာပဲ ကိုယ့္ဘာသာ လုပ္ေပါ့တဲ့။ ဟုတ္ေလာက္ပါတယ္ လက္ခလဲ သက္သာမွာေပါ့။ ေစ်းသက္သာတဲ့ ဆိုင္မွာ ပစၥည္းရွာ၀ယ္ဦးမွပါ။ အင္တာနက္မွာ နာရီ၀က္ေလာက္ ေမႊၿပီးသကာလ လက္ကားဆိုင္တစ္ခုမွာ ၁၁၅ ေဒၚလာ နဲ႔ ေရတိုင္ကီ အသစ္တစ္ခုရတယ္။ ေရတိုင္ကီအသစ္ကို ဂိုေဒါင္မွာသြားယူ၊ ၿပီးေတာ့ အိမ္ေနရာက်ယ္တဲ့ မိတ္ေဆြအိမ္ကိုသြား၊ ေနာက္သူငယ္ခ်င္းႀကီး (သူက တကယ္ႀကီး၏) တစ္ေယာက္ကို ေခ်ာဆြဲၿပီးသကာလ။ ျဖဳတ္၊ ဖ်က္၊ တပ္ အစီအစဥ္ႀကီး စပါေတာ့တယ္။
တကယ္လုပ္ေတာ့ မူလီ ေလးလံုးနဲ႔မၿပီးဘူး။ ေရတိုင္ကီေအာက္မွာ ခံထားတဲ့ သဲကာ ပလပ္စတစ္ျပားကို ျဖဳတ္ရတာနဲ႔တင္ ေတာ္ေတာ္ၾကာတယ္။ မူလီ ၈ လံုး က သံေခ်းကိုက္ေနတဲ့အျပင္ မီလီမီတာဆိုဒ္ ျဖစ္လိုက္၊ လက္မ ဆိုဒ္ ျဖစ္လိုက္နဲ႔။ ဒီၾကားထဲ နပ္တစ္လံုးကလဲ လည္လိုက္ေနတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ (WD-40 အားကိုးနဲ႔) ေရႊဘ ႏိုင္တာေပါ့ ဘာရမလဲ။ ေရအ၀င္အထြက္ပိုက္နဲ႔ ပန္ကာေတြကို ျဖဳတ္ရတာေတာ့ လြယ္ပါတယ္။
ကိုင္း အပ္ခ်ေလာင္း .. လာေလေရာ့ ေရတိုင္ကီအသစ္။
ေရတုိင္ကီသာ ေျပာတာ။ ရိုးရိုးေရ ထည့္လို႔မရဘူး။ ေရခဲအမွတ္နိမ့္တဲ့ အီသိုင္လင္း ဂလိုက္ေကာ ေရာထားတဲ့ ေရကိုထည့္ရပါတယ္။ ဒါမွလည္း ေဆာင္း၀င္လာရင္ ေရတုိင္ကီထဲမွာ ေရ ခဲမေနမွာ။
တစ္လက္စတည္း အဂၤ်င္၀ုိင္နဲ႔ ဆီစစ္ပါ လဲလိုက္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လုပ္ေနက်မို႔ သိပ္မခက္ပါ။ အားလံုး လက္စသတ္ေတာ့ ၄ နာရီေလာက္ၾကာသြားပါေတာ့တယ္။ ကိုယ္ဘာသာ လုပ္ပါလားလို႔ အႀကံေပးတဲ့ ဥာဏ္ႀကီးရွင္ သူငယ္ခ်င္းကေတာ့ မိုင္ ၁၀၀ ေလာက္ေ၀းတဲ့ ေနရာမွာ ေနသာသပ ေလညာကေပါ့။
ရြာမွာဆိုရင္ေတာ့ ေရႊ၀ါ ဆပ္ျပာေလာက္နဲ႔ ကိစၥၿပီးပါတယ္။ ဒီမွာက ေရႊ၀ါဆပ္ျပာ ရွာမရဖူးေလ။ စက္ျပင္ဆရာက ေရတိုင္ကီ အသစ္လဲဖို႔ အႀကံေပးတယ္။ ခန္႔မွန္း ကုန္က်စရိတ္ ေဒၚလာ ၂၅၀ တဲ့။ ( မ်က္လံုး နဲနဲ ျပဴးသြား ) ဒါေပမယ့္လဲ သြားရင္းလာရင္း ကားထိုးရပ္သြားရင္ ကရိန္းကား ေခၚဆြဲေနရမယ္။ ဒါဆို ကားဆြဲခ နဲ႔ အေရးေပၚ ျပင္ခ အပိုထပ္ကုန္ဦးမယ္။ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ လဲဦးမွပါ။
သူငယ္ခ်င္းႀကီးကေတာ့ မူလီ ေလးလံုးေလာက္ ျဖဳတ္ရမွာပဲ ကိုယ့္ဘာသာ လုပ္ေပါ့တဲ့။ ဟုတ္ေလာက္ပါတယ္ လက္ခလဲ သက္သာမွာေပါ့။ ေစ်းသက္သာတဲ့ ဆိုင္မွာ ပစၥည္းရွာ၀ယ္ဦးမွပါ။ အင္တာနက္မွာ နာရီ၀က္ေလာက္ ေမႊၿပီးသကာလ လက္ကားဆိုင္တစ္ခုမွာ ၁၁၅ ေဒၚလာ နဲ႔ ေရတိုင္ကီ အသစ္တစ္ခုရတယ္။ ေရတိုင္ကီအသစ္ကို ဂိုေဒါင္မွာသြားယူ၊ ၿပီးေတာ့ အိမ္ေနရာက်ယ္တဲ့ မိတ္ေဆြအိမ္ကိုသြား၊ ေနာက္သူငယ္ခ်င္းႀကီး (သူက တကယ္ႀကီး၏) တစ္ေယာက္ကို ေခ်ာဆြဲၿပီးသကာလ။ ျဖဳတ္၊ ဖ်က္၊ တပ္ အစီအစဥ္ႀကီး စပါေတာ့တယ္။
တကယ္လုပ္ေတာ့ မူလီ ေလးလံုးနဲ႔မၿပီးဘူး။ ေရတိုင္ကီေအာက္မွာ ခံထားတဲ့ သဲကာ ပလပ္စတစ္ျပားကို ျဖဳတ္ရတာနဲ႔တင္ ေတာ္ေတာ္ၾကာတယ္။ မူလီ ၈ လံုး က သံေခ်းကိုက္ေနတဲ့အျပင္ မီလီမီတာဆိုဒ္ ျဖစ္လိုက္၊ လက္မ ဆိုဒ္ ျဖစ္လိုက္နဲ႔။ ဒီၾကားထဲ နပ္တစ္လံုးကလဲ လည္လိုက္ေနတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ (WD-40 အားကိုးနဲ႔) ေရႊဘ ႏိုင္တာေပါ့ ဘာရမလဲ။ ေရအ၀င္အထြက္ပိုက္နဲ႔ ပန္ကာေတြကို ျဖဳတ္ရတာေတာ့ လြယ္ပါတယ္။
ကိုင္း အပ္ခ်ေလာင္း .. လာေလေရာ့ ေရတိုင္ကီအသစ္။
ေရတုိင္ကီသာ ေျပာတာ။ ရိုးရိုးေရ ထည့္လို႔မရဘူး။ ေရခဲအမွတ္နိမ့္တဲ့ အီသိုင္လင္း ဂလိုက္ေကာ ေရာထားတဲ့ ေရကိုထည့္ရပါတယ္။ ဒါမွလည္း ေဆာင္း၀င္လာရင္ ေရတုိင္ကီထဲမွာ ေရ ခဲမေနမွာ။
တစ္လက္စတည္း အဂၤ်င္၀ုိင္နဲ႔ ဆီစစ္ပါ လဲလိုက္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လုပ္ေနက်မို႔ သိပ္မခက္ပါ။ အားလံုး လက္စသတ္ေတာ့ ၄ နာရီေလာက္ၾကာသြားပါေတာ့တယ္။ ကိုယ္ဘာသာ လုပ္ပါလားလို႔ အႀကံေပးတဲ့ ဥာဏ္ႀကီးရွင္ သူငယ္ခ်င္းကေတာ့ မိုင္ ၁၀၀ ေလာက္ေ၀းတဲ့ ေနရာမွာ ေနသာသပ ေလညာကေပါ့။
6
comments
Labels:
baltimore,
burmese,
general
Wednesday, October 10, 2007
To whom it may concern
၁၀၊ ၁၀၊ ၂၀၀၇
“ျမန္မာအစစ္” ဆိုသူသိသာေစရန္
လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ေလးစားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ကြ်န္ေတာ့္ Shout box တြင္ လာေရာက္ေရးသားသူမ်ားကို ဆင္ဆာျဖတ္ျခင္းမ်ိဳး မလုပ္ဖူးပါ။ တင္ထားေသာ ပို႔စ္မ်ားတြင္ပင္ anonymous မွတ္ခ်က္ေပးႏိုင္ရန္ ျပင္ဆင္ေပးထားပါသည္။ ထိုသို႔ လြတ္လပ္ခြင့္ရွိေနျခင္းကို သိကၡာရွိရွိ အသံုးခ်ၾကမည္ဟုလည္း ေမွ်ာ္လင့္မိသည္။
ယခုတြင္ကား ကြ်န္ေတာ့္ မိတ္ေဆြတစ္ဦးက ဓမၼပဒ လာ စာသားတစ္ခ်ိဳ႕ကို ေဖာ္ျပလာသည္ကို “ျမန္မာအစစ္” ဆိုသူက ၄င္းမိတ္ေဆြ၏ မိသားစုကို ထိခိုက္ကာ ျပန္လည္ေျပာဆိုသည္ကို စိတ္မေကာင္းစြာ ေတြ႔ရသည္။ မိမိ၏ စိတ္သေဘာ ႏွင့္ မတိုက္ဆိုင္လ်င္ ထိုအေၾကာင္းခ်င္းရာကို ျပန္လည္ေဆြးေႏြးသင့္သည္။ မဆိုင္သည့္ မိသားစုကို ဆြဲထည့္ကာ ႏႈတ္အားျဖင့္အၾကမ္းဖက္ျခင္းမ်ိဳး (Verbal Abuse) မလုပ္ေဆာင္သင့္ဟု ကြ်န္ေတာ္ယူဆသည္။
လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္သည္ အျခားလူမ်ားကို ေစာ္ကားရန္ မဟုတ္ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ “ျမန္မာအစစ္” ဆိုသူ၏ ဤအျပဳအမူကို ရံႈႈ႕ခ်၊ ဆန္႔က်င္၊ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေျပာလိုသည္။
ရဲမြန္ျမင့္
2
comments
Labels:
burmese,
opinion
Wednesday, October 3, 2007
Infamous
၃၊ ၁၀၊ ၂၀၀၇
မေကာင္းသတင္း ေက်ာ္ေစာျခင္း
လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္လေလာက္အထိကို ကြ်န္ေတာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကပါ လို႔ မိတ္ဆက္ရင္ တစ္ဖက္လူက ေသေသခ်ာခ်ာ သိတာမ်ိဳး ႀကံဳရခဲပါတယ္။ ျမန္မာ .. ေျပာလို႔ မသိေတာ့ ဘားမား ဆိုသိမလား ေျပာၾကည့္ပါတယ္ .. ေၾသာ္ “ဘဟားမား” .. ကာရစ္ဘီယန္ထဲက ကြ်န္းႏိုင္ငံေပါ့လို႔ ျပန္ေျပာေလတယ္။ ကိုယ့္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ - ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ထိုင္း၊ တရုတ္၊ အိႏၵိယ အကုန္သိၾကၿပီး ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံကိုက်ေတာ့ ဘာလို႔ မသိတာရလဲဆိုၿပီး အေတာ့္ကို အားမလိုအားမရ ျဖစ္မိတယ္။ တစ္ေန႔ တို႔တိုင္းျပည္ တိုးတက္လာတဲ့အခါ ကမာၻမွာ ျမန္မာေဟ့ လို႔ လူတိုင္း ေမာ္ၾကည့္ရေစ့မယ္လို႔ စိတ္ထဲ ႀကံဳး၀ါးမိတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ပဲ ဘ၀တစ္ဆစ္ ခ်ိဳးအေကြ႔ မွာေတာ့ မထင္မွတ္တဲ့ အျဖစ္ေတြႀကံဳလာရပါတယ္။
နံနက္အိပ္ယာထလို႔ NPR (National Public Radio) - အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ ျပည္သူ႔အသံ ပဲ ဆိုပါစို႔ - နားေထာင္ရင္ - ျမန္မာျပည္ သတင္း၊ စီအန္အန္ တီဗြီဖြင့္ၾကည့္လိုက္ရင္ က်ိဳးပဲ့ေနေသာသတင္း (Breaking News) ဆိုလဲ - ျမန္မာျပည္ သတင္း၊ ေနသူရိန္ သတင္းစာ (ေဘာ္လတီးမိုးၿမိဳ႕ရဲ႔ သတင္းစာ) ဖြင့္ဖတ္လိုက္ရင္လည္း - ျမန္မာျပည္ သတင္း။
ဒါတင္လား ဘယ္ဟုတ္မလဲ။ ေက်ာင္းေရာက္ျပန္ရင္ ေကာ္ရစ္ဒါမွာ ေတြ႔တဲ့ (တစ္ခါမွ ႏႈတ္မဆက္ဘူးတဲ့) သူငယ္ခ်င္းကေတာင္ မ်က္ႏွာေသေလးနဲ႔ .. “ဟဲ့ဟဲ့ နင္တို႔ ႏိုင္ငံက သတင္းေတြၾကားတယ္၊ မိသားစုေတြ ဘယ္လိုေနလဲ” .. ေမးရွာတယ္။ က်မ္းျပဳႀကီးၾကပ္ ပါေမာကၡနဲ႔ သုေတသန စာတမ္းကိစၥေဆြးေႏြးဖို႔သြားေတာ့ ပထမ ၁၅ မိနစ္ေလာက္က ျမန္မာျပည္တုိင္းေရးျပည္ရာအေၾကာင္း ေျပာျဖစ္ျပန္ေရာ။ တျခား ဆရာ။ ဆရာမေတြကလည္း ေတြ႔တာနဲ႔ ဒီအေၾကာင္း စေမး၊ စေျပာၿပီး "Talk of the town" - သတင္းေမႊးေနေလရဲ႕။
အင္း ... ဒါနဲ႔ပဲ စဥ္းစားမိတယ္ .. တိုင္းျပည္ကေတာ့ မတိုးတက္ေသးဘူး။ ကမာၻမွာ ျမန္မာေဟ့ လို႔ေတာ့ ေက်ာ္ေစာေနၿပီ။ “၀မ္းသာရမွာလား ၀မ္းနည္းရမွာလား မသင္းၾကည္” လို႔ ေမးရေတာ့မယ္။
မည္သို႔ျဖစ္သြားသည္မသိ မွတ္သားမိတဲ့ အဂၤလိပ္ စကားလံုး နွစ္လံုး ေခါင္းထဲ အလိုလို ေရာက္လာတယ္။ Famous နဲ႔ Infamous တဲ့။ အဲဒီ စကားလံုး ႏွစ္လံုးက Convenient နဲ႔ Inconvenient လိုေတာ့ မကြာဘူး။ Convenient က လြယ္ကူျခင္း၊ Inconvenient က မလြယ္ကူျခင္း လို႔ ဘာသာျပန္လို႔ ရမယ္ထင္တယ္။ In- ဆိုတဲ့ စကားဆက္ကို ေရွ႕ကထားလိုက္ေတာ့ မ- ၊ မဟုတ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္သြားပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း Famous နဲ႔ Infamous က်ေတာ့ အဲလို မဟုတ္ဘူး။ ႏွစ္ခုစလံုးက “နာမည္ႀကီးျခင္း” လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ တိတိက်က် ဆိုရရင္ေတာ့ Famous ဆိုတာ “ေကာင္းသတင္းျဖင့္ နာမည္ႀကီးျခင္း” ျဖစ္ၿပီး Infamous ဆိုတာကေတာ့ “မေကာင္းသတင္းျဖင့္ နာမည္ႀကီးျခင္း” ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါဆို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရႊႏုိင္ငံႀကီး သတင္းႀကီးေနတာ ဘာေၾကာင့္မ်ားပါလိမ့္။ ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား .. “မေကာင္းသတင္းျဖင့္ နာမည္ႀကီး” ေနတာပါ။ ကြ်န္ေတာ္ျဖင့္ တတ္ႏိုင္ရင္ အျပင္မထြက္ဘူး။ မျဖစ္မေနထြက္ရမယ္ ဆိုရင္ ေက်ာင္းမွာ လူသိပ္မသြားတဲ့ ေလွခါး၊ ေကာ္ရစ္ဒါကို ေရြးသံုးတယ္၊ ၿပီးရင္ ရံုးခန္းထဲမွာ တံခါးပိတ္ေနတယ္။ လူေတြ သတင္းလာေမးမွာ စိုးလို႔။ ေခါင္းေမာ့ ရင္ေကာ့ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ခဲ့ပါ။ သတင္းစာထဲက နာမည္ႀကီး ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ေခါင္းစဥ္ကို ယူသံုးရေတာ့မယ္ ထင္တယ္။ ေဆာင္းပါးရွင္ေရ ခြင့္ျပဳပါ။ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ ...
“လိပ္ျဖစ္ရင္ေတာင္ ေခါင္းမျပဴ၀ံ့ပါခင္ဗ်ား”
6
comments
Labels:
burma,
burmese,
forget-me-not,
myanmar,
politics
Monday, September 24, 2007
Myanma Update News and Role of Blogs
၂၄၊ ၉၊ ၂၀၀၇
ျမန္မာ့သတင္းဦးမ်ား ႏွင့္ ဘေလာက္မ်ား၏ အခန္းက႑
ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနကို သိႏိုင္ရန္ ျမန္မာသတင္းဌာနမ်ားသာမက ႏိုင္ငံတကာ သတင္းဌာနမ်ားကပင္ ျမန္မာ ဘေလာက္ဂါမ်ားေနာက္ကို ကေသာကေမ်ာ လိုက္ေနရသည္။ အခ်ိဳ႕က ဘေလာက္ဂါကို ဓါတ္ပံုေတာင္းသည့္သူကေတာင္း၊ အခ်ိဳ႕က မည္သည့္ဘေလာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ကိုးကားပါသည္ဟု ဆိုသူဆိုႏွင့္ ရွိၾကသည္။
ဟုတ္မဟုတ္ သင္ကိုယ္တိုင္ ဖတ္ရႈၾကည့္လိုပါက ေအာက္ပါ ဘေလာက္မ်ားကို သြားေရာက္ၾကည့္ရႈရန္ ညႊန္းဆိုလိုက္ရေပသည္။
ဟုတ္မဟုတ္ သင္ကိုယ္တိုင္ ဖတ္ရႈၾကည့္လိုပါက ေအာက္ပါ ဘေလာက္မ်ားကို သြားေရာက္ၾကည့္ရႈရန္ ညႊန္းဆိုလိုက္ရေပသည္။
http://www.ko-htike.blogspot.com/
http://mmedwatch.blogspot.com/
http://drlunswe.blogspot.com/
http://seinkhalote.blogspot.com/
1 comments
Labels:
general
Thursday, September 20, 2007
Words in Public Health
၂၀၊ ၉၊ ၂၀၀၇
စကားလံုးရွိတဲ့ ေကာင္းကင္
ထူးအိမ္သင္ကေတာ့ စကားလံုးမ်ားနဲ႔ မေျပာပဲ မ်က္၀န္းမ်ားနဲ႔ ေျပာခိုင္းခဲ့သည္။
သို႔ရာတြင္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ကိစၥရပ္မ်ား၌ကား စကားလံုးမ်ားကို မသံုးမျဖစ္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးရေလ့ရွိသည္။ လူတစ္ဦး ႏွင့္ တစ္ဦး သို႔တည္းမဟုတ္ လူတစ္ဦး ႏွင့္ အမ်ား အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္မႈ (communication) ကို ဘာသာရပ္ တစ္ခုအေနျဖင့္ပင္ သင္ယူရေလသည္။ စာရႈသူ စဥ္းစားၾကည့္ပါ .. အကယ္၍မ်ား က်န္းမာေရး ပညာေပးရာတြင္ “မ်က္၀န္းမ်ား” နဲ႔သာ ေျပာရလ်င္ ဘယ္သို႔ ရွိခ်ိန္႔မည္နည္း။ ဆိုသူတစ္မ်ိဳး နားလည္သူ တစ္ဖံု ျဖစ္ေနမည္။
မွတ္မိေသးေတာ့သည္။ ေဆးေက်ာင္းတြင္ “ကာကြယ္ေရးႏွင့္လူမႈေရးေဆးပညာ” (ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး) ဘာသာရပ္ကို သင္ယူရေလသည္။ ဘိုလို ဆိုလွ်င္ေတာ့ "Preventive and Social Medicine" ဟု ေခၚ၏။ အတိုေကာက္ PSM ေပါ့။ ထို PSM ကိုပင္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ေက်ာင္းသားတစ္သုိက္က နာမည္ေျပာင္ ေပးထားသည္ "potato and shwe-kyee medicine" ဟူ၏။ အာလူးဖုတ္ေနသည္၊ ေရႊက်ီးကဲ့သို႔ တစာစာ ေအာ္ျမည္ေနရသည့္ ဘာသာရပ္ဟု ဆိုလိုသည္။ (ထိုအသက္အရြယ္က အျမင္ျဖင့္ ေျပာရလ်င္) ေျပာလည္း ေျပာစရာပင္။ အယူအဆ၊ အေတြးအေခၚ တစ္ခု (an idea or concept) ကို ပင္ စကားလံုးအမ်ိဳးမ်ိဳး သံုး၍ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုျခင္းမ်ား ရွိခဲ့သည္မဟုတ္ေလာ။ ဆရာအမ်ားက ကြ်ႏု္ပ္တို႔ နားလည္ေစရန္ သိုင္း၀ိုင္း ေျပာသည္ကို ေက်းဇူးမတင္တတ္ခဲ့။ ေနာက္ေျပာင္ရန္သာ သိခဲ့ၾကသည္။
ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ဘာသာရပ္ကို ထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာမိစဥ္မွာေတာ့ “အာလူးဖုတ္သည္” ဟု မေျပာလိုေတာ့။ ေျပာတတ္လွ်င္ စကားလံုး တိုတိုတုတ္တုတ္ ျဖင့္ က်စ္က်စ္လစ္လစ္ ေျပာဆိုရႏိုင္သည္ ဆိုတာ သိလာသည္။ ထိုသို႔ေျပာဆိုႏိုင္ရန္ အသံုးမ်ားေသာ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ စကားလံုးမ်ား၊ အယူအဆ၊ အေတြးအေခၚမ်ား ကို ျမန္မာလို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရန္ စိတ္ကူးမိသည္။ မိမိ နားလည္သလို ေ၀မွ်ျခင္းသာျဖစ္၍ မိတ္ေဆြတို႔ ေ၀ဖန္ အႀကံျပဳၾကပါကုန္။
ဒီတစ္ပတ္ေတာ့ စကားလံုး ၃-လံုး ျဖင့္ စပါမည္။ ေအ သံုးလံုး ပဲ ဆိုပါစို႔ရဲ႔။ “က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ” ကို စိတ္တြင္ မွတ္ၿပီး ျဖည့္စြက္ေတြးၾကည့္ပါ။
Availability
ရွိျခင္းအျဖာျဖာ ဟု ဘာသာျပန္ရမည္လား မေျပာတတ္။ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္း အေဆာက္အဦရွိျခင္း၊ ေရာဂါစစ္ေဆးႏုိင္သည့္ စက္ကိရိယာမ်ား ရွိျခင္း၊ ေဆး၀ါးျပည့္စံုျခင္း၊ ကုသေပးမည့္ ဆရာ၀န္၊ သူနာျပဳမ်ား ရွိျခင္းတုိ႔ပင္ျဖစ္သည္။ ေအာက္ပါအေျခအေနမ်ားတြင္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ရေနသည္ဟု မေျပာႏိုင္။- ေဆးရံုရွိေသာ္လည္း ဆရာ၀န္ မၿမဲျခင္း
- ဆရာ၀န္ရွိေသာ္ျငား ကုသရန္ ေဆးမရွိျခင္း
- ဓါတ္မွန္ရိုက္စက္ ရွိၿပီး ဖလင္ကုန္ေနျခင္း (သို႔) မီးမလာ၊ မီးအားမျပည့္ျခင္း
Accessibility
လြယ္လင့္တကူ ရရွိႏိုင္ျခင္း ဟု ျပန္ဆိုလိုသည္။ ဤသည္ကိုေတာ့ Barriers of Access to Health Care တြင္ အက်ယ္ ေျပာၿပီးပါၿပီ။ ထိုအတားအဆီးမ်ား မရွိလ်င္ လြယ္လင့္တကူ ရရွိႏိုင္သည္၊ Accessible ျဖစ္သည္ေပါ့။ ေအာက္ပါေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖၾကည့္ပါ။- သြားေရးလာေရး လြယ္ပါသလား
- လူေတြ သြားလာခ်င္စိတ္ရွိတဲ့ ေဆးရံုလား
- အခ်ိန္မေရြး သြားလို႔ရသလား
- ဗမာလို မေျပာတတ္လ်င္ေရာ ကုေပးႏိုင္လား
- ေငြမပါလည္း ကုေပးမွာလား
စကားခ်ပ္။
နယ္ၿမိဳ႕ေလးတစ္ၿမိဳ႕၏ ေဆးရံုသည္ အတန္ျမင့္ေသာ ေတာင္ကုန္းေလး တစ္ခုေပၚတြင္ ရွိသည္။ “လူနာသာ ဒီကို ေရာက္ပါေစ ေရာဂါေပ်ာက္ေအာင္ ကုႏိုင္တယ္ဟု” ဆရာ၀န္၊ သူနာျပဳမ်ားက ဆိုစမွတ္ျပဳၾကသည္။ ေျပာလည္းေျပာစရာပင္ ေတာ္ရံုတန္ရံု လူနာကေတာ့ ဒီေတာင္ကုန္းကို တက္ႏိုင္မယ္ မထင္။ တက္ႏိုင္သည့္ လူနာဆိုလည္း ေရာဂါ သိပ္မဆိုးလို႔ပင္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ လူနာမ်ား လြယ္လြယ္ကူကူသြားလာ ရႏိုင္သည့္ ေနရာမွာ မရွိေသာ ေဆးရံုပင္။
Affordability
ဒါကေတာ့ Financial barrier ၏ သံတူေၾကာင္းကြဲတစ္မ်ိဳးပင္။ “တတ္ႏိုင္ပါ့မလား” ဆိုသည့္ေမးခြန္းကို လူတိုင္းေမးဖူးၾကေပမည္။ ေရာဂါတစ္ခုေပ်ာက္ဖို႔၊ အသက္တစ္ေခ်ာင္းကို ဆြဲဆန္႔ဖို႔ ေငြကုန္ေၾကးက် ခံၾကရသည္။ မည္မွ် အကုန္ခံမည္နည္း။ သင္သည္ လူ႔ေလာကတြင္ ေနရန္ ၁-ရက္သာ က်န္ေတာ့သည္ ဆိုပါစို႔။ ေနာက္ထပ္ ၁-ႏွစ္ ေနခြင့္ရေအာင္ ေငြမည္မွ် အကုန္ခံ ကုသမည္နည္း။ “ေငြဘယ္ေလာက္ကုန္ကုန္” ဟု လႊတ္ကနဲ ေျပာခ်င္ေျပာေပမည္။ အေသအခ်ာ စဥ္းစားပါ။ တစ္သိန္း အကုန္ခံမွာလား၊ ၁၀ သိန္းလား၊ သိန္း တစ္ေထာင္လား။ မိမိ မရွိေတာ့လ်င္ က်န္ရစ္သူမ်ား မည္သို႔ ရင္းႏွီးစားေသာက္မည္နည္း။ စသည္ စသည္ ေတြးစရာေတြ အမ်ားႀကီးပင္။ ထို႔ေၾကာင့္ “ေပးကားေပး၏မရ” ဆိုသလို က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈသည္လည္း “ရွိကားရွိ၏မတတ္ႏိုင္” ဆိုသည္မ်ား အမ်ားအျပားရွိေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Available, Accessible ျဖစ္ရံုျဖင့္ မၿပီး Affordable ျဖစ္ဖို႔လည္း လိုေပေသးသည္။လက္ေတြ႔အသံုးခ်ျခင္း
ဒါဆိုရင္ က်န္းမာေရး ဌာနမ်ား ႏွင့္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး စီမံခ်က္မ်ား ကို သြားေရာက္ေလ့လာလ်င္ ေမးစရာေလးေတြ၊ ေတြးစရာေလးေတြ ရလာၿပီေပါ့။ ဥပမာ အားျဖင့္- ဆရာတို႔ ေဆးခန္းက ရံုးခ်ိန္ပဲ ဖြင့္ၿပီး လူနာေတြ အားတဲ့ ညေနခင္းမွာ ပိတ္ထားေတာ့ Accessible ျဖစ္ပါ့မလားဗ်ာ။
- လူနာေတြကို စရိတ္မွ်ေပးခိုင္းတာေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ Affordability ေလးကိုလည္း ထည့္စဥ္းစားေပးပါဦး။
- ကြန္ပ်ဴတာဓါတ္မွန္ (CT-Scan: Computed Tomography) ကေတာ့ ဆရာေရ ဒီၿမိဳ႕မွာ Available ကို မျဖစ္တာ။
ဒီတပတ္ေတာ့ ဤမွ်သာ။
အာေရာဂ်ံပရမံလာဘံ
တကၠသိုလ္ လွမြန္
1 comments
Labels:
burmese,
public health
Thursday, September 13, 2007
Call for abstracts: Investing in Young People’s Health and Development
CALL FOR ABSTRACTS: Investing in Young People’s Health and Development: Research that Improves Policies and Programs
An International Conference
April 27-29, 2008 (April 30 optional sessions)
Abuja, Nigeria
Primary sponsors: Bill and Melinda Gates Institute for Population and Reproductive Health, Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health, USA; Institute of Public Health, Obafemi Awolowo University; and Center for Population and Reproductive Health, University of Ibadan; and Nigeria’s federal ministries of health, youth, and education; in partnership with a consortium of more than 20 international and national organizations
Dear Colleagues:
On behalf of the international and local organizing committees, we would like to bring this important upcoming international conference to your attention and ask that you circulate this announcement widely to interested persons.
The conference organizers invite the submission of research abstracts with direct program or policy implications for youth development programs in developing nations for review for oral or poster presentation. The attached files, Call for Abstracts and Abstract Submission Form and Guidelines, provide detail on the conference objectives and themes. The deadline for submission of abstracts to gates@jhsph.edu is November 15, 2007.
The conference will open the evening of Sunday, April 27, 2008 and be followed by two full days of conference sessions. April 30 program is reserved for optional follow-on, youth-friendly, translational activities that we anticipate partner organizations will be sponsoring. More information is available from the conference website: www.jhsph.edu/gatesinstitute/policy_practice/adolhealth. Shortly, travel support application forms will be available as well from the website.
Organizations interested in sponsoring skill-building or related workshops around the conference schedule are invited to contact Ms. Natalie Culbertson at gates@jhsph.edu. Sponsored workshops may be scheduled either for the daytime of April 27 or on April 30. Other questions about the conference may be directed to this email address as well.
As some of you may be aware, the 3rd African Conference on Sexual Health and Rights is also being convened in Abuja, Nigeria, in February 2008 (www.africasexuality.org). Although in the same location and covering related themes, the Investing in Youth Health and Development Conference will take place in April, is internationally oriented, focused on young people, and concentrates on the accumulated research and program evidence that can inform young people’s health and development programs.
We look forward to receiving your abstracts and thank you for sharing this e-mail broadly.
Sincerely,
Robert Blum, Amy Tsui, Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health
Oladosu Ojengbede, University of Ibadan, Nigeria
Adesegun Fatusi, Obafemi Awolowo University, Nigeria
0
comments
Labels:
announcement,
english,
public health
Wednesday, September 5, 2007
Barriers of Access to Healthcare
၅၊ ၉၊ ၂၀၀၇
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈရရွိေရး အတြက္ အတားအဆီးမ်ား
ျမန္မာလိုေတာ့ “ေပးကားေပး၏မရ” ဟု ဆိုရိုးရွိသည္။ ထို႔အတူ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈတြင္ ေပးကားေပး၏မရ ဆိုေသာ အျဖစ္မ်ား မ်ားစြာရွိ၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဆးစြမ္းလွသည္ဟု နာမည္ႀကီးေသာ ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ျပသခြင့္ရမည္။ အေကာင္းဆံုးဆိုေသာ ေဆးရံုတြင္ ေလေအးေပးစက္ဖြင့္ေပးထားေသာ အခန္း၌ ကိုယ္ပိုင္သူနာျပဳဆရာမတစ္ဦးထားရွိ ကုသေပးမည္။ မည္သည့္ေဆးဆိုင္တြင္မွ ၀ယ္ယူမရႏိုင္သည့္ ႏိုင္ငံျခားမွ တိုက္ရိုက္တင္သြင္းလာေသာ ေဆးမ်ားျဖင့္ သံုးစြဲကုသေပးမည္။ တခုသာလိုသည္ တစ္ေထာင္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားကို ဂံုနီအိတ္ႏွင့္ ထမ္းၿပီးသာ ယူလာခဲ့ပါ။
အစိုးရ ေဆးရံု ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ဆရာ၀န္မ်ား၊ သူနာျပဳမ်ား၊ အျခား၀န္ထမ္းမ်ား ခန္႔ထားေပးသည္။ လူေတြက ဘာေၾကာင့္မ်ား မသြားၾကတာပါလိမ့္။ စဥ္းစားစရာပင္။
အရည္အေသြးမီ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား မရွိမဟုတ္။ ရွိသည္။ ရႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ..
အမ်ားစုအတြက္ လက္လွမ္းမမီႏိုင္။ ဘာေတြကမ်ား တားဆီးထားပါလိမ့္။ ထိုအတားအဆီးမ်ားကို ေလးမ်ိဳး ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ၾကည့္ႏိုင္သည္။
- Psychological barrier
- Physical barrier
- Administrativ barrier
- Financial barrier
1. Psychological barrier ( စိတ္တြင္း အတားအဆီး )
လူနာ ႏွင့္ မိသားစု၏ စိတ္တြင္းမွ ျဖစ္ေနေသာ အတားအဆီးျဖစ္သည္။ ဒီေရာဂါကေတာ့ ေဆးၿမီးတိုေလးနဲ႔ဆို ေပ်ာက္သြားမွာပဲ။ ေဆးရံု ေဆးခန္းသြားျပလဲ ေကာင္းမွာ မဟုတ္ပါဘူးဟု ထင္ေနျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ေဆးရံု ေဆးခန္းမ်ားမွ အရည္အေသြးမီ ကုသမႈ မျပဳေပးျခင္းေၾကာင့္ တိမ္းပါးသြားသည္မ်ားကို ေတြ႔ျမင္ၾကားသိရျခင္းေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းေနျခင္းသည္လည္း ဤေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ အက်ံဳး၀င္ေလသည္။
2. Physical barrier ( ေနရာေဒသ အတားအဆီး )
လူနာ့အိမ္ႏွင့္ ေဆးရံုေဆးခန္း ေ၀းေနျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ - အနီးဆံုး ေဆးရံုက ေျခလ်င္ ၂-ရက္ေလာက္ ေလ်ာက္ရမည္ဆိုလ်င္ ေတာ္ရံုတန္ရံုျဖင့္ေတာ့ သြားလိမ့္မည္မဟုတ္။
3. Administrative barrier (အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အတားအဆီး)
ေဆးရံု ေဆးခန္း၏ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားအရ ၾကန္႔ၾကာျခင္း၊ ကုသမႈ မေပးႏိုင္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ ဥပမာ - ေဆးကုသခြင့္ရဖို႔အတြက္ လူမႈဖူလံုေရးကဒ္ရွိရမည္၊ စက္ရံုမွ ဆရာ၀န္၏ လႊဲပို႔စာ ပါလာရမည္ စသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား မျပည့္စံု၍ ေဆးကုသခြင့္ မရရွိျခင္း။ အခ်ိဳ႕ေသာ အန္ဂ်ီအို ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ေဆးခန္းဖြင့္ရာ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္ေၾကာင္းအေထာက္အထားပါမွ ေဆးကုသေပးမည္ ဆိုသည့္ အခ်က္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသား သေဘာတူေၾကာင္း ေထာက္ခံစာပါရမည္၊ သက္ဆိုင္ရာ ရ၀တ ထံမွ ကေလး ၂ေယာက္ရွိေၾကာင္း ေထာက္ခံစာပါရမည္၊ သားေၾကာျဖတ္ ဘုတ္အဖြဲ႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ပါရမည္၊ သို႔မွသာ သားေၾကာျဖတ္ေပးမည္ ဆိုသည္မ်ိဳးသည္ ဤ Administrative barrier ( အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အတားအဆီး ) အမ်ိဳးအစားတြင္ အက်ံဳး၀င္ေလသည္။ လူနာမိသားစုက ေဒသခံ ဘာသာစကားသာ ေျပာတတ္သည္။ ဆရာ၀န္ကလည္း ဗမာလိုသာ ေျပာတတ္သည္။ ဘာသာျပန္ကမရွိ။ ဤသည္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဆိုင္ရာ အတားအဆီး တစ္မ်ိဳးပင္။
4. Financial barrier ( ေငြေၾကး အတားအဆီး )
ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္ျခင္းပင္။ ေဆးဖိုး၊ ကုသခ၊ ခရီးစရိတ္ စသည္မ်ားကို မတတ္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ မရရွိပါဟု ဆိုလာလ်င္ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ မရရွိသနည္း ဆိုသည္ကို စံုစမ္းဖို႔လိုသည္။ လူနာ ႏွင့္ မိသားစုတို႔က ေဆးရံုေဆးခန္း ေၾကာက္တတ္ျခင္းေၾကာင့္ ကုသမႈ မခံယူျခင္းကို ေဆးရံုေဆးခန္း အေရအတြက္ တိုးဖြင့္ေပးျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းမရႏိုင္။ အလားတူပင္ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္၍ လာေရာက္ကုသျခင္း မျပဳသူမ်ားကို ေဆးရံုတြင္ ေဆးကုသျခင္းသည္ ေဆးၿမီးတိုျဖင့္ ကုသျခင္းထက္ေကာင္းေၾကာင္း တရားေဟာေန၍ အလကားပင္။ အနာသိမွေဆးရွိႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါလား။
မိမိ၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေဆးကုသမႈမရရွိေသာ အျဖစ္မ်ား ႀကံဳလာပါက မည္သည့္ အတားအဆီးက ဒုကၡေပးေနသလဲ ဆိုတာကို အေျဖရွာၾကည့္ပါ။ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါလိမ့္မည္။
အာေရာဂ်ံပရမံလာဘံ
တကၠသိုလ္ လွမြန္
0
comments
Labels:
burmese,
public health
Sunday, September 2, 2007
Moving House
၂၊ ၉၊ ၂၀၀၇
အိမ္ေျပာင္းၿပီ
ယေန႔ အိမ္ေျပာင္းသည္။ သိပ္ကား မေ၀းလွ။ သံုးဘေလာက္ခန္႔သာေ၀းသည္။
စင္ဒီ ဆိုသည့္ အေမရိကန္ အမ်ိဳးသမီးႀကီး တစ္ဦးပိုင္ေသာ အိမ္တစ္အိမ္ပင္။ သူမ ေျပာျပခ်က္အရ ထိုအိမ္ကို သူမ စေျပာင္းလာသည့္အခ်ိန္က ကြ်န္ေတာ္ေမြးသည့္ ႏွစ္ ႏွင့္ တစ္ႏွစ္တည္းပင္ (အေတာ္ ၾကာေလၿပီ) ။ အိမ္က ၁၅ ေပ၊ ေပ ၄၀ ခန္႔ရွိမည့္ သံုးထပ္ ျဖစ္သည္။ ေအာက္ဆံုးထပ္တြင္ ဧည့္ခန္း၊ ထမင္းစားခန္း ႏွင္ မီးဖိုတို႔ ရွိၿပီး အလည္ထပ္တြင္ အိမ္ရွင္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးေနေလသည္။ အေပၚဆံုးထပ္ရွိ အိပ္ခန္း ႏွစ္ခန္းကို အငွားထားေလသည္။
အိမ္ကား အေတာ္ပင္ ထိမ္းသိမ္းထားသည့္ပံုရွိသည္။ ဧည့္ခန္း၊ ထမင္းစားခန္း ႏွင့္ မီးဖိုတို႔ကား ဖိတ္ဖိတ္ေတာက္ေနသည္။ ေခတ္ေပၚ ပရိေဘာဂမ်ားျဖင့္ကားမဟုတ္။ ေရွးလက္ရာ ပရိေဘာဂမ်ား ကုန္ကုန္ေျပာရလွ်င္ ဂက္စ္ မီးဖိုေတာင္ ေရွးေရွးတုန္းက ဂက္စ္မီးဖိုႏွင့္ ျဖစ္ေလသည္။ သေဘာေကာင္းပံုရေသာ အမ်ိဳးသမီးႀကီးကား စည္းကမ္းလည္း ႀကီးပံုရသည္။ ဤအိမ္တြင္ ဘယ္လို ဆီသတ္ရပါလိမ့္။ ငပိရည္မ်ား ႀကိဳမိပါက ေခါင္းႏွင့္ ဆင္းရကိန္းရွိသည္ ဟု ဖာသာေတြးမိသည္။
ကြ်ႏု္ပ္အိပ္ခန္းကား အေနာက္ဖက္လွည့္ ျဖစ္ၿပီး အက်ယ္အ၀န္းအားျဖင့္ ၁၀ ေပ၊ ၁၅ ေပခန္႔ ရွိေပမည္။ ကုတင္၊ ေမြ႔ရာ၊ အိပ္ယာခင္း၊ စာၾကည့္စားပြဲ၊ အစရွိသည္ အစံုအလင္ ရွိၿပီးသားျဖစ္၍ အေတာ္ပင္ စရိတ္ၿငိမ္းေလသည္။ ေရခ်ိးခန္း ႏွင့္ အိမ္သာကိုကား တထပ္တည္းရွိ အျခား အိမ္ငွား တစ္ဦးႏွင့္ တြဲသံုးရေပမည္။ ျပႆနာေတာ့ မရွိလွ။ အခန္းအားလွ်င္ သံုးရံုသာ။
အိမ္ငွားခက တစ္လလွ်င္ ၆၇၅ ေဒၚလာႏႈန္းျဖစ္သည္။ ေဘာ္လတီးမိုး ထံုးစံအရဆိုလ်င္ အနည္းငယ္မ်ားသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ပရိေဘာဂမ်ားပါ၀င္ျခင္း၊ မီးဖိုေခ်ာင္ပစၥည္းမ်ားသံုးခြင့္ရျခင္း၊ မီတာခ၊ ေရဖိုးမ်ား မစီစဥ္ရျခင္း စသည္တို႔က အေတာ္ပင္ အလုပ္ရႈပ္သက္သာေစသည္။
အိမ္ေျပာင္းရသည္ကေတာ့ သိပ္မသက္သာလွ။ ျမန္မာျပည္မွ ေရာက္စဥ္က ခရီးေဆာင္ ေသတၱာ ႏွစ္လံုးသာပါေသာ္လည္း၊ သံုးႏွစ္ၾကာလာၿပီးေနာက္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားႏွင့္ ပစၥည္းမ်ားက အေတာ္ စုမိေဆာင္းမိရွိလာသည္။ သို႔ေသာ္ ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ သူငယ္ခ်င္းမ်ားက အျခားၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕မွေန၍ တကူုးတက လာၿပီး ေျပာင္းကူၾကသည္။ တစ္ေယာက္တည္းသာ ေျပာင္းရမည္ဆိုပါက ေခါက္တုန္႔ေခါက္ျပန္ သြားရမည့္ အေျခအေနရွိသည္။ ေတာ္ေသး၏။
ယေန႔ေတာ့ ဤမွ်သာ။
စင္ဒီ ဆိုသည့္ အေမရိကန္ အမ်ိဳးသမီးႀကီး တစ္ဦးပိုင္ေသာ အိမ္တစ္အိမ္ပင္။ သူမ ေျပာျပခ်က္အရ ထိုအိမ္ကို သူမ စေျပာင္းလာသည့္အခ်ိန္က ကြ်န္ေတာ္ေမြးသည့္ ႏွစ္ ႏွင့္ တစ္ႏွစ္တည္းပင္ (အေတာ္ ၾကာေလၿပီ) ။ အိမ္က ၁၅ ေပ၊ ေပ ၄၀ ခန္႔ရွိမည့္ သံုးထပ္ ျဖစ္သည္။ ေအာက္ဆံုးထပ္တြင္ ဧည့္ခန္း၊ ထမင္းစားခန္း ႏွင္ မီးဖိုတို႔ ရွိၿပီး အလည္ထပ္တြင္ အိမ္ရွင္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးေနေလသည္။ အေပၚဆံုးထပ္ရွိ အိပ္ခန္း ႏွစ္ခန္းကို အငွားထားေလသည္။
အိမ္ကား အေတာ္ပင္ ထိမ္းသိမ္းထားသည့္ပံုရွိသည္။ ဧည့္ခန္း၊ ထမင္းစားခန္း ႏွင့္ မီးဖိုတို႔ကား ဖိတ္ဖိတ္ေတာက္ေနသည္။ ေခတ္ေပၚ ပရိေဘာဂမ်ားျဖင့္ကားမဟုတ္။ ေရွးလက္ရာ ပရိေဘာဂမ်ား ကုန္ကုန္ေျပာရလွ်င္ ဂက္စ္ မီးဖိုေတာင္ ေရွးေရွးတုန္းက ဂက္စ္မီးဖိုႏွင့္ ျဖစ္ေလသည္။ သေဘာေကာင္းပံုရေသာ အမ်ိဳးသမီးႀကီးကား စည္းကမ္းလည္း ႀကီးပံုရသည္။ ဤအိမ္တြင္ ဘယ္လို ဆီသတ္ရပါလိမ့္။ ငပိရည္မ်ား ႀကိဳမိပါက ေခါင္းႏွင့္ ဆင္းရကိန္းရွိသည္ ဟု ဖာသာေတြးမိသည္။
ကြ်ႏု္ပ္အိပ္ခန္းကား အေနာက္ဖက္လွည့္ ျဖစ္ၿပီး အက်ယ္အ၀န္းအားျဖင့္ ၁၀ ေပ၊ ၁၅ ေပခန္႔ ရွိေပမည္။ ကုတင္၊ ေမြ႔ရာ၊ အိပ္ယာခင္း၊ စာၾကည့္စားပြဲ၊ အစရွိသည္ အစံုအလင္ ရွိၿပီးသားျဖစ္၍ အေတာ္ပင္ စရိတ္ၿငိမ္းေလသည္။ ေရခ်ိးခန္း ႏွင့္ အိမ္သာကိုကား တထပ္တည္းရွိ အျခား အိမ္ငွား တစ္ဦးႏွင့္ တြဲသံုးရေပမည္။ ျပႆနာေတာ့ မရွိလွ။ အခန္းအားလွ်င္ သံုးရံုသာ။
အိမ္ငွားခက တစ္လလွ်င္ ၆၇၅ ေဒၚလာႏႈန္းျဖစ္သည္။ ေဘာ္လတီးမိုး ထံုးစံအရဆိုလ်င္ အနည္းငယ္မ်ားသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ပရိေဘာဂမ်ားပါ၀င္ျခင္း၊ မီးဖိုေခ်ာင္ပစၥည္းမ်ားသံုးခြင့္ရျခင္း၊ မီတာခ၊ ေရဖိုးမ်ား မစီစဥ္ရျခင္း စသည္တို႔က အေတာ္ပင္ အလုပ္ရႈပ္သက္သာေစသည္။
အိမ္ေျပာင္းရသည္ကေတာ့ သိပ္မသက္သာလွ။ ျမန္မာျပည္မွ ေရာက္စဥ္က ခရီးေဆာင္ ေသတၱာ ႏွစ္လံုးသာပါေသာ္လည္း၊ သံုးႏွစ္ၾကာလာၿပီးေနာက္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားႏွင့္ ပစၥည္းမ်ားက အေတာ္ စုမိေဆာင္းမိရွိလာသည္။ သို႔ေသာ္ ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ သူငယ္ခ်င္းမ်ားက အျခားၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕မွေန၍ တကူုးတက လာၿပီး ေျပာင္းကူၾကသည္။ တစ္ေယာက္တည္းသာ ေျပာင္းရမည္ဆိုပါက ေခါက္တုန္႔ေခါက္ျပန္ သြားရမည့္ အေျခအေနရွိသည္။ ေတာ္ေသး၏။
ယေန႔ေတာ့ ဤမွ်သာ။
6
comments
Labels:
baltimore,
burmese,
general
Saturday, September 1, 2007
Burmese Hours
၁၊ ၉၊ ၂၀၀၇
ျမန္မာ့ဓေလ့ အခ်ိန္နာရီမ်ား
မွတ္သားထားဖူးသည့္ ျမန္မာ့ဓေလ့ အခ်ိန္နာရီ အေခၚအေ၀ၚမ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။ မူရင္း အညြန္းကို စာပိုဒ္ ေအာက္ဆံုးတြင္ၾကည့္ပါရန္။
မူရင္းအညႊန္း
ကိုတံငါ
ၾကယ္နီ၏ ၀တၳဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္
၁ ၾသဂုတ္ ၂၀၀၁
ရာျပည့္စာအုပ္တိုက္
| နာရီ | ျမန္္မာအေခၚ |
| နံနက္ပိုင္း | |
| ၆ နာရီ | ေနထြက္စျပဳ |
| ၈ နာရီ | ေနထန္းတဖ်ား |
| ၁၀ နာရီ | ဆြမ္းခံျပန္ |
| ၁၂ နာရီ | ေနမြန္းတည့္ |
| ေန႔လည္ပိုင္း | |
| ၁ နာရီ | ေနမြန္းတိမ္း |
| ၂ နာရီ | ေနေစာင္း |
| ၃ နာရီ | ေနက် |
| ၄ နာရီ | ေနစြယ္က်ိဳး |
| ၅ နာရီ | ေနေအး |
| ၅ နာရီခြဲ - ၆ နာရီ | ေန၀င္ရီတေရာ၊ ေန၀င္ခ်ိန္ဆည္းဆာ၊ ေန၀င္ဖ်ိဳးဖ် |
| ညေနပိုင္း | |
| ၆ နာရီသာသာ | အိပ္တန္းတက္ |
| ၈ နာရီ | သူငယ္အိပ္ဆိတ္ |
| ၁၀ နာရီ | သက္ႀကီးေခါင္းခ် |
| ၁၁ နာရီ | လုလင္ျပန္ |
| ၁၂ နာရီ | သန္းေခါင္ၾကက္ |
| နံနက္အေစာပိုင္း | |
| ၃ နာရီေက်ာ္ | ၾကက္ဦးတြန္ |
| ၅ နာရီ | လင္းၾကက္ေဆာ္ |
မူရင္းအညႊန္း
ကိုတံငါ
ၾကယ္နီ၏ ၀တၳဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္
၁ ၾသဂုတ္ ၂၀၀၁
ရာျပည့္စာအုပ္တိုက္
3
comments
Labels:
burmese,
forget-me-not,
general
Tuesday, August 28, 2007
School Life (1)
၂၈၊ ၈၊ ၂၀၀၇
ေက်ာင္းတုန္းက ဘ၀ (၁)
မြန္းသက္ပန္ က တက္လာသည္ “ေက်ာင္းတုန္းက ဘ၀” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ေရးသားရန္ ဟူ၏။ ကစိုးထက္ ကလည္း သူေရးၿပီးေၾကာင္း ဆိုလာသည္။ အစက စမွ ဇာတ္ရည္လည္မည္။ စၾကစို႔ရဲ႕။
အတန္း ။ ။ မူႀကိဳ
ေက်ာင္း။ ။ တီခ်ယ္ေမေမ မူႀကိဳ၊ စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕
ခုႏွစ္ ။ ။ ၇၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္တစ္ႏွစ္
တီခ်ယ္ေမေမ မူႀကိဳစဖြင့္ရက္တြင္ ကေလးမ်ား၊ လိုက္ပို႔သူ မိဘမ်ား ပ်ားပန္းခတ္မွ် ရွိေနစဥ္ ဆံပင္ေကာက္ေကာက္ အသားညိဳညိဳျဖင့္ ေကာင္ေလးတစ္ေယာက္ ဆူပုတ္ပုတ္ျဖင့္ မူႀကိဳအခန္းထဲ ေရာက္လာေလသည္။ ထိုကေလးကား စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္၏ ေန႔သင့္ နံသင့္ ေပးထားခ်က္အရ “ေမာင္လွမြန္” မည္တြင္ေလ၏။
ဆရာမက ကေလးမ်ား စံုမစံု စစ္ေဆးရန္ နာမည္ ေခၚေလသည္။
ေကာင္ညိဳေလးက မထူးေပ။ ဆရာမက လူသိေနသျဖင့္ “ဟဲ့ .. ေမာင္လွမြန္ နာမည္ေခၚေနတာ ဘာလို႔ မထူးတာလဲ” ဟု စိတ္မရွည္သံျဖင့္ ေမးေလသည္။
ဒါနဲ႔ပဲ ... မိဘမ်ား စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ၀င္ရေလသည္။
ေနာက္ဆံုးမေတာ့ မိဘမ်ား အေလ်ာ့ေပးလိုက္ရကာ ေကာင္ညိဳေလး၏ အမည္မွာ ယေန႔တိုင္ “ရဲမြန္ျမင့္” ဟု တြင္ေလေတာ့သည္။
၀န္ခံခ်က္
မိခင္၏ ျပန္လည္ ေျပာျပခ်က္ကို ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္၍ တကယ့္ အျဖစ္မွန္ႏွင့္ ကြဲလြဲမႈ အနည္းငယ္ ရွိႏိုင္ပါသည္။
အတန္း ။ ။ မူႀကိဳ
ေက်ာင္း။ ။ တီခ်ယ္ေမေမ မူႀကိဳ၊ စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕
ခုႏွစ္ ။ ။ ၇၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္တစ္ႏွစ္
တီခ်ယ္ေမေမ မူႀကိဳစဖြင့္ရက္တြင္ ကေလးမ်ား၊ လိုက္ပို႔သူ မိဘမ်ား ပ်ားပန္းခတ္မွ် ရွိေနစဥ္ ဆံပင္ေကာက္ေကာက္ အသားညိဳညိဳျဖင့္ ေကာင္ေလးတစ္ေယာက္ ဆူပုတ္ပုတ္ျဖင့္ မူႀကိဳအခန္းထဲ ေရာက္လာေလသည္။ ထိုကေလးကား စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္၏ ေန႔သင့္ နံသင့္ ေပးထားခ်က္အရ “ေမာင္လွမြန္” မည္တြင္ေလ၏။
ဆရာမက ကေလးမ်ား စံုမစံု စစ္ေဆးရန္ နာမည္ ေခၚေလသည္။
“ခင္ခ်စ္ခ်စ္ေခ်ာ”
“ရွိပါတယ္ရွင့္”
“ရဲမင္းပိုင္”
“ရွိပါတယ္ခင္ဗ်ာ့”
...
“ေမာင္လွမြန္”
..
“ေမာင္လွမြန္”
..
ေကာင္ညိဳေလးက မထူးေပ။ ဆရာမက လူသိေနသျဖင့္ “ဟဲ့ .. ေမာင္လွမြန္ နာမည္ေခၚေနတာ ဘာလို႔ မထူးတာလဲ” ဟု စိတ္မရွည္သံျဖင့္ ေမးေလသည္။
ေကာင္ညိဳေလး။ ။ ကြ်န္ေတာ့္နာမည္ ေမာင္လွမြန္ မဟုတ္ဘူး ဆရာမ။ဆရာမ မ်က္စိေရာ နားေရာ ရႈပ္သြားကာ ေကာင္ညိဳေလး အေမထံ စာေရးလိုက္ေလသည္။
ဆရာမ။ ။ဟဲ့ .. ဒါ မင္းအေမ ေျပာတဲ့ နာမည္ပဲ။ ေမာင္လွမြန္ မဟုတ္ရင္ မင္းနာမည္ က ဘာတုန္း။
ေကာင္ညိဳေလး။ ။ ကြ်န္ေတာ့္နာမည္ “ရဲမြန္ျမင့္” ပါ။
“ကေလး အေမရွင့္ ... ကေလးမွာ နာမည္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိလ်င္ ေျပာေစလိုပါတယ္။ မူႀကိဳေက်ာင္းတြင္ မည္သည့္ အမည္ကို သံုးမည္ ဆိုသည္ကိုလည္း တစ္ပါတည္း ေျပာပါရွင့္။ ကေလးက သူ႔အမည္ကို “ရဲမြန္ျမင့္” ဟု ေျပာေနပါတယ္။ ေက်ာင္းအပ္ စာရင္းထဲရွိ အမည္မွာ “ေမာင္လွမြန္” ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒါနဲ႔ပဲ ... မိဘမ်ား စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ၀င္ရေလသည္။
မိခင္။ ။ သား ... မင္းနာမည္က ေမာင္လွမြန္ေလ။
ေကာင္ညိဳေလး။ ။ ဟာ .. အေမကလည္း ဒီ “ေမာင္လွမြန္” ဆိုတာႀကီး မႀကိဳက္ပါဘူး။ အေျခာက္နာမည္နဲ႔တူတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘာသာ “ရဲမြန္ျမင့္” လို႔ ေျပာင္းလိုက္တာ။
မိခင္ (အံ့ၾသသြားဟန္ျဖင့္)။ ။ အဲဒီ နာမည္ကေရာ ဘယ္လိုရတာတုန္း။
ေကာင္ညိဳေလး။ ။ သား သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာ “ရဲ” နဲ႔ စတဲ့သူေတြရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီး အဲဒီ စာလံုးက ေယာက္်ားဆန္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အေဖ့နာမည္က “ျမင့္” နဲ႔ဆံုးေတာ့ အဲဒီစာလံုးကို ယူလိုက္တယ္။ နကို နာမည္က “မြန္” ကိုေတာ့ ဆက္သံုးထားတယ္ေလ။ “ရဲမြန္ျမင့္” ျဖစ္ေရာေပါ့။
ေနာက္ဆံုးမေတာ့ မိဘမ်ား အေလ်ာ့ေပးလိုက္ရကာ ေကာင္ညိဳေလး၏ အမည္မွာ ယေန႔တိုင္ “ရဲမြန္ျမင့္” ဟု တြင္ေလေတာ့သည္။
၀န္ခံခ်က္
မိခင္၏ ျပန္လည္ ေျပာျပခ်က္ကို ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္၍ တကယ့္ အျဖစ္မွန္ႏွင့္ ကြဲလြဲမႈ အနည္းငယ္ ရွိႏိုင္ပါသည္။
5
comments
Labels:
autobio,
burmese,
general
Tuesday, August 21, 2007
3D Fund will use 21 million dollar in 2007-08
၂၁၊ ၈၊ ၂၀၀၇
သရီးဒီဖန္ ၂၀၀၇-၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚလာ ၂၁ သန္းသံုးမည္
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ခုခံက်ေရာဂါ၊ တီဘီေရာဂါ ႏွင့္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ တို႔ကို တိုက္ဖ်က္ရန္ ၾသစေတးလ် ႏွင့္ ဥပေရာပသမဂၢ (European Union) အဖြဲ႔၀င္ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ အဂၤလန္၊ နယ္သာလန္၊ ေနာ္ေ၀း၊ ဆြီဒင္ တို႔က 3DFund (Three Diseases Fund) ေခၚ ရန္ပံုေငြ တစ္ရပ္ကို ထူေထာင္ခဲ့ေလသည္။ စီမံကိန္း သက္တမ္း ၅ ႏွစ္အတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၁၀၀ ခန္႔ကို သံုးစြဲသြားမည္ဟု ဆိုေလသည္။ အဆိုပါ ရန္ပံုေငြသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ လတ္တေလာ ရရွိေနေသာ လူမႈကူညီေရး အေထာက္အပံ့မ်ားအနက္ အမ်ားဆံုးဟု ဆိုႏိုင္ေပမည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာတြင္စတင္ေသာ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံအဖြဲ႔မ်ား၊ အန္ဂ်ီအိုမ်ား စုစုေပါင္း ၂၅ ဖြဲ႔ကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၁ သန္းေက်ာ္ ေထာက္ပံ့သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း 3DFund ၀က္ဆိုက္ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
စာကိုး
Funding Round 1, Three Diseases Fund, retrieved from http://www.3dfund.org/funding.html on August 21, 2007.
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာတြင္စတင္ေသာ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြက္ ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံအဖြဲ႔မ်ား၊ အန္ဂ်ီအိုမ်ား စုစုေပါင္း ၂၅ ဖြဲ႔ကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၁ သန္းေက်ာ္ ေထာက္ပံ့သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း 3DFund ၀က္ဆိုက္ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
စာကိုး
Funding Round 1, Three Diseases Fund, retrieved from http://www.3dfund.org/funding.html on August 21, 2007.
0
comments
Labels:
burmese,
hiv,
malaria,
news,
public health,
tb
Monday, August 20, 2007
Mini Reunion
၂၀၊ ၈၊ ၂၀၀၇
ငယ္သူငယ္ခ်င္းမ်ား ဆံုေလသည္
၀ါရွင္တန္၊ ဒီစီ ၿမိဳ႕၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု။
5
comments
Labels:
autobio,
burmese,
forget-me-not,
friends
Sunday, August 19, 2007
(Daw) Swe Zin Htaik
၁၉၊ ၈၊ ၂၀၀၇
(ေဒၚ) ေဆြဇင္ထိုက္လည္း ဘေလာက္ေရးေလၿပီ
ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ အျဖစ္မွ လူမႈကူညီေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အခ်ိန္ျပည့္ လုပ္ေဆာင္ေနေသာ (ေဒၚ) ေဆြဇင္ထိုက္ တစ္ေယာက္ ဘေလာက္ေလာက ကို ေျခခ်လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေမာင္းထု အပ္ပါသည္။
0
comments
Labels:
burmese,
hiv,
news,
public health
Touched (1)
၁၉၊ ၈၊ ၂၀၀၇
ရင္ကိုထိမွန္ေသာ စာစုမ်ား (၁)
“က်ေနာ္ႀကီးလာရင္ ဘာလုပ္မလဲဆိုတာ က်ေနာ္မေျပာတတ္ဘူး။
အမႈိက္ပံုႀကီးေတြ ရွိေနရင္ေတာ့ က်ေနာ္ ထမင္းမငတ္ဘူးလို႔ ထင္တာပဲ။
က်ေနာ္ႀကီးလာရင္ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ပစၥည္းေတြေကာက္ႏိုင္မယ္။”
ေက်ာ္စြာ
ေက်ာ္စြာ (ေခၚ) အ၀ါေလးဆိုတာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ အမႈိက္ပံု တစ္ခုမွာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနရတဲ့ ကေလးငယ္ေလးတစ္ေယာက္။ မုတၱမက ဆိုေတာ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားလို႔ပဲ ဆိုရမယ္ထင္ပါတယ္။ ခိုင္မာေက်ာ္ေဇာရဲ႔ ဒီေဆာင္းပါး ကို ဖတ္ၿပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္လြန္းလို႔ မ်က္ရည္မ်ားေတာင္ ၀ိုင္းလာမိပါရဲ႕။ ဒီလိုဘ၀ေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား မ်ားေနပါၿပီလဲ။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ကေတာ့ လံုၿခံဳေအးခ်မ္းတဲ့ အခန္းထဲမွာ ေနာက္ဆံုးေပၚ အီလက္ထရြန္းနစ္ပစၥည္းေတြနဲ႔ ကမာၻ႕ကြန္ယက္ႀကီးေပၚ ေလ်ာက္သြားေနလိုက္ၾကတာ ကိုယ့္ေသြးခ်င္း ညီအကို၊ ေမာင္ႏွစ္မေတြက တစ္ျခားႏိုင္ငံမွာ အမႈိက္လုေကာက္ၿပီး အသက္ေမြးေနရေလရဲ႔။ ဒီအျဖစ္မ်ိဳးေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မတားဆီးႏိုင္ၾကေတာ့ဘူးလား။ မတားဆီးခ်င္ၾကေတာ့ဘူးလား။
အေပၚက လင့္ကို မသြားႏိုင္သူမ်ားအတြက္ မူရင္းေဆာင္းပါးကို ဖတ္ရန္ “Read More” ကို ႏွိပ္ပါ။
ရသလြင္ျပင္
အ၀ါေရာင္ ေခါင္းစြပ္ေလး
ခိုင္မာေက်ာ္ေဇာ| ၾသဂုတ္ ၇၊ ၂၀၀၇
က်ေနာ့္ နာမည္ေက်ာ္စြာကို လူေတြက ‘ငစြာ’လို႔ ေခၚလို႔ေခၚ ‘အ၀ါေလး’လို႔ ေခၚလိုေခၚနဲ႔
က်ေနာ္ မႀကိဳက္ပါဘူးလို႔ ဘယ္ေလာက္ပဲေျပာေျပာ ဘယ္လိုမွ ေျပာမရဘူး။ ‘ငစြာ’လို႔ေခၚၾကတာက က်ေနာ္က စြာလို႔တဲ့။ ‘အ၀ါေလး’ လို႔ေခၚၾကတာကေတာ့ ေခါင္းစြပ္အ၀ါေရာင္ေလးကို က်ေနာ္အၿမဲတမ္းစြပ္ထားလို႔ ‘ငစြာ’လို႔ေခၚတာ က်ေနာ္ မႀကိဳက္ပါဘူး။ က်ေနာ္က စြာတာမွ မဟုတ္တာ။ ဒီအမႈိက္ပံုႀကီးမွာ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ပစၥည္းရဖို႔ သူ႔ထက္ငါ လူတိုင္း တိုးေ၀ွ႔ေနၾကတာပဲ။ က်ေနာ္လည္း သူမ်ားေတြလိုပဲ တိုးေ၀ွ႔ေကာက္တာပဲဟာ။ ဒီလိုမွ မတိုးရင္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လို ထမင္းစားမလဲ။
အ၀ါေရာင္ေခါင္းစြပ္ေလးကို အၿမဲတမ္းစြပ္ထားလို႔ ‘အ၀ါေလး’လို႔ေခၚတာေတာ့ ေခၚေပါ့။ ဘာေၾကာင့္မွန္းေတာ့ မသိဘူး အဲဒီ ပလတ္စတစ္ အ၀ါေရာင္ ေခါင္းစြပ္ ေလးကို က်ေနာ္ သေဘာက်တယ္။ အဲဒီေခါင္းစြပ္ကေလး စြပ္ထားရင္ ေလလည္း လံုတယ္။ မိုးလည္းလံုတယ္။ က်ေနာ့္ ဆံပင္ေတြ၊ မ်က္စိေတြ၊ နားေတြထဲလည္း အမိႈက္ေတြ၊ ရႊံ႕ေတြ မစင္ေတာ့ဘူး။
အဲဒီေခါင္းစြပ္အ၀ါေလးက က်ေနာ္နဲ႔လည္း လိုက္တယ္တဲ့။ အမႈိက္ကားႀကီးေတြ လာခ်ိန္နီးလို႔ ဓားေကာက္ကိုကိုင္၊ ပီနံအိတ္ကို သိုင္းလြယ္ၿပီး အဲဒီေခါင္းစြပ္အ၀ါေလးကို စြပ္ၿပီး အမႈိက္ကြင္းႀကီးထဲ က်ေနာ္ဆင္းၿပီဆို ‘ငစြာေလးလာၿပီေဟ့’၊ ‘အ၀ါေလးလာၿပီေဟ့’နဲ႔ က်ေနာ့္ကို အမ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာင္ၾက ေနာက္ၾကတယ္။
အဲဒီထဲမွာ ဟိုဘက္တဲက ေရႊက်င္လင္မယားက အဆိုးဆံုးပဲ။
သူတို႔မွာ သားသမီးမရွိေတာ့ က်ေနာ့္ကို သူတို႔ ခ်စ္လည္းခ်စ္လို႔ ေခၚတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္သိပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္ထက္ငယ္တဲ့ ကေလးေတြက လူႀကီးေတြေခၚသလို လိုက္လိုက္ေခၚတာ က်ေနာ္ မႀကိဳက္ပါဘူး။
‘သန္းထြန္းေလး’ဆို အဆိုးဆံုးပဲ။ မႀကိဳက္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ေျပာတာ အခါတေထာင္ေလာက္ရွိေတာ့မယ္။
ဒါလည္းမရဘူး။ သူက သူ႔အေဖအားကိုးနဲ႔ က်ေနာ့္ကို လိုက္လိုက္ၿပီးေတာ့ ေျပာင္ေနတာ။
အဲဒီေကာင္ကို က်ေနာ္ တခါတခါ ဆြဲထိုးပစ္ခ်င္တယ္။
က်ေနာ္တို႔ အမႈိက္ပံုမွာေတာ့ သန္းထြန္းေလးတို႔ အမ်ဳိးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။
အိမ္ ၄၀ ေက်ာ္မွာ သူတို႔အမ်ဳိးက တ၀က္ေလာက္ရွိတယ္။
က်ေနာ္တို႔ အခုေနတဲ့ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ ဘတ္စံကြင္းထဲက အမိႈက္ပံုႀကီးကို
သန္းထြန္းေလးတို႔ အေဖေတြ အရင္ဆံုးေရာက္တာတဲ့။
သန္းထြန္ေလးတို႔က ပဲခူးဘက္ကလို႔ ေျပာတာပဲ။ သူတို႔အမ်ဳိးေတြက ပဲခူး၊ သနပ္ပင္၊ ဒိုက္ဦးစံုေနတာပဲ။
က်ေနာ္တို႔က မုတၱမ ကမ္းေျခစုက လာတာ။
ဒီအမိႈက္ပံုႀကီးမွာ နယ္စံုက လူေတြရွိတယ္။
က်ေနာ္တို႔ တဲနားက ေရႊက်င္လင္မယားဆိုရင္ ေရႊက်င္ကလာလို႔ ေရႊက်င္လင္မယားလို႔ ေခၚၾကတာေလ။
က်ေနာ္တို႔ အမိႈက္ပံုႀကီးမွာ မြန္၊ ကရင္၊ ဗမာ လူမ်ဳိးလည္းစံုတယ္။
နယ္စံု လူစံုဆုိေတာ့ ခဏခဏလည္း စကားမ်ားၾက၊ ရန္ေတြျဖစ္ၾကနဲ႔။
အမႈိက္ကားႀကီးေတြလာလို႔ အမိႈက္ေတြသြန္ခ်ၿပီဆို သူ႔ထက္ငါ တိုးေ၀ွ႔လုယက္ၿပီဆိုရင္
စကားေတြမ်ားၾကၿပီ။ ရန္ေတြျဖစ္ၾကၿပီ။
ေကာက္ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြေပ်ာက္လို႔၊ ခိုးလို႔ ရန္ျဖစ္ၾကတာေတြလည္းရွိတယ္။
ေနာက္ေတာ့လည္း ျပန္တည့္သြားၾက။ ျပန္ေခၚၾကတာပဲ။
က်ေနာ္လည္း ၁ ခါ ၂ ခါ ေတာ့ ရန္ျဖစ္ဖူးတယ္။
သန္းထြန္းေလးနဲ႔ သန္းထြန္းေလးတို႔ အမ်ဳိးေတြနဲ႔ပဲေပါ့။
သူတို႔က အမ်ဳိးေတာင့္တယ္။ အရင္ေရာက္တယ္ဆိုၿပီး ေနရာတကာ ဆရာလုပ္ခ်င္တယ္။
က်ေနာ္တို႔လို ကေလးေတြဆိုရင္လည္း သူ႔အေဖက ေအာ္လိုက္ ေငါက္လိုက္ အၿမဲလုပ္တယ္။
သူ႔အေဖက ထိုင္းစကားလည္းတတ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အမိႈက္ပံုမွာေတာ့ ဆရာႀကီးေပါ့။
ဒီအမိႈက္ပံုကို ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ထိုင္းလင္မယားနဲ႔လည္း သူက အဆင္ေျပတယ္။
အဆင္ေျပမွာေပါ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာလုပ္တယ္၊ ဘယ္မွာေရာင္းတယ္ဆိုတာကို သူက သတင္းသြားသြားေပးတာကိုး။
အခုေတာ့ အဲဒီထိုင္းလင္မယားက က်ေနာ္တို႔အမိႈက္ပံုမွာ သန္းထြန္းေလး အေဖကို လူႀကီးတင္ထားေပးတယ္။
အမႈိက္ပံုကရတဲ့ ပစၥည္းေတြကိုလည္း အရင္ကလို က်ေနာ္တို႔ ေရာင္းခ်င္တဲ့ေနရာမွာ ေရာင္းလို႔မရေတာ့ဘူး။
အရင္ကလည္း က်ေနာ္တို႔ ေရာင္းခ်င္တဲ့ေနရာမွာ ေရာင္းလို႔ရတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
အဲဒီ ထိုင္းလင္မယားဆီမွာပဲ ေရာင္းရတယ္။
သူတို႔က ဒီအမိႈက္ပံုႀကီးကို ခ်ဳပ္ထားတာဆိုေတာ့ ေစ်းႏွိမ္ၿပီးေတာ့ ၀ယ္တာေပါ့။
ဒါေပမယ့္လည္း ေစ်းပိုရမယ္ထင္တဲ့ေနရာမွာ အဲဒီထိုင္းေတြမသိေအာင္ သြားသြားၿပီးေတာ့ ခိုးေရာင္းၾကတယ္။
အခု သန္ထြန္းေလးတို႔အေဖကို လူႀကီးတင္ထားေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ခိုးေရာင္းလို႔ရေတာ့မွာလဲ။
သူတို႔က က်ေနာ္တို႔နဲ႔ပဲ အတူတူေနတာဆိုေတာ့ အကုန္သိတာေပါ့။
ၿပီးေတာ့ သူတို႔အမ်ဳိးေတြကလည္း အမ်ားႀကီးဆိုေတာ့ ဘယ္သူဘာလုပ္တယ္ဆိုတာ
သူတို႔က မ်က္လံုးေဒါက္ေထာက္ ၾကည့္ေနတာ။
ေခါင္းစြပ္အ၀ါေလးက ဒီအမိႈက္ပံုႀကီးထဲကပဲ က်ေနာ္ရတာ။
က်ေနာ္ရတာ တႏွစ္ေတာင္ေက်ာ္သြားၿပီ။
ေခါင္းစြပ္ကေလးရဲ႕ ေအာက္ဘက္မွာ ၾကယ္သီးေပါက္ကေလးေတြပါေတာ့
အဲဒီေခါင္းစြပ္ကေလးဟာ အက်ႌနဲ႔တြဲၿပီး၀တ္တာလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။
အရင္ကေတာ့ အဲဒီေခါင္းစြပ္ကေလးနဲ႔တြဲ၀တ္တဲ့ အက်ႌအ၀ါေရာင္ေလးမ်ား
အမိႈက္ကားႀကီးေတြနဲ႔ ပါလာမလားလို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္ေနေသးတယ္။
အခုေတာ့ က်ေနာ္ မေမွ်ာ္ေတာ့ပါဘူး။
ဒီအမိႈက္ပံုႀကီးကို က်ေနာ္ေရာက္တာ ၂ႏွစ္ေက်ာ္ ၃ ႏွစ္ရွိၿပီ။
အခုက်ေနာ့္အသက္ ၁၄ ႏွစ္ထဲ၀င္ၿပီဆိုေတာ့ က်ေနာ္ ၁၁ ႏွစ္ေက်ာ္အရြယ္ေလာက္ စေရာက္တာေပါ့။
ေပ်ာ္ေတာ့ ဘယ္ေပ်ာ္မွာလဲ။
ဒါေပမယ့္ ဒီအမိႈက္ပံုႀကီးက က်ေနာ္တို႔ကို ထမင္းေကြ်းတာဆုိေတာ့ မေပ်ာ္လည္းေန ေပ်ာ္လည္းေနေပါ့။
မုတၱမမွာ ေနတုန္းကဆို က်ေနာ္တို႔ ထမင္းနပ္မွန္ေအာင္ စားရတာမဟုတ္ဘူး။
အေဖကူလီ မထမ္းႏိုင္တဲ့ေန႔ေတြဆိုရင္ ေရေသာက္ၿပီးေတာ့ပဲ ေနရတယ္။
အေမကေတာ့ က်ေနာ္ငယ္ငယ္ေလးထဲက ေသသြားတယ္လို႔ အေဖကေျပာတယ္။
အေဖဆံုးၿပီးမွ က်ေနာ္ ဒီအမႈိက္ပံုကို ေရာက္လာတာ။
က်ေနာ့္ဦးေလးက ဒီအမႈိက္ပံုမွာ အလုပ္လုပ္တာ အဆင္ေျပတယ္လို႔ေျပာၿပီး
က်ေနာ့္ကို ျပန္ေခၚလို႔ က်ေနာ္ေရာက္လာတာ။
က်ေနာ္တခါမွ ေက်ာင္းမေနဖူးဘူး။ က်ေနာ့္အေဖလည္း ေက်ာင္းမေနဖူးဘူးတဲ့။
ဦးေလးကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မြန္ရြာက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ေနခဲ့ဖူးတယ္လို႔ ေျပာတာပဲ။
ေက်ာင္းတခါမွ မေနဘူးေတာ့ ေက်ာင္းေနခ်င္သလား မေနခ်င္ဘူးလားဆိုတာ က်ေနာ္ မေျပာတတ္ဘူး။
သန္းထြန္းေလးလည္း က်ေနာ့္လိုပဲ ေက်ာင္းမေနဖူးဘူး။
ဒီအမိႈက္ပုံႀကီးထဲမွာ က်ေနာ္တို႔အရြယ္ေတြရွိေတာ့ရွိတယ္။ အမ်ားႀကီးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
က်ေနာ္၊ သန္းထြန္းေလး၊ ကြာစိ၊ ငတိုးနဲ႔ မိခက္တို႔ပဲရွိတယ္။
က်န္တဲ့ကေလးေတြကေတာ့ ေက်ာင္းေနပါတယ္။
ဒီအမိႈက္ပံုႀကီးအနားမွာ ေက်ာင္းရွိတယ္။ သူတို႔အဲဒီေက်ာင္းမွာ သြားတက္ၾကတာေပါ့။
က်ေနာ္ ေက်ာင္းမေနခ်င္ပါဘူး။ က်ေနာ္က အေကာင္ႀကီးေနၿပီ ရွက္စရာႀကီးျဖစ္ေနမွာေပါ့။
ေက်ာင္းေနရင္ က်ေနာ္တို႔ ထမင္းဘယ္လို စားမလဲ။
အမိႈက္ေကာက္တာက ေန႔ေရာညပါ ေကာက္မွ တေန႔ကို ၁၅ ဘတ္ ၂၀ ရတာ။
ကံမေကာင္းတဲ့ေန႔ဆိုရင္ တေန႔ ၁၀ ဖိုးေတာင္ မရခ်င္ဘူး။
ပလတ္စတစ္၊ အခ်ဳိရည္ဘူး၊ ပုလင္း၊ ခြက္၊ နန္းႀကိဳး၊ အ၀တ္၊ ထီးစုတ္၊ ဖိနပ္စုတ္ အစုံေကာက္တယ္။
အာလူး၊ ၾကက္သြန္၊ ေကာ္ဖီထုပ္၊ ပဲ၊ ငါးေျခာက္၊ ပဲေလွာ္၊ မုန္႔ေျခာက္ေတြလည္း ရတာရွိတယ္။
တခါတခါလည္း အသီးအရြက္ေတြ၊ အသားေတြ၊ ငါးေတြလည္းရတယ္။
ပစၥည္းေတြက တခ်ဳိ႕လည္းေကာင္းတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း မေကာင္းဘူး။
အစားအေသာက္ေတြရရင္ က်ေနာ္တို႔ ေရေဆးၿပီးေတာ့စားတယ္။
အေျခာက္လွန္းၿပီးလည္း စားၾကတယ္။
ဒီမွာ အားလံုး ဒီလိုပဲ စားၾကတာပဲ။
ဒါေတာင္မွ သူ ့ထက္ငါ လုယက္ေကာက္ရတာ။
ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ရန္ျဖစ္ၾကတာေပါ့။
အခုဆိုရင္ ရန္မျဖစ္ေအာင္လို႔ ကိုယ့္အတန္းနဲ႔ကိုယ္ေနရာယူၿပီး ေကာက္ရတယ္။
ဒါလည္း သူနဲ႔ငါ အလုအယက္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ အရင္ေလာက္ေတာ့ မဆိုးေတာ့ဘူး။
တအားဆိုးတဲ့လူေတြကိုလည္း ဒီအမိႈက္ပံုႀကီးကို ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ထိုင္းလင္မယားက ေပးမေကာက္ဘူး။
သူတို႔ကို ရန္ျဖစ္လို႔ ေမာင္းထုတ္ဖူးတာရွိတယ္။
အခုေတာ့ သူတို႔ ဘယ္ေရာက္သြားလဲ က်ေနာ္လည္း မသိဘူး။
က်ေနာ္တို႔မွာ ကစားခ်ိန္မရွိပါဘူး။
အမိႈက္ကားႀကီးေတြက မနက္အေစာႀကီး တႀကိမ္။ ေန႔လည္ တႀကိမ္။ ညေနပိုင္းမွာ တႀကိမ္လာတယ္။
တေန႔ (၃) ခ်ိန္လာတာဆိုေတာ့ အဲဒါေတြကို တေနကုန္ ေကာက္ေရာပဲ။
ကားႀကီးေတြမလာခင္ အမႈိက္ပံုႀကီးထဲမွာပဲ အခ်င္းခ်င္း ေျပာင္ၾက ေနာက္ၾက ကစားၾကတာပဲရွိတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ကစားဖို႔လည္း အမိႈက္ပံုႀကီးပဲ ရွိတာကိုး။
က်ေနာ္ ၿမိဳ႕ထဲကို တခါမွ မသြားဖူးဘူး။
ထိုင္းရဲေတြ ဖမ္းမွာစိုးလို႔ သြားလည္း မသြားရဲဘူး။
ထိုင္းရဲေတြ ဖမ္းၿပီး ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ပို႔ရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။
ျမန္မာျပည္ျပန္ပို႔ခံရရင္ ဒုကၡေရာက္မွာေပါ့။
ဒီအမိႈက္ပံုမွာေနရတာ အဆင္ေျပပါတယ္။
ပစၥည္းေရာင္းၿပီးရင္ ကိုယ္စားခ်င္တာလည္း ၀ယ္စားလို႔ရတယ္။
ျမ၀တီက ေစ်းသည္ေတြ ဒီမွာလာၿပီး ေစ်းေရာင္းၾကတာရွိတယ္။
ကိုယ္လိုခ်င္တာသူတို႔နဲ႔ မွာလို႔ရတယ္။ စားခ်င္တာလည္း သူတို႔နဲ႔ မွာစားလို႔ရတယ္။
သူတို႔က ေန႔တိုင္းလာေရာင္းတာဆိုေတာ့ အဆင္ေျပတာေပါ့။
သူတို႔လည္း ၿမိဳ႕ထဲလမ္းက မလာရဲဘူး။ ပုလိပ္ဖမ္းမွာေၾကာက္လို႔ ေတာလမ္းကပဲ လာၾကတယ္။
က်ေနာ္ႀကီးလာရင္ ဘာလုပ္မလဲဆိုတာ က်ေနာ္မေျပာတတ္ဘူး။
အမႈိက္ပံုႀကီးေတြ ရွိေနရင္ေတာ့ က်ေနာ္ ထမင္းမငတ္ဘူးလို႔ ထင္တာပဲ။
က်ေနာ္ႀကီးလာရင္ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ပစၥည္းေတြေကာက္ႏိုင္မယ္။
ပိုက္ဆံမ်ားမ်ားရရင္ေတာ့ ဖိနပ္တရံနဲ႔ လက္အိတ္တခုေလာက္ က်ေနာ္၀ယ္ခ်င္တယ္။
အ၀ါေရာင္အက်ႌေလးလည္း က်ေနာ္ လိုခ်င္တာပဲ။
သူမ်ားေတြက ေျပာၾကတယ္ေလ ‘အ၀ါေလး’က အ၀ါေရာင္နဲ႔ လိုက္တယ္တဲ့။ ။
ဧရာ၀တီ အင္တာနက္ မဂၢဇင္း
http://www.irrawaddy.org/bur/ratha2007/August/02.html
4
comments
Labels:
burmese,
forget-me-not,
poverty
Subscribe to:
Posts (Atom)
